Spontane oecumene

Er is zoiets als een oecumene die groeit vanuit gewone menselijke interesse. Zo zou je het voorbeeld kunnen typeren wat ds. Martine Nijveld in de classis Deventer naar voren bracht van de oecumene in Colmschate. Verschillende protestanten bezoeken op aswoensdag de rooms-katholieke kerk en halen een askruisje. ‘Mensen hebben wel gezegd, dat wij zelf een dienst op aswoensdag moeten organiseren, maar dat willen we helemaal niet. Dit is veel mooier’.

De eerste keer dat de voorgangster het idee opperde om met de liefhebbers de rooms-katholieke dienst te bezoeken zochten de protestanten elkaar eerst op in de eigen kerk en gingen vandaar gezamenlijk naar de rooms-katholieke viering. Dat is nu niet meer aan de orde; iedereen gaat zelf naar de rooms-katholieke kerk en keert met het askruisje op het voorhoofd terug naar huis.

‘Je leert van elkaar als kerken’, vertelde de voorgangster. ‘Dat heeft bijvoorbeeld te maken met de manier waarop rooms-katholieken met de traditie omgaan; met eerbied en met een lach. Protestanten kunnen soms zwaar tillen aan woorden, dat gaat in rooms-katholieke kring onbevangener, daar hoeft niet iedere gedachte aan de meetlat gelegd te worden van het verantwoorde geloven nu’. ‘Als het om rituelen gaat, heb ik het voorrecht gehad dat ze me laten meedoen met bijvoorbeeld het hanteren van de wijwaterkwast. Dat is een vak apart. Ik was wel met de wijwaterkwast in de weer, maar later legden ze me uit dat ik de kwast veel royaler en veel breder had moeten gebruiken’.

Vanzelfsprekend hebben de PKN in Colmschate/Deventer en de Titus Brandsma parochie verschillende diensten samen: met de week van gebed om eenheid, de vredesweek, een vesper op 4-mei en de uitzending van een team van jongeren naar Oekraïne. Eerder had een diaken uitgelegd hoe jongeren contact onderhouden met het Hongaars sprekende deel van Oekraïne en er diverse projecten realiseren. Na twaalf jaar zijn er inmiddels vijf projecten gereedgekomen, er is voor 650.000 euro geïnvesteerd, er zijn 130 jongeren bij betrokken geweest (vanuit diverse kerken), men heeft 12.500 kilometer gereisd, 120 uur voor de grens gewacht, 600 maaltijden per schooldag gerealiseerd en de voetbalstand is inmiddels opgeteld 120-24. ‘Wij uit Colmschate zijn niet zo sterk in voetbal’, vergoeilijkte de diaken.

Er lopen diverse andere projecten. Men werkt aan een diaconaal platform om het contact met de overheid te onderhouden. En er is een promo-groep, een groep van protestanten en moslims; vrouwen zijn het, die met elkaar over diverse zaken in gesprek zijn. De contacten met de moslims hebben over en weer invloed. De grote moskee in Deventer heeft – mede geïnspireerd door de contacten – inmiddels het stempel ‘groene moskee’ ontvangen.

Klaas van der Kamp sprak als gast over actuele ontwikkelingen in de oecumene. Hij gaf een staalkaart van zeven actuele ontwikkelingen, variërend van – natuurlijk – de pelgrimage tot de opbouw van het gemeentewerk rond life-events. Hoe je over oecumene moet spreken als je meer in een dorpsgemeenschap moet werken, waar toch al een zekere openheid naar elkaar bestaat, werd gevraagd. Iemand uit een ander dorp antwoordde: ‘Je kunt best met elkaar in gesprek gaan over concrete beleving van het geloof’.

Na afloop kreeg de inleider enkele geschenken, waaronder zeer toepasselijk het boek ‘Vreemdelingschap’, geschreven door dr. Jan Dirk Wassenaar, zelf ook lid van de classis Deventer. Hij heeft in 2014 een boek uitgebracht waarin het thema van de pelgrimage ook aan de orde komt. ‘Pelgrimage als onthechting van materiële zekerheden’ en een analyse van de positie van de migrantenkerken in Nederland. Beide thema’s waren ook bij de actuele ontwikkelingen aan de orde geweest. 

Foto: Muurschildering van Sadrach, Mesach en Abednego in de brandende over (catacomben in Rome); de muurschildering siert het omslag van het boek ‘Vreemdelingschap’ van dr. Jan Dirk Wassenaar.