De Unie van Baptisten maakt de theologische erfenis van Olof de Vries verder toegankelijk. Teun van der Leer presenteerde zaterdag tijdens de algemene ledenvergadering nieuw theologisch materiaal van de in 2014 overleden hoogleraar. Daaronder zijn niet eerder gepubliceerde preken en videopresentaties van colleges.
Olof H. de Vries werkte van 1981 tot 2009 als docent en rector aan het seminarium van de Baptisten. Van 1991 tot 2009 was hij ook bijzonder hoogleraar aan de leerstoel ‘Geschiedenis en leerstellingen van het Baptisme’ aan de universiteit van Utrecht. Hij heeft zich tot het laatst toe ingespannen voor onder meer het project ‘onderlinge doop(v)erkenning’ van de Raad van Kerken. Hij had daarbij een eigen stijl van werken. Typerend daarbij is zijn consequente benadering vanuit de geschiedenis: hoe gaan mensen gelovig hun weg in tijd en cultuur.
Tijdens de algemene ledenvergadering werd de gewaardeerde hoogleraar op verschillende manieren geëerd. Naast de presentatie van nieuwe teksten en beelden op de website werd deel 12 in de Baptistica Reeks aangeboden, getiteld ‘Smeltend ijs’, waarin zeven artikelen van Olof de Vries zijn opgenomen. Diverse mensen vertelden op innemende wijze anekdotes die Olofs omgang met mensen typeerden.
Jelle Horjus, één van de mensen die de theologische nalatenschap van De Vries heeft helpen ordenen, vertelde over Olofs visie op het preken. Hij maakte onderscheid tussen ‘mieren’ en ‘bijen’. De mieren brengen alle materialen bij elkaar die ze in handboeken en in krantenknipsels kunnen verzamelen. De bijen daarentegen laten de teksten door zichzelf heengaan en komen met één nieuwe nectar. Olof stond de tweede wijze van prediking voor. Horjus herinnerde zich enkele praktische richtlijnen van Olof de Vries: ‘Je moet geen vanzelfsprekendheden gaan celibreren’, zo doceerde hij. ‘En aan de andere kant moet je niet gaan mysificeren’.
In tegenstelling tot wat er in de baptistentraditie vaak centraal wordt gesteld, kom je in de preken van Olof de Vries kruis en opstanding minder prominent tegen. Hij liet zich ook niet verleiden hele perikopen uit te leggen. Hij concentreerde zich, aldus Horjus, op een enkele bijbeltekst en werkte die tot in detail uit en probeerde daarin de volheid van het evangelie te laten zien.
De algemene vergadering van de Baptistenunie was verder sterk gekleurd door praktisch werk. Het jaarthema ‘werken’ kwam onder meer aan bod, waarbij men naast de beleving en waardering van betaald werk ook uitvoerig aandacht vraagt voor onbetaald werk ten dienste van mensen. Het justitie- en krijgsmachtpastoraat kwam aan de orde. En secretaris Albrecht Boerrigter sneed het thema van de veilige gemeente aan. Hoewel de Unie van Baptisten niet de gezamenlijke verklaring van de kerken heeft getekend met de titel ‘De kerk hoort een veilige plek te zijn’ (december 2014) maakt men wel serieus werk van de veiligheid voor kwetsbare mensen en kinderen. Boerrigter vertelde dat men met een maand een werkwijze wil aanbieden als unie aan de gemeenten aan de curatieve zijde en in preventieve zin sprak men in een workshop over het onderwerp met als doel het thema ‘veilige gemeente’ op de agenda van de plaatselijke gemeente te krijgen en te houden.
Een ander lopend project gaat over het gesprek tussen de generaties in de gemeenten. Ronald van den Oever, werkzaam als coach en adviseur voor de baptisten op het gebied van jongerenwerk, gaf leiding aan de workshop die daarop betrekking had. Tijdens de algemene ledenvergadering werd een lid geciteerd dat zei: ‘De enige plek waar ik in contact kom met ouderen is de gemeente. In de kerk kom je elkaar nog tegen’.
Zoals bekend werkt de Unie van Baptisten aan verdere samenwerking met de ABC-gemeenten (vrije baptisten). Tijdens een vorige algemene ledenvergadering met de ABC-gemeenten samen stelden de twee kerkelijke koepelorganisaties vorig jaar een identiteitsbeschrijving vast. Deze beschrijving is door de beraadgroep Geloven en Kerkelijke Gemeenschap van de Raad van Kerken geanalyseerd en zeer positief beoordeeld in die zin, dat het niet alleen een goed fundament geeft aan de bilaterale samenwerking van de twee kerken, maar ook een voluit kerkelijk, katholieke inborst laat zien. In het kader van de verdere toenadering op oecumenisch gebied, was de zendingsorganisatie CAMA uitgenodigd om iets van het werk te laten zien. Een presentatie zoemde vooral in op de situatie in Syrië, waar sinds 1890 CAMA actief is en waar inmiddels 51 geallieerde kerken zijn te vinden.
De algemene ledenvergadering van de Baptisten vond dit keer plaats in de Schalmei, kerk van de Baptisten in Kampen. Voorganger Gijs de Bree opende de ontmoeting met een korte meditatie over de waarde van de gemeente. ‘Het is de roeping van de gemeente ziel en fundament te geven aan de waarheid, die in Christus is gegeven’.
Wie de teksten van Olof de Vries of de beelden zelf wil zien kan de website www.baptisten.nl bezoeken; dan het onderdeel ‘voor studenten’ aanklikken en vervolgens vind je daar het ‘Olof-archief’.
Foto’s:
1. Teun van Leer achter de microfoon, met boven hem een video-fragment van Olof de Vries tijdens een college en de andere mensen op het podium zijn allen werkzaam aan één van de projecten die lopen om onder meer de preken van Olof de Vries uit te werken en toegankelijk voor het publiek te maken; er zijn er inmiddels 50 gepubliceerd in het hierboven beschreven ‘Olof-archief’.
2. Een vertrouwd beeld als je een algemene ledenvergadering bezoekt: eerst langs de tafels waarop de naambordjes van afgevaardigden en gasten is te vinden.
3. Voorganger Gijs de Bree uit Kampen zet de toon met enkele meditatieve gedachten bij 1 Timotheüs 3: 14-16.
4. Voorzitter Joeke van der Mei (links) en Herman de Boer (rechts); Herman de Boer is één van de mensen die als coach de samensprekingen tussen de Unie en de ABC-gemeenten helpt te structureren.
5. Een goed gevulde kerkzaal in de Schalmei in Kampen.