Na 17 jaar is de Gotthard Basistunnel woensdag 1 juni feestelijk geopend. Met 57 kilometer is het de langste tunnel ter wereld. Opmerkelijk is de rol die de religie speelt bij de opening.
De thematiek kwam dinsdag aan de orde bij de ontmoeting van vertegenwoordigers van Nationale Raden van Kerken uit heel Europa. Het ging over de ruimte die religies hebben in het publieke domein en hoe ze daarmee omspringen. Van de terughoudendheid die je in Nederland ervaart met een sterk doorgezette scheiding tussen kerk en staat merk je in andere landen weinig. In Zwitserland kwam de verbinding van religies met de staat opnieuw naar voren bij de opening van de Gotthardtunnel.
Het is gebruik in Zwitserland dat de tunnel door de kerk wordt ingezegend. In het kader van de pluriforme samenleving werd er gekozen voor vier mensen om de tunnel religieus toegankelijk te maken: een jood, een moslim, een christen en een atheïst. Ieder kreeg twee minuten voor de zegen. Opmerkelijk was de keus voor een atheïst, uiteindelijk werd de rol toebedeeld aan een veiligheidsbeambte die bij de tunnelwerkzaamheden is betrokken.
Tegen het zere been was de keus van de christen. De abt van Einsiedelen, Martin Werlen, was die rol toebedacht. Het leidde tot protesten vanuit de protestantse kerken, die met een eigen gezicht bij de opening aanwezig wilden zijn en niet wilden worden meegenomen door de rooms-katholieke geestelijke. De discussie werd breed door de media opgepakt. Het tijdschrift ’20minuten’ hield een enquête en 15000 mensen reageerden. 60 procent wilde dat er ook een protestant zou meedoen, 7 procent vond één per religie voldoende, 27 procent vond dat de religie helemaal niet hoefde te worden uitgenodigd.
De autoriteiten besloten uiteindelijk de protestanten apart te nodigen en nog een extra zegen aan de inwijding toe te voegen. Tijdens de besprekingen in de raden van kerken ging het vooral over de vraag in hoeverre religies en kerken hun eigen geloofwaardigheid dienen met dergelijke discussies. De Raad van Kerken in Zwitserland heeft al aangekondigd om de affaire in september uitvoerig te evalueren om te komen tot een innemender protocol.
Foto boven: nieuwe Gotthardtunnel; foto onder: de raden van kerken ontmoeten elkaar, in de avond is er tijd voor ontspanning.