Rooms-Katholieke jongeren komen ook bij evenementen als The Passion en ‘protestants-christelijke en evangelische activiteiten zoals jongerendagen, festivals en bijeenkomsten en (aanbiddings)concerten van nationale en internationale christelijke kerken en muziekbands. Deze zaken kunnen worden beschouwd als ‘plaatsen van bijeenkomsten voor jongeren, met ‘een groot succes buiten de Kerk’’.
Dat schrijft de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland in een rapport dat dinsdag 7 november naar buiten is gebracht. Daarin staan de mogelijkheden en kansen voor het jongerenwerk in de parochies. Het onderzoek geeft antwoorden op de vragenlijst die vanuit het Vaticaan is uitgezet voor de 15e Gewone Algemene Bisschoppensynode met als thema ‘Jongeren, het geloof en de onderscheiding van de roeping’.
De synode wordt in 2018 gehouden in Rome en behalve de vragenlijst is er wereldwijd een online enquête gehouden onder jongeren, die ook in een Nederlandse vertaling kon worden ingevuld. De uitslagen hiervan worden later bekend gemaakt.
De uitkomsten in het rapport laten de kansen en de mogelijkheden voor jongerenwerk zien, maar ook de moeiten die door de pastorale teams worden gesignaleerd. Daaruit blijkt dat men het soms moeilijk vindt om in contact te komen met jongeren omdat hun leefwereld zo ver af lijkt te staan van de kerk. Ook geeft men aan dat er vaak weinig tijd is naast alle andere taken in het pastoraat om jongeren speciale aandacht te geven. Daarnaast zijn er ook parochies die inzetten op jongerenwerk, met bijvoorbeeld de benoeming van een jongerenwerker, zij benutten vaak de middelen waar jongeren in hun leefwereld mee vertrouwd zijn, zoals de social media.
Het rapport onderstreept het belang van speciale evenementen voor jongeren, met onder anderen de Wereldjongerendagen. Ook blijken bijeenkomsten met een combinatie van de ingrediënten catechese, diaconie en ontmoeting succesvol. Jongeren willen niet alleen leren, maar ook graag iets doen. De mogelijkheid bieden voor eigen inbreng in de parochie waar ze bij horen wordt belangrijk gevonden, want de jongeren willen worden gezien en gehoord.
Het rapport uit Nederland is vertaald en naar Rome gestuurd als input voor de synode van 2018. Daar worden ook alle uitkomsten van de wereldwijde enquête verzameld. Gerrie Conen, beleidsmedewerker Jeugd en Jongeren op het Secretariaat van de R.-K. Kerk en samensteller van het rapport: ‘In afwachting van de synode trekken wij zelf ook lering uit deze input uit heel Nederland over het Jeugd en Jongerenwerk. De best practices bieden inspiratie en het is goed om van elkaar de kansen, de uitdagingen maar ook de moeilijkheden te horen. Daar gaan we in het overleg met de jongerenwerkers uit de verschillende bisdommen verder mee aan de slag.’
Als plaatsen van bijeenkomsten voor jongeren, geïnstitutionaliseerd of anderszins, die succesvol zijn buiten de kerk, worden ook muziek- en dance festivals en sportevents genoemd. Pinkpop trekt elk jaar 60.000 mensen, waaronder het grootste deel jongeren. Maar ook de sportevenementen trekken elk weekend honderdduizenden jongeren. ‘Muziek lijkt hier de verbindende factor en men vermoedt dat het beleven van plezier, het behoren tot een groep en het ontsnappen aan de dagelijks sleur een belangrijke rol spelen’.
‘Wij denken ook aan initiatieven waarbij aan de naaste wordt gedacht zoals Serious Request (dit is een jaarlijks terugkerende actie van de Nederlandse radiozender NPO 3FM waarbij jaarlijks enkele miljoenen worden ingezameld voor projecten van Het Nederlandse Rode Kruis) en de stille tochten naar aanleiding van ingrijpende gebeurtenissen zoals aanslagen en moord, waarbij in stilte wordt gelopen om indringende collectieve ervaring van schrik en afschuw te kunnen uiten en delen’, aldus het rapport. Het rapport vermeldt ten slotte het algemeen uitgaansleven zoals discotheek, waar jongeren lol hebben met elkaar, ‘uit hun dak kunnen gaan’, ‘kunnen experimenteren met relaties aangaan, grenzen aftasten (bijvoorbeeld met alcoholische drank)’.
Hieronder een fragment van het rapport, waarin de vragen bij jongeren van deze tijd aan de orde worden gesteld.
Wat vragen jongeren in de huidige tijd nu echt aan de Kerk in uw land?
* In de wereld vol chaos is het voor de Kerk de uitdaging om een tegengeluid te laten horen met rust, stilte, gemeenschap, acceptatie, duidelijkheid, vol liefde en waarin God en Jezus centraal staan. Een plaats waarin jongeren antwoord krijgen op zingeving en levensvragen
* Daarnaast hebben jongeren behoefte aan authentieke, jonge voorbeelden in geloof, in de gemeenschap en daarbuiten.
