Duitsers zijn er uit

Bij de gesprekken in Nederland over de pelgrimage van gerechtigheid en vrede, afgekondigd door de Wereldraad, was het nog een vraag van één van de kerken: ‘Is het echt een wereldwijd thema? Helpt het ons als we dit thema centraal op de agenda zetten?’. Voor de Duitsers is het antwoord duidelijk: Zij gaan het thema van de pelgrimage van gerechtigheid en vrede stevig oppakken.

Dat is