Vrouwen voor vrede

Het is honderd jaar geleden dat Aletta Jacobs een groot internationaal vrouwencongres voor vrede organiseerde in Den Haag. Van 28 april tot 1 mei 1915 vond het congres plaats met 1100 vrouwen uit 12 landen. Het Frauenmuseum in Bonn besteedt er aandacht aan met een informatiescherm aan het begin van de tentoonstellling die wordt geopend op zondag 19 april; de tentoontoonstelling gaat over vrouwen en vrede met het thema ‘Himlissche Phantasie’. De tentoonstelling in Bonn blijft geopend tot november dit jaar.

Anita Augspurg en Lida Gustava uit Duitsland hadden al in 1914 voorbereidingen getroffen voor een grote internationale ontmoeting om de vrede te dienen, maar het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog maakte dat onmogelijk. En ook de conferentie in Den Haag had met de nodige hindernissen te maken om alle afgevaardigden daadwerkelijk in Den Haag te krijgen. Vrouwen uit Rusland en Frankrijk waren er niet bij. Toch mag het als een signaal ten dienste van de vrede worden uitgelegd.

Het vrouwenmuseum in Bonn heeft de focus overigens niet op de historie gericht. De bezoeker wordt bij binnenkomst herinnert aan de Haagse samenkomst als een van de eerste significante bijdragen van vrouwen aan de vrede. Verder krijgt men de rol van vrouwen in diverse kunstwerken te zien. Er zijn foto’s van vrouwen die de granaten in elkaar schroeven om de tegenstanders te overwinnen; er is een typemachine met slechts op het typepapier in het Duits de kreet: ‘Waar zijn onze zonen?’, als een stil protest tegen de waan van het geweld, en er is een graf waar de liefde, de vrede en de hoop begraven liggen. 

Het Frauenmuseum in Bonn maakte twee jaar geleden furore met een thematentoonstelling over vrouwen en religie. ‘Evo, Frauen in den Weltreligionen’ heette de special toen. De vredesproblematiek is één van de kernthema’s in de pelgrimage van gerechtigheid en vrede, waartoe de Wereldraad van Kerken oproept.