‘Conflictstof binnen de gemeente, en de weg van het Evangelie’ luidt de titel van de nieuwste publicatie van prof. dr. W. van ’t Spijker. Het Reformatorisch Dagblad schrijft er over in de editie van 17 december. Van ’t Spijker is inmiddels 86 jaar en lid van de Christelijke Gereformeerde Kerken, die sinds enkele jaren meedoen met de Raad van Kerken als kandidaatlid. ‘Al leven we in een communicatietijdperk, de wezenlijke communicatie ontbreekt vaak, ook in gemeenten’.
Bij het spreken over conflicten in gemeenten is het van belang om de Bijbel als uitgangspunt te nemen, stelt de emeritus hoogleraar kerkgeschiedenis en kerkrecht aan de Theologische Universiteit Apeldoorn. De hoogleraar meent dat mensen vanuit dat getuigenis relatief te gemakkelijk de eenheid van de kerk loslaten. ‘Daarmee stelt men eigenlijk het lichaam van Christus onder kritiek. Ik zie hier een algemene omslag in de cultuur. Wij hebben ons neergelegd bij de kerkelijke verdeeldheid en zijn daardoor de kerk kwijtgeraakt. Zij dreigt een soort supermarkt te worden waarin iedereen naar eigen smaak zijn waren kiest’.
Wat zijn de gevolgen van zo’n supermarktkerk?, vraagt de verslaggever van het Reformatorisch Dagblad. Van ’t Spijker: ‘Christus bidt in het hogepriesterlijk gebed in Johannes 17 ‘dat zij allen één zijn, gelijk als Wij één zijn’. Eenheid is het wezen van de kerk, verdeeldheid zet de belijdenis van de Drie-eenheid van God onder spanning. Ook zie je dat mensen in deze tijd van mobieltjes met alle communicatiemogelijkheden die er zijn nog nooit zo eenzaam zijn geweest. De wezenlijke communicatie lijkt te ontbreken, ook in gemeenten. Goed herderschap, pastoraat, is daarom juist in deze tijd zo belangrijk. De betrokkenheid op elkaar zorgt ervoor dat Psalm 122 als vanzelfsprekend tot uiting komt: Kom, ga met ons, en doe als wij. Ik zie dat soms in gemeenten waar ik preek inderdaad gebeuren, als mensen met elkaar na de dienst staan na te praten en daarbij grote saamhorigheid uitstralen’.
Ondanks het feit dat de gereformeerde gezindte al lange tijd verdeeld is in verschillende kerkverbanden, ziet prof. Van ’t Spijker de laatste decennia dat de ‘katholiciteit van de gezindte’ steeds meer onder druk komt te staan. ‘Mensen stappen heel gemakkelijk over van de ene kerkvorm in de andere, zonder daarbij de eenheid op het oog te hebben. En kerkverbanden en kerkelijke gemeenten profileren zich meer, waardoor zij eigenlijk een aanslag plegen op de spiritualiteit van de vroomheid; ik bedoel daarmee de verscheidenheid in spiritualiteit die goed is. Er waren twaalf apostelen, dus waren er twaalf verschillende spiritualiteiten, zou je kunnen zeggen. Dat geldt ook voor het volk Israël in het Oude Testament, dat uit twaalf stammen bestond. De ene stam had weleens te lijden onder de andere stam, maar samen waren zij het uitverkoren volk van God’.
Over de vraag wanneer er een verschil in de gemeente op Bijbelse gronden kan bestaan, kan de Apeldoornse emeritus hoogleraar duidelijk zijn. ‘Verschillen mogen de zichtbaar wordende genade van God, zoals Hij in het avondmaal tot de gemeente komt, niet in de weg staan. Wij mogen het avondmaalslaken niet verscheuren’.
Namens de Christelijke Gereformeerde Kerken is ds. Dick van der Zwaag uit Veenendaal afgevaardigde naar de Raad van Kerken (klik hier). Ds. Willem van ’t Spijker, zoon van de hoogleraar, was onlangs te gast in de radio-uitzending die de Raad van Kerken in samenwerking met KIK-Amersfoort heeft opgenomen (klik hier). Ds. Jan Wessels, lid van de Beraadgroep Geloven en Kerkelijke Gemeenschap, is eveneens lid van de Christelijke Gereformeerde Kerken.