Kerken ombouwen

Een kerk afstoten als kerkelijke gemeente is één ding. De vrijgekomen kerk een zinvolle herbestemming geven is een tweede uitdaging. Reden voor de Technische Universiteit in Delft om achttien studenten bouwkunde te vragen een plan te maken voor Haagse kerken die gesloten worden. Jan Goossensen bericht in ‘Kerk in Den Haag’ over de presentatie van de resultaten. Het is de bedoeling de ontwerpen dit najaar voor het publiek te presenteren.

De masterstudenten zijn dit voorjaar over Den Haag uitgezwermd. Ze hebben zich laten inspireren door omgeving en mogelijkheden. De vondsen zijn gevarieerd. Een student, Patrick, heeft de Thomaskerk omgetoverd tot een groot restaurant met keuken en kookschool, compleet met bomen in de kerkzaal. Het dak wordt glas. Clemens wil van de Bethelkerk een gezondheidscentrum maken en er een ontmoetingscentrum vestigen voor buurtbewoners. Sommige bestemmingen keren steeds weer terug: sportcentrum, theater, bibliotheek, kinderopvang.

De docenten vragen kritisch door bij de studenten. Yvonne vertelt: ‘Ik worstelde met mijn respect voor de bestaande architectuur en de opdracht er iets nieuws van te maken’. Die spanning vindt ze trouwens goed. ‘Ik vind het veel beter een kerk een nieuwe maatschappelijke functie te geven, dan het gebouw af te breken’. Zij vertolkt daarmee de opvatting van architect Job Roos, een afdelingshoofd uit Delft. Volgens hem is het studieproject bedoeld om de ogen van de eigenaren te openen voor hergebruik en de mogelijkheden daarvan.

Uiteindelijk krijgen twee studenten een negen voor hun opzet. De eerste is Immanuel, die de Vredeskapel wil verbouwen tot cultureel centrum, waarbij hij ook de achtertuinen betrekt. De tuinstgrook wordt een langgerekte publieke passage met ateliers en andere ruimten. Marialena heeft de Bethelkerk herschapen in een speelhuis voor kinderen, dat ze ‘Alice in Wonderland’ noemt, compleet met droomkamers en leesruimten. 

Op de foto een verbouwde kerk uit Zwolle, een ander project. Boekhandel Waanders heeft er de Broeren omgetoverd tot een boekhandel, vergelijkbaar met de kerk die in Maastricht een soortgelijke herbestemming kreeg. Het woord ‘boekhandel’ heeft in Zwolle een brede invulling gekregen, er is een grand-café opgenomen in het project, in de nok van de kerk is een museum (met werk van Berlage op dit moment), bij de wijnboeken verkoopt men wijn en bij de kinderboeken zijn spelletjes. De boekhandel bezoeken is hier geworden tot een uur infotainen. Waanders is geopend sinds de tweede zaterdag van juli dit jaar.