Het Italiaanse persbureau SIR (Servizio Informazione Religiosa) besteedt uitvoerig aandacht aan de campagne Kerkproeverij in Nederland. Dirk Gudde, voorzitter van de Raad van Kerken, legt de Italianen uit dat ‘Assaggia la Chiesa’ (‘Kerkproeverij’) impliceert dat kerkleden iemand uitnodigen om met hen een viering mee te beleven. Ook diverse Nederlandse media besteden aandacht aan de Kerkproeverij: Wim Altink, voorzitter van de kerngroep, werd geïnterviewd door het Reformatorisch Dagblad. Klaas van der Kamp legde voor Radio-1 de aanpak uit. En Gerard ter Horst van het Nederlands Dagblad schreef een uitvoerige reportage over de manier waarop een kerk in Nijmegen het initiatief heeft opgepakt. Hieronder enkele uitvoerige citaten.
Het Italiaanse persbureau SIR heeft als kop ‘Kerkproeverij in Nederland mobiliseert christenen voor een weekend met open deuren’. Men schrijft onder meer (vrij vertaald): Meer dan 400 lokale gemeenschappen vanuit 21 verschillende christelijke denominaties doen mee met het oecumenische initiatief op 9 en 10 september. Zij hebben de uitdaging geaccepteerd om in het geweer te komen en nodigen gasten uit die zelden of nooit in een kerk komen om een zondagse viering bij te wonen. Dirk Gudde, actief in de parochie in Wassenaar legt uit: “Ik vind het een aansprekend idee dat mensen een viering kunnen uitproberen en de uitwerking kunnen proeven om daarna misschien wel te beslissen dat ze naar de kerk willen terugkeren”.
(…..) Het idee voor het Nederlandse evenement komt uit Groot-Brittanië en heet “Back to Church”. Het is een concept van de Engelse pastor Michael Harvey, die het in 2004 introduceerde. Het idee werd in de Raad van Kerken in Nederland naar voren gebracht als ‘een antwoord op een al langer bestaande vraag, namelijk: Hoe kunnen we mensen bereiken, hen uitnodigen om deel te nemen aan datgene wat voor ons essentieel is in ons leven? We vernamen over het initiatief van Back to Church en we besloten het in Nederland uit te proberen’. Dat vertelt Dirk Gudde, voorzitter van de Raad van Kerken in Nederland en pastor in de Sint-Augustijn Parochie in Wassenaar in het bisdom Rotterdam. Na dat principebesluit heeft Michael Harvey in april 2016 een seminar gehouden om iedereen de betekenis van dit evenement uit te leggen. In de Raad is een comité gevormd met leden van alle kerken die de voorbereiding van het evenement gecoördineerd heeft. Men besloot allereerst dat het initiatief in alle kerken op dezelfde dag zou worden gehouden; en dat men een reeks materialen (van het logo tot de poster, en een gezamenlijke website www.kerkproeverij.nl) zou aanbieden.
In Nederland is voor een eigen titel gekozen. Dirk Gudde: ‘We wilden een lichte titel zoeken en we wilden een aansprekende titel, niet alleen geschikt voor degenen die na een tijd naar de kerk terugkeren, maar ook geschikt voor degenen die nog nooit in een kerk zijn geweest’. Zo kwam het tot de titel Kerkproeverij.
Dirk Gudde: ‘Ik waardeer de aanpak en ik vind het een aansprekend idee dat mensen proeven van wat de kerk is en op die manier kunnen beslissen of ze misschien willen terugkeren naar de kerk’. Tijdens de voorbereidingen is het aantal kerken dat meedoet gegroeid. ‘We lanceerden het zonder te weten hoezeer het zou aanspreken en hoezeer het zou groeien. We merken nu dat er veel mensen enthousiast zijn over het idee, en dat veel plaatselijke gemeenschappen het oppakken. Zelfs kerken die geen lid zijn van de Raad hebben besloten deel te nemen. Er zijn nu meer dan 430 lokale gemeenschappen die hun deelname op de site hebben geregistreerd. Misschien zijn er nog wel meer. Ik heb nu de naam van mijn parochie zelf toegevoegd’. (….)
Reformatorisch Dagblad
Het Reformatorisch Dagblad heeft een gesprek met ds. Wim Altink. De titel luidt ‘‘Ga je mee naar de kerk?’ als gewone vraag’. Wim Altink reageert op enkele vragen.
De Kerkproeverij duurt twee dagen. Waarom?
