De Bondsregering van Duitsland heeft besloten in 2017 speciale Reformatie- munten uit te geven. In de eerste helft van 2017 zal een zilveren gedenkmunt van 20 euro uitgebracht worden, in oktober 2017 een gouden munt van 100 euro. Dr. Margriet Gosker, coördinator van het Reformatiejubileum in Nederland namens de PKN, wijst daar op in een tweet.
Van de strakke scheiding tussen staat en kerk is wat de munten betreft in Duitsland geen sprake. De bondsminister voor financiën dr. Wolfgang Schäuble zegt in een toelichting op het besluit: ‘De vraag naar de verhouding van religie, cultuur en politiek is ook tegenwoordig uiterst actueel. Martin Luther en zijn reformatie hebben Europa geleerd met religieuze verscheidenheid om te gaan. Ons moderne mensbeeld met de eigen waardigheid en verantwoordelijkheid van ieder heeft hier zijn wortels. Dat we tegenwoordig in Duitsland in een vrije en pluralistische democratie kunnen leven, is ook te danken aan Luther’.
Wie het bericht naar waarde wil schatten moet er wel enkele dingen bij bedenken. Allereerst dat het idee van een gouden munt past in een reeks van uitgaven die men in de loop der jaren heeft gepresenteerd. De Lutheruitgave van 100 euro past in een serie van 100-euro-munten die in 2003 is begonnen rond Unesco-werelderfgoed. Zo verscheen er in 2012 een munt bij de Dom van Aken, waar de Rooms-Katholieke Kerk missen viert. En in 2014 was er een munt met klooster Lorsch, eveneens behorend bij het werelderfgoed van de Unesco. De Reformatieplaatsen Eisleben en Wittenberg zijn in 1996 toegevoegd aan de lijst van werelderfgoederen van de Unesco en daarmee passen ze heel natuurlijk in de reeks van munten die men uitbrengt.
Er hangt aan alle munten een financieel plaatje. Een munt van 20 of 100 euro kost niet per se het genoemde bedrag. De munt van de dom in Aken bijvoorbeeld is destijds in een oplage van 270.000 exemplaren verschenen, een relatief lage oplage. Men betaalde voor een exemplaar 738 euro, een bedrag mede ingegeven door de hoogte van de goudprijs. Het gaat dus, dat moge duidelijk zijn, om exemplaren die met name door verzamelaars worden afgenomen.
De 100 euro-munt is de 14e uit de in 2003 begonnen serie. Het ontwerp is van kunstenaar Bastian Prillwitz uit Berlijn. De waardekant toont een adelaar, de inscriptie ‘Bundesrepublik Deutschland’, waardecijfer en -aanduiding, het jaartal 2017, de twaalf Europese sterren en het muntteken ‘A’ (Berlijn), ‘D’ (München), ‘F’ (Stuttgart), ‘G’ (Karlsruhe) of ‘J’ (Hamburg). De andere kant toont het erfgoed in Wittenberg en Eisleben. De munt zal bestaan uit fijngoud (999,9 duizenddelen) en zal 15,5 gram wegen en een doorsnee hebben van 28 mm. De munt zelf wordt in ‘Stempelglanz’ uitgevaardigd en de muntrand wordt geribbeld uitgevoerd.
De 20 euro-munt heeft als thema ‘500 jaar Reformatie’. Luthers 95 stellingen waren de katalysator van de Reformatie: een gebeurtenis, die de wereldgeschiedenis in politiek, religie, cultuur en samenleving aanzienlijk beinvloed had, zo is de gedachte. Het ontwerp van de munt stamt van kunstenaar Patrick Niesel uit Schwaig. De waardekant laat een adelaar zien, het opschrift ‘Bundesrepublik Deutschland’, het waardecijfer en -aanduiding, het reliëf ‘A’ van de Staatsmunt Berlijn, het jaartal 2017, de twaalf Europese sterren en tenslotte de specificatie ‘Zilver 925’. De muntrand heeft als inscriptie ‘Hier stehe ich, ich kann nicht anders’ (‘Ik sta hier, ik kan niet anders’). De munt komt in twee typen: ‘Stempelglanz’ en ‘Spiegelglanz’. De eerste zal 20 euro kosten, de tweede iets meer.
Nederlandse Bank
Ook de Nederlandse Bank brengt met regelmaat speciale munten voor verzamelaars. Vaak hangt de afbeelding samen met het koninklijk huis. Zo was er in 2014 een setje met ‘de drie prinsesjes Amalia, Alexia, Ariane’ in een oplage van 6000 stuks en er was een introductieset euromunten voor koning Willem-Alexander in 2014 van 300.000 stuks. Er kwam ook een Oranje Geluksdubbeltje in 2014 in een oplage van 24.811. Tien jaar huwelijk van de koning en koningin werd in een munt vastgelegd, en 100 jaar geboortedag van Prins Bernhard was ook reden voor een speciale muntslag.
Naast het koninklijk huis brengt de Nederlandse Munt munten die met het eigen werk samenhangen, zo was er een uitgave rond 100 jaar muntgebouw. Meer ideëel zijn bijvoorbeeld de munten in het kader van de vrede van Utrecht uit 2013. En de munten rond het Vredespaleis uit hetzelfde jaar. Religieuze munten kom je in Nederland niet tegen, of je zou al aan de 2 euro moeten denken uit 2011 met Erasmus op het edelmetaal. Er werden er 4 miljoen van gemaakt. Een jaar eerder maakte de Nederlandse Munt een uitgave rond Max Havelaar. Wie Havelaar te kritisch vond en liever aansluit bij het establishment komt ook aan zijn trekken; al in 2002 sloeg men een munt in het kader van 400 jaar VOC. Overigens zijn nagenoeg alle speciaal geslagen munten uitverkocht.