Wereldraad van Kerken – Nu in steeds meer landen vaccinatieprogramma’s worden uitgerold, is er de hoop dat er een einde komt aan de pandemie die sinds begin 2020 wereldwijd angst en vrees heeft gezaaid. Er wordt reikhalzend uitgekeken naar een terugkeer van het leven van vóór de pandemie, waarbij mensen met familie en vrienden kunnen optrekken, naar hun werk kunnen gaan, en op zondag samen naar de kerk kunnen gaan.
Hoewel de verspreiding van het coronavirus bijna is ingedamd, blijven er uitdagingen bestaan in landen waar de pandemie wordt gebagatelliseerd of zelfs ontkend. Allerlei geruchten en complottheorieën rond vaccinatieprogramma’s weerhouden mensen ervan zich te laten vaccineren.
‘Dergelijke desinformatie onderstreept alleen maar hoe belangrijk het is om de inspanningen van de zorgsector en religieuze organisaties te coördineren en rekening te houden met spirituele dimensie wanneer massale genezingsoperaties worden gelanceerd’, aldus de waarnemend algemeen secretaris van de Wereldraad Sauca, die onlangs een openbare verklaring heeft afgelegd, waarin religieuze leiders worden aangemoedigd om vertrouwen op te bouwen en desinformatie te bestrijden.
Medische en spirituele aspecten op elkaar afstemmen
Aarzeling om zich te laten vaccineren, is tot op zekere hoogte ook een uitdaging in landen waar de pandemie serieus wordt genomen en vaccinatie wordt aangemoedigd. Medici en regeringsfunctionarissen hebben de mensen opgeroepen zich te laten vaccineren wanneer het vaccin wordt aangeboden, omdat het levens redt en de druk op de zorg verlicht. Maar, zoals kerkleiders vaak benadrukken, de pandemie heeft ook een spirituele dimensie, waar de oecumenische beweging een verschil kan maken, en waar de Wereldraad (WCC) en andere religieuze organisaties een belangrijke rol spelen bij het bevorderen van vaccinaties als daden van solidariteit, en ook bij het ontkrachten van geruchten en ongegronde complottheorieën.
Over de hele wereld werken Raden van Kerken en geloofsgemeenschappen samen met gezondheidsorganisaties om valse informatie tegen te gaan en ervoor te zorgen dat medische en spirituele aspecten goed op elkaar zijn afgestemd. ‘We kunnen niet werkeloos toezien wanneer mensen lijden en worden afgeschrikt om zich te laten vaccineren met vaccins die voor hen beschikbaar zijn. Het gaat er niet alleen om mensen te beschermen tegen ernstig ziek worden en in het ergste geval sterven, het gaat om solidariteit en medeleven’, vervolgt Sauca.
De WCC heeft zich onlangs aangesloten bij meer dan 30 christelijke gezondheidsorganisaties over de hele wereld en heeft zijn bezorgdheid geuit over de ongelijke toegang tot gezondheidsdiensten en Covid-19-vaccins. In een verklaring dringen de organisaties er bij alle regeringsleiders op aan om alles wat in hun macht ligt te doen om van Covid-19 vaccins een wereldwijd publiek goed te maken; toegankelijk, beschikbaar en eerlijk verdeeld.
Op 15 maart jl. organiseerde de WCC een webinar om te onderzoeken hoe kerken ervoor kunnen zorgen dat statenloze mensen niet buiten de boot vallen bij de nationale uitrol van Covid-19-vaccins.
Aarzeling over vaccins overwinnen
Het ondersteunen van wetenschappelijk onderbouwde informatie in spirituele contexten is een andere manier om gemeenschappen te bereiken waar mensen om verschillende redenen aarzelen om zich te laten vaccineren. In februari organiseerde de Conferentie van Europese Kerken een webinar met als titel ’Vaccination – Curse or Blessing? A spiritual and theological approach to COVID-19 vaccination’, waar medici en theologen de huidige stand van de wetenschappelijke kennis met betrekking tot Covid-19-vaccinatie verkenden vanuit een ethisch-christelijk perspectief. Het webinar, en het bijbehorende discussiestuk, verschafte op feiten gebaseerde informatie en inzichten aan kerken en de samenleving, waarbij ook werd ingegaan op kwesties zoals scepsis en samenzweringstheorieën.
In het Midden-Oosten, waar de pandemie de zoveelste uitdaging is die bovenop een aantal andere komt, heeft de Raad van Kerken voor het Midden-Oosten consequent prioriteit gegeven aan feitelijke updates op zijn website, per land, over de huidige situatie in termen van aantal ziektegevallen, genezingen en sterfgevallen. Kerkleiders dringen er bij de mensen op aan zich te laten vaccineren, hoewel tekorten aan vaccins vertragingen hebben veroorzaakt.