* Het is belangrijk voor jongeren dat ze in de Kerk authentieke aandacht en liefde voor God, voor Jezus, voor de heiligen, voor sacraliteit in de liturgie bemerken. Ze komen niet naar de Kerk voor iets wat ze elders beter kunnen krijgen, maar zoeken sterke authentieke, ja radicale religieuze beleving. Die radicaliteit is belangrijk, niet bang zijn om de Leer van de Kerk te verkondigen en over de waarheid te spreken, ook als dat oncomfortabel is. Jongeren hebben honger naar de waarheid.
* M.b.t. de gemeenschap zoeken ze naar contact en authentiek beleefde liefdevolle blijvende relaties. Ze willen een jonge gemeenschap, waarin jongeren en de generatie(s) boven hen zich thuis voelen. Ook 1-op-1 begeleiding (door leken, mensen die naast hen staan), maar ook met elkaar. Jongeren willen weten dat ze gezien, gekend en bemind worden en dat we geen angst hebben om in hen te investeren!
* Bovendien willen jongeren zich serieus genomen voelen in hun talenten, opvattingen, ideeën, etc. Ze willen zich niet laten betuttelen, maar meedenken en – doen. Het is een uitdaging hun talenten te ontdekken, in te zetten en te helpen ontwikkelen. Geef ze zo snel mogelijk een verantwoordelijkheid die ze aankunnen. Jongeren de kans geven om dingen op “hun manier” te doen, zoals bijv. het gebruik van de nieuwe media, etc.
* M.b.t. de zending is het goed dat de Kerk laat zien waar ze – nationaal en Internationaal – voor staat. Dit zou de Kerk meer mogen uitdrukken in daden.
* Jongeren zijn ook op zoek naar een serieuze en positieve uitleg over geloofsleer, gelovig leven en de liturgie van de Kerk, waarin ruimte is om te ontdekken.
En een fragment, waarin de vindplaatsen binnen de kerk (bedoeld is de Rooms-Katholieke Kerk) worden benoemd.
Welke soorten en plaatsen van bijeenkomsten voor jongeren – geïnstitutionaliseerd- of anderszins – zijn een groot succes in de Kerk, en waarom?
Vrijwel in het hele land zien we dat een combinatie van leren (catechese), vieren, dienen (diaconie) en gemeenschap/ontmoeting het beste werkt. Veelal bevatten activiteiten dan ook altijd minstens twee van deze elementen, maar meestal nog meer. De aantrekkingskracht ligt voor jongeren, zo wordt toegelicht, in de authenticiteit van de persoonlijke inzet, het serieus nemen van geloofsleer en kerkelijke liturgie, de benaderbaarheid van de betreffende priester en de inzet van sociale media. Andere plaatsen en elementen die nog genoemd zijn o.a. plaatsen waar jongeren stilte kunnen vinden, waar jongeren kunnen debatteren
over het geloof en oecumene.
* Veruit het meest worden er activiteiten genoemd die de Lokale gemeenschap overstijgen. Dit zijn ondersteunende impulsen aan lokale groepen die als belangrijkste factor worden gezien.
* Dit biedt jongeren de mogelijkheid om gelijkgestemden (soms zelfs wereldwijd) te ontmoeten, uit de dagelijkse sleur te stappen en tijd te maken voor zichzelf, om intensief met geloof bezig te zijn en dit in gemeenschap met andere jongeren verder te ontdekken en verdiepen. Veel genoemde activiteiten zijn: Wereldjongerendagen (WYD), Taizé, bedevaarten, The Passion (hedendaagse vertaling van de kruisweg), de Stille Omgang (processie in Amsterdam rondom het eucharistisch wonder in 1345)
* Lokale en regionale activiteiten zoals Vormselvoorbereiding in de vorm van een kampweekend en/of vormseldag, processies, kerstviering, jongerenkoren, theaterproducties, jongerengroepen gericht op diaconale activiteiten (M25-groepen) e.d.
* Activiteiten georganiseerd door congregaties zoals Kloosterweekenden. Specifiek worden er nog genoemd initiatieven van de Blauwe Zusters (‘School of vocation’) en de Broeders van Sint Jan (‘Meet the monk’)
* Diverse activiteiten vanuit nieuwe bewegingen en initiatieven. Specifiek wordt nog genoemd: KISIKids (een internationale groep kinderen, jongeren en volwassenen die met liederen en musicals op weg gaan om de Blijde Boodschap van Jezus naar de mensen te brengen.)
* In het rijtje succesvolle initiatieven komen telkens ook de maandelijkse diocesane jongerenbijeenkomsten Tour of Faith voor (waarin de bisschop een eucharistieviering, een geloofsgesprek en een maaltijd aanbiedt, telkens in een andere parochie en met meestal de lokale jongerengroep als gastheer) en initiatieven van de Blauwe Zusters (‘School of vocation’) en de Broeders van Sint Jan (‘Meet the monk’). Het belang van authenticiteit van persoonlijke inzet wordt ook genoemd bij bezoeken die jongeren brengen aan de Zusters van Moeder Teresa, waarbij zij zien dat er werkelijk dak- en thuislozen zijn én dat er gelovigen zijn die zich vanuit hun geloofsovertuiging voor deze mensen inzetten.
Foto’s:
Vrije associaties