‘Om de sabbat vierende christenen en rooms-katholieke parochies die een mis op zaterdagavond houden tegemoet te komen’.
Staan er speciale activiteiten gepland?
‘Het is het idee dat de kerken het eigen karakter van hun diensten bewaren. Het gaat om het proeven, om te zien wat er nu gebeurt in een kerk. Gemeenten doen er dus goed aan niet te veel af te wijken van een reguliere dienst’.
Komen mensen na een eerste proeverij weer terug naar de kerk, denkt u?
‘De ervaring in het buitenland leert ons dat iets minder dan 20 procent van alle bezoekers op een bepaalde manier betrokken raakt bij de kerk. Dit hoeft niet te betekenen dat zij trouwe kerkgangers worden, het kan ook gaan om contacten die ontstaan of om betrokkenheid op een bepaald project. Misschien is de Kerkproeverij nog wel belangrijker voor de kerkganger zelf dan voor degene die uitgenodigd wordt om mee te gaan. Zij kunnen namelijk heel beschroomd zijn om iemand mee naar de kerk te vragen. Die schroom hopen we met de Kerkproeverij op te heffen’.
(…..)
Nederlands Dagblad
Het Nederlands Dagblad heeft zaterdag 9 september een uitvoerig artikel over Kerkproeverij. Redacteur Gerard ter Horst maakte een impressie van de aanpak in een kerk in Nijmegen. Hieronder het eerste deel van zijn artikel.
Nederland beleeft dit weekeinde een primeur. Voor het eerst heeft de missionaire landelijke campagne Kerkproeverij plaats. Het idee komt overwaaien uit Engeland. Daar bedacht de anglicaan Michael Harvey de ‘Back To Church Sunday’. Het idee is dat kerkgangers een vriend, familielid, buurtgenoot, collega of kennis uitnodigen voor de kerkdienst. Dat blijkt moeilijker dan gedacht. In Nederland doen dit weekeinde 440 plaatselijke kerken mee. Ook de Nederlands Gereformeerde Kerk in Nijmegen, een geloofsgemeenschap van ‘hoopvolle realisten’ die gastvrijheid tot haar DNA rekent.
‘De campagne gaat over een cultuurverandering in de kerk. Dat lukt niet in één jaar. De meeste kerken zijn gastvrij of denken dat te zijn, niet veel zijn uitnódigend. Gastvrijheid is passief, de anderen moeten in actie komen om die te genieten. Mensen úítnodigen, daarvoor moet je zelf actief zijn.
Ik reis de wereld rond en heb ontdekt dat het westerse christendom dit moeilijk vindt. Ook in kerken die groeien, vaak dankzij een goede marketing, vinden de meeste kerkgangers het moeilijk anderen uit te nodigen.
Dat is logisch. Het was voor kerken eeuwenlang niet nodig. Als vaste regel gold dat “goede mensen naar de kerk gaan”. Er was een sociaal belang kerkganger te zijn. Het christendom moet er nu harder voor werken. Iemand uitnodigen die je goed kent, vraagt een stap in geloof, zij het een erg vriendelijke stap.
Het begint met een gesprek: de één nodigt de ander uit, dat is alles. Het lijkt makkelijk, tot je het probeert. Onzekerheid of iemand de uitnodiging aanneemt en de angst voor afwijzing zijn negatieve emoties die we liever ontlopen. De vraag is of we geloven dat God echt bij ons blijft, ook als zaken verkeerd uitpakken.
De één zal bij deze Kerkproeverij een stap in geloof durven zetten, een ander blijkt het niet te kunnen. Dat is goed. God gebruikt beide, het resultaat is aan Hem. Zelf geloof ik dat het christelijk geloof goede medicatie voor de ziel is. Daarom zet ik me hier vier dagen in de week voor in.’
‘Ik heb niet zo veel op met landelijke campagnes maar deze Kerkproeverij past goed bij wat de Nederlands Gereformeerde Kerk in Nijmegen wil: gastvrijheid, goed contact met de mensen om ons heen, gericht op hen die op zoek zijn. De insteek van de campagne is eenvoudig en vrijblijvend, gewoon laten proeven en kennismaken. Zo van: “Kom een keertje kijken.”
Bij ons is iedere dienst in principe geschikt voor gasten. We zeggen niet “goedemorgen gemeente”, dat vinden we te exclusief. Dus liever “goedemorgen, hartelijk welkom, vooral ook aan vrienden en gasten”. In de toon van de preken zetten we ons niet af tegen ‘de wereld’.
