Paus Franciscus heeft tijdens zijn rondreis in Afrika in Kenia een toespraak gehouden tot leiders van diverse kerken en andere religieuze gemeenschappen. Hij benadrukt daarin de waarde van het onderlinge contact. Oecumene en interreligieuze dialoog is niet optioneel, maar is essentieel. Hij verwees daarbij ook naar de uitkomsten van het Tweede Vaticaans Concilie en benadrukte dat hij hernieuwd de conclusies onder de aandacht wil brengen. Met een verwijzing naar de terroristische daden in het recente verleden ging hij ook in op de radicalisering van bepaalde jongeren. Hieronder volgt een vrije vertaling van zijn toespraak.
Lieve vrienden,
Ik ben dankbaar voor jullie aanwezigheid deze morgen en voor de mogelijkheid om momenten van reflectie zoals deze met jullie te kunnen delen. In het bijzonder wil ik aartsbisschop Wabukala en professor El-Busaidy danken voor hun woorden van welkom die zij namens u hebben uitgesproken en namens de gemeenschappen die zij vertegenwoordigen. Het is altijd belangrijk voor mij, dat wanneer ik ergens kom om de katholieke gemeenschap van de lokale kerk te ontmoeten, ik ook een gelegenheid heb om de leiders van de andere christelijke gemeenschappen te ontmoeten en de religieuze tradities. Ik hoop dat in onze tijd de gezamenlijkheid een teken mag zijn van de waardering van de kerk voor de volgelingen van alle religies; dat het de banden van vriendschap moge versterken die we nu al ervaren.
Om eerlijk te zijn, deze relatie is uitdagend; het vraagt veel van ons. En toch zijn oecumenische en interreligieuze dialogen geen luxe. Het is niet iets extra’s of iets optioneel, maar het is essentieel, iets wat onze wereld, verwond door conflicten en verdeeldheid, in toenemende mate nodig heeft.
Inderdaad, religieuze overtuigingen en praktijk conditioneren wie we zijn en hoe we de wereld om ons heen interpreteren. Ze zijn voor ons een bron van verlichting, wijsheid en solidariteit, en dus verlichten ze de gemeenschappen waarin we leven. Door te zorgen voor de spirituele groei van onze gemeenschappen, worden we een zegen voor de gemeenschappen waarin onze mensen leven. In democratische en pluralistische samenlevingen zoals die van Kenia, wordt samenwerking tussen religieuze leiders en gemeenschappen een belangrijke dienst aan het gemeenschappelijk welzijn.
In dit licht, en in een in toenemende mate onderling afhankelijke wereld, zien we duidelijker dan voorheen de behoefte aan interreligieus begrip, vriendschap en samenwerking in het verdedigen van de door God gegeven waardigheid van mensen en volken, en hun recht in vrijheid en vreugde te leven. Door het waarderen van respect voor de waardigheid en de rechten, spelen de religies een essentiële rol in het vormen van de gewetens, ze reiken de jonge mensen de diepe spirituele waarden aan van onze te waarderen tradities, en ze trainen tot goed burgerschap, met de vaardigheid de burgerlijke samenleving te verrijken met eerlijkheid, integriteit en een wereldvisie die de menselijke personen waardeert boven kracht en materiële winst.
Ik denk dat wat dit aangaat onze gemeenschappelijke overtuiging is, dat de God die we verlangen te dienen een God is van vrede. Zijn heilige Naam moet nooit gebruikt worden om haat en geweld te rechtvaardigen. Ik weet dat de barbaarse aanvallen op Westgate Winkelcentrum, de campus van de Garissa Universiteit en Mandera nog vers in uw geheugen liggen. Te vaak worden jonge mensen geradicaliseerd in de naam van de religie om onenigheid en angst te zaaien, en om het fundament van onze samenlevingen te ondermijnen. Hoe belangrijk is het dat we worden gezien als profeten van vrede, vredestichters die anderen uitnodigen in vrede te leven, in harmonie en in wederzijds respect! Moge de Almachtige de harten aanraken van hen die zich overgeven aan geweld, en moge hij zijn vrede verlenen aan onze families en gemeenschappen.
Lieve vrienden, dit jaar markeert de vijftigste verjaardag van het sluiten van het Tweede Vaticaans Concilie, waar de Katholieke Kerk zichzelf heeft gecommitteerd tot oecumenische en interreligieuze dialoog ten dienste van het begrip en vriendschap. Ik wens dit commitment te bevestigen, die geboren is uit onze overtuiging van de universaliteit van Gods liefde en het heil dat hij ons allen aanreikt. De wereld verwacht terecht dat gelovigen samenwerken met mensen van goede wil in het benaderen van de vele problemen die onze menselijke familie bereiken. Laten we bidden, als we naar de toekomst kijken, dat alle mannen en vrouwen elkaar zullen zien als broeders en zusters, vredevol verenigd in en door de verschillen. Laat ons bidden voor vrede!
Ik dank u voor uw aandacht, en ik vraag de almachtige God om aan u en aan uw gemeenschappen zijn overvloedige zegeningen te verlenen.