Het blad Protestants Nederland heeft een glossy uitgegeven onder de naam ‘Eenheid’. Wie denkt een oecumenische manifest onder ogen te krijgen, moet even zoeken, het gaat in eerste instantie om een document waarin allerlei aspecten van de Heidelberger Catechismus worden belicht, het catecheseboekje binnen de gereformeerde gezindte dat 450 jaar bestaat.
Het blad, een eenmalige uitgave, geeft overigens wel een doorzicht in de samenhang van het protestantisme. Het openingsartikel laat zien hoe de verschillende protestantse denominaties aankijken tegen de catechismus en daarmee krijgt de lezer tegelijk een idee van mogelijke samenwerking binnen de rechterflank van de protestantse kerken. Pieter Oskam, een student uit Ede, en Jan van ’t Land, een student van de Vrije Universiteit, hebben een onderzoek verricht tijdens de Wegwijzerbeurs die in Utrecht werd gehouden. Zo’n 650 bezoekers hebben een enquete ingevuld. Het onderzoek gaf de volgende resultaten.
Op de vraag: ‘Wat heeft u aan de Catechismus?’ bleek 52 procent van de Christelijke Gereformeerde bezoekers vooral het antwoord ‘troost’ aan te strepen. Meer nog naar de rechterzijde, waar de Gereformeerde Gemeente in Nederland is te vinden, gaf liefst 76 procent aan bij ‘Catechismus’ toch vooral te denken aan ‘inzicht in de bijbelse leer’.
Klassiek is de indeling van de Catechismus in: ellende, verlossing en dankbaarheid. Naar voorkeur bij de beursbezoekers scoorden deze drie begrippen respectievelijk: 39 %, 39 % en 22 %. Oftewel: de dankbaarheid is altijd nog een onderdeel wat er een beetje bekaaid afkomt bij de protestanten. Bij de Gereformeerde Bond van de Protestantse Kerk en de Christelijk Gereformeerde Kerk scoort de rubriek nog het hoogst: namelijk bij beiden 41 procent. Indirect zijn dit ook de kerken of onderdelen van de kerken die het meest met de Raad van Kerken zijn verweven; de Christelijke Gereformeerde Kerken zijn gastlid en de Protestantse Kerk (waar de Gereformeerde Bond onderdeel van is) is stemgerechtigd lid en levert een moderamenlid.
Het meest populaire onderdeel van de Catechismus is voor de Bonders het deel van de verlossing (67 procent); dat onderdeel scoort ook het hoogst bij de Christelijk-Gereformeerden (59 procent) en bij de Hersteld Hervormden (60 procent). De ellende ligt goed bij de Gereformeerde Gemeenten. Op de vraag hoe vaak er uit de Catechismus wordt gepreekt scoren ook de Gereformeerde Gemeenten het hoogst; daar ligt de Catechismus wekelijks op de lessenaar van de preekstoel.
De glossy laat ook bisschop Gerard de Korte aan het woord. De bisschop van Groningen / Leeuwarden zegt over de Catechismus: ‘De tekst is voor mij soms uitermate pijnlijk. Ik noem de beroemde of moet ik zeggen ‘beruchte’ Zondag 30 over de ‘pauselijke mis’. Maar er zijn ook prachtige gedachten in dit leerboek te vinden. Ik denk dan allereerst aan het antwoord op de openingsvraag over onze troost in leven en in sterven. De catechismus zegt dat wij eigendom zijn van Christus. Wij kunnen vrij leven vanuit de geloofsovertuiging dat niets of niemand ons kan roven uit de hand van de Here’.
Arjan Plaisier wijst er op dat de Heidelberger Catechismus in het onderdeel over het geloof gebruik maakt van de Apostolische Geloofsbelijdenis. Daar maakt men gebruik van de oude kerkelijke traditie. Plaisier: ‘Nota bene van een tekst uit de ‘oude’ kerk, die ook in de Rooms-Katholieke Kerk gezag heeft’.