De kerkproeverij is voor mij geslaagd als kerkgangers bewust nadenken over wie ze willen uitnodigen. Ik merk ook dat ze ermee bezig zijn, erover praten: je hebt nu een reden om iemand te vragen.
Als mensen God leren kennen, of Hem aanvaarden, of een plek in de kerkgemeenschap vinden, dan is elke persoon er één en is het feest in de hemel. Aantallen zijn niet heel belangrijk, maar je mag daarin ambitieus zijn: waarom nodigt niet ieder kerklid één persoon uit? Dat zou mooi zijn.
We hebben als kerk mensen iets te bieden: dat God hen kan veranderen, hen kan helen, en dat ze binnen de gemeenschap tot hun bestemming komen. En dat de kerk hen helpt te reflecteren op zichzelf, hun eigen gezin, hun plaats in de wereld.
Ik moet zelf ook wel drempels over om mijn buren uit te nodigen – wij wonen sinds kort naast studenten. Voor mij is het geloof belangrijk maar ook kwetsbaar, ik hoop niet dat anderen daar de draak mee steken. Ook wil ik buren niet iets opdringen waar ze liever nee op zeggen.
De groep bij wie je volgens mij de meeste kans hebt, zijn degenen die aan de rand staan, die ooit betrokken waren. Zij kennen de kerk. Die kan ik appen of een berichtje sturen van: hé, kom nog eens langs, dit is een mooie gelegenheid weer eens te komen en bij te kletsen.’
‘Samen met ons missionair team ben ik aan de slag gegaan met de Kerkproeverij. Op zondag 27 augustus hebben we na de dienst kleine uitnodigingskaartjes uitgedeeld. Die kunnen gemeenteleden gebruiken. Afgelopen zondag hebben we nog weer een filmpje getoond.
In Nijmegen vonden we het een interessant concept. Je hebt vaker dat je mensen wilt uitnodigen, nu is dit een geschikt moment, een extra kans. Iedereen kent wel iemand die met levensvragen zit, op zoek is naar de zin van het leven of behoefte heeft aan een gemeenschap waar hij zich thuis voelt: een vriend, buurman of collega.
Katholiek Nieuwsblad
Het Katholiek Nieuwsblad zette een reactiepoll op over de vraag: ‘Christenen worden gestimuleerd om iemand mee te nemen naar de kerk. Een goed idee?’ Mensen kunnen kiezen uit vier antwoorden:
* Leuk! Die mensen zullen blij verrast zijn door wat ze in de kerk gaan meemaken.
* Aardig bedacht, maar ik denk niet dat het echt zin zal hebben.
* Mooi! Evangeliseren kan moeilijk zijn, dit is een laagdrempelige manier om als christen naar buiten te treden.
* Alles goed en wel, maar ik ga mijn niet-gelovige buurman toch echt niet meevragen naar de kerk.
De uitslag van de poll was nog niet in beeld.
Social media
Op social media tientallen kerken die mensen uitnodigen in het kader van Kerkproeverij. Soms plaatst men er de uitnodiging bij met het logo van Kerkproeverij, zoals in de parochie Maria van Sevenwouden. Soms is er als illustratie een foto van het eigen kerkgebouw, zoals bij de Grote Kerk in Schiedam. Het kerkelijk centrum van Delfgauw doet het nog subtieler: men laat een foto zien van tientallen fietsen en brommers en scooters voor het eigen kerkgebouw, zodat je jezelf de vraag stelt: waarom staat mijn fiets daar nog niet bij eigenlijk? KRO.nl/katholiek brengt het meer integraal: ‘Dit weekend is het zover: de eerste Kerkproeverij in Nederland. Met een verwijzing naar facebook: fb.me/7ZZqfGkKY.
Dr. Ciska Sterk, universitair docent homilitiek van de Protestantse Theologische Universiteit verwijst op social media naar haar column die helemaal gewijd is aan Kerkproeverij. Zij ziet vooral de methodiek van het uitproberen als een uitdaging voor de eigen organisatie: ‘Ik zie de PThU in de toekomst nog wel eens de straat opgaan. Niet zoals nu met een kraampje naar een festival, maar gewoon vertegenwoordigd door al haar docenten, alumni en studenten. Predikanten die hun boeren goede theologie laten proeven’.
Foto’s:
1 en 2: Fragmenten van de Italiaanse berichtgeving.
3 en 4: Impressie van de kick-off van Kerkproeverij in Amersfoort.