Het goede voorbeeld geven
In één van de zwaarst getroffen landen, de VS, waar tot nu toe meer dan een half miljoen mensen aan COVID-19 zijn gestorven, moedigt de Nationale Raad van de Kerken van Christus vaccinaties aan via de website “Faith4Vaccines”, een hulpmiddel dat wordt ontwikkeld voor religieuze leiders, waar verhalen over het gevaccineerd-zijn kunnen worden gedeeld en verder verspreid via de sociale media. De Raad neemt ook deel aan de online “#pastors4vaccines pledge”, waarbij mensen worden aangemoedigd zich te laten vaccineren en hun gemeenten te beschermen.
‘Wij geloven nog steeds dat allen die zien, dat mensen die zij vertrouwen worden gevaccineerd en hen aanmoedigen om dat ook te doen, zullen luisteren. Elke campagne moet dus gevoerd worden door betrouwbare leiders die de boodschap delen. Elvis Presley werd ooit gebruikt om mensen over te halen zich in te laten enten tegen polio. Wij dringen er bij bisschoppen en communiehoofden op aan om foto’s van hun vaccinatie te delen’, zegt Cynthia Griffiths, Directeur communicatie en ontwikkeling van de National Council of the Churches of Christ.
Dergelijke oproepen hebben ook weerklonken tijdens de Week van Gebed van de WCC over Covid-19, een initiatief van 22-27 maart jl., in antwoord op verzoeken van lid-kerken en oecumenische partners. Gedurende de hele week werd samen gebeden en gezongen in antwoord op de pandemie. Op de vijfde gebedsdag, met als thema ’bescherming’, werd aandacht besteed aan de aarzeling over vaccinatie als gevolg van desinformatie. Religieuze en spirituele leiders werden opgeroepen het goede voorbeeld te geven en zich publiekelijk te laten vaccineren om hun gemeenten vertrouwen in te boezemen en zekerheid te geven. ‘Als mensen uit het geloof en de gezondheidszorg met één stem spreken, daagt dat er wezenlijk toe bij dat wantrouwen en aarzeling worden overwonnen‘, is Sauca’s overtuiging.
Ernstige bezorgdheid in Brazilië en Tanzania
Brazilië en Tanzania zijn twee opvallende voorbeelden van landen waar de pandemie onderbelicht is. In Brazilië zijn het aantal ziektegevallen en het aantal sterfgevallen drastisch gestegen en het land heeft moeite om de uitbraak van het coronavirus onder controle te krijgen. De bisschoppelijke kamer van de episcopale anglicaanse kerk van Brazilië heeft een pastorale brief uitgebracht, midden in de verergering van de Covid-19-pandemie: ‘Een duizelingwekkende golf van infecties en nieuwe varianten heeft steeds meer pijn en verdriet met zich meegebracht als ook het gevoel dat we ons in een wervelwind bevinden waarin alleen de genade van God als schild dient’, zo luidt het. De bisschoppen wijzen er ook op dat de traagheid van de reacties van de overheidsinstanties heeft geleid tot ‘onverantwoord ontkenningsgedrag’ onder de bevolking.
In Tanzania ontkende wijlen president John Pombe Magufuli, wiens dood onlangs door de Tanzaniaanse regering werd bekendgemaakt, de verspreiding van het virus en weigerde hij vaccins voor zijn volk te kopen. Er is nu toenemende bezorgdheid over een toename van het aantal gevallen in Tanzania.
In de buurlanden Kenia en Zambia blijven de meningen over vaccinaties verdeeld en blijft het publiek grotendeels in het ongewisse over de vraag of het zich moet laten vaccineren of niet. De Kerkenconferentie van heel Afrika heeft een gebedsalarm afgegeven ter ondersteuning van het vaccinatieprogramma op het continent, en moedigt aan tot gebed voor symmetrie tussen wetenschap en geloof, omdat men gelooft dat beide een onmisbare rol te spelen hebben bij de aanpak van de crisis. In deze waarschuwing wordt ook gevraagd om te bidden voor het welslagen van het programma en dat Afrika voldoende en effectieve voorraden van de vaccins krijgt die het nodig heeft om een einde te maken aan de pandemie.
De oecumenische beweging en haar kerkgenootschappen kunnen vele mensen bereiken, vooral in plattelandsgebieden, met feitelijke, op geloof gebaseerde informatie over waarom het belangrijk is om zich te laten vaccineren. ‘Het is onze plicht om alles te doen wat in ons vermogen ligt om hoop te bieden, het lijden in zwaar getroffen gemeenschappen te verlichten, en de druk op uitgeputte zorgmedewerkers te verlichten. Het tegengaan van valse informatie en valse theorieën maakt deel uit van die missie,‘ concludeert Sauca.
- Oorspronkelijke artikel: Vaccination hesitance poses yet another challenge, door Claus Grue, communicatieadviseur voor de WCC, 18 maart 2021
- Zie COVID-19 nieuws van de WCC, 24 februari 2021
- Zie COVID-19 bronnen van de WCC
vertaling Jasper Verhoogt