Dr. Arjan Plaisier, scriba van de Protestantse Kerk, staat open voor een gesprek over de bisschop. Hij noemde daarbij onder meer het voorbeeld van de protestantse kerken, waar de suggestie wordt gedaan om met meer bevoegdheid predikanten te kunnen laten muteren. Dergelijke vragen zijn in het episcopale systeem minder aan de orde, omdat daar de bisschop priesters koppelt aan plaatsen.
De opmerkingen van Plaisier werden gemaakt bij een discussie in de protestantse synode op donderdag 24 april, waar zeven concept-brieven aan de orde kwamen, gericht aan verschillende geledingen in de kerk, en allemaal over het ambt. Een brief is aan de predikanten gericht, een brief aan de plaatselijke gemeente en zo is er ook een brief aan de bisschoppenconferentie geadresseerd.
Diverse synodeleden reageerden op de concept-brieven. De brief aan de bisschoppenconferentie maakte daarbij ook de nodige tongen los. Diaken Robbers vroeg om een verdere uitdieping vanuit de BEM-rapporten. Ouderling-kerkrentmeester De Bruin stelde de vraag of het wel zinvol is dergelijke brieven te schrijven. Hij verwachtte weinig veranderingen bij andere kerken. Ds. Oldenhuis noemde het schrijven juist wezenlijk, zeker ook waar de RKK de neiging heeft zichzelf als enige ware kerk te portretteren.
Dr. Arjan Plaisier gaf na de lunchpauze een inhoudelijke reactie. Hij stelde: ‘In de discussie over het ambt moet de Rooms-Katholieke Kerk aan de orde komen. Daarbij kan je het beste zeggen: ‘Hier zijn we mee bezig’. Er is in de plenaire discussie van de Raad van Kerken ook al gepland om deze zaak en deze brief daar inhoudelijk te bespreken’. ‘Ik vind het een goede suggestie dat je daarbij ook de Oud-Katholieke Kerk betrekt’, stelde hij. En wat het thema betreft: ‘Laten we een keuze. Natuurlijk, maak je jezelf niet te klein in de brief. Misschien mag er iets meer zelfbewustzijn in naar voren komen’.
Ds. Pettinga stelde de vraag om nadrukkelijk in de brief de zaken van eucharisatie en avondmaal aan de orde te stellen. Hij heeft in Monnikendam meegemaakt dat een bestaande openheid naar elkaar eenzijdig van rooms-katholieke zijde werd teruggedraaid. Plaisier: ‘De zaak van eucharistie en avondmaal is een majeure kwestie. Ik kan me voorstellen dat zo’n thema meekomt als je er in slaagt goed over het ambt te spreken. Deze brief geeft in een bepaald licht het ambt weer en die moet je niet met alles belasten’.
Daarna ging Plaisier in op de vraag van de bisschop. Plaisier: ‘Iemand stelde, dat het ook nodig is dat we wat tegen de episcopale kerken opkijken. Missen we toch niet het episcopale gezag? Je krijgt dan vragen over die dominee die maar blijft zitten in een bepaalde gemeente. Ik vind het een reële vraag. Je bent misschien geneigd er bij te gillen. Misschien moeten we dat niet doen. Maar wat zou dat dan kunnen oplossen? Wat voor soort volmacht zouden we daaraan kunnen geven? Ook al denk je dat het een guur oecumenisch klimaat is. Laat het niet aan ons liggen. We moeten ons daardoor niet van de wijs laten brengen door wat een bisschop schrijft. Wij schrijven ook wel eens iets wat minder geslaagd is’.
Hij vervolgde met: ‘Erkennen we dat de ambten door God gebruikt zijn in de historie? Erkennen we dat van onze rooms-katholieke broeders en de pausen? Erkennen we dat van paus Fransiscus, ja of nee? Het is een vraag. Laten we het gesprek hierover aangaan. En we zitten in een missionaire situatie. We kunnen niet net doen alsof er geen Rooms-Katholieke Kerk is in Nederland. Samen zijn we nodig. Als we hen niet nodig hebben, overschatten we onszelf grenzeloos. Dan vervallen we in arrogantie en die wordt altijd afgestraft’.
Diaken Robbers toonde zich blij met de royale reactie van de scriba. De scriba kondigde aan dat hij de brieven naar de diverse kerkelijke geledingen van de PKN zal laten lopen en tevens via de andere kerken (onder meer Raad van Kerken). Een tegenvoorstel van ouderling-kerkrentmeester De Bruin om de brief aan de bisschoppenconferentie niet te versturen werd met 9 van de 75 stemmen afgewezen. Dus alle brieven worden verstuurd en krijgen een inhoudelijk gesprek bij verschillende geledingen. De reacties zullen in april 2016 weer terugkeren in de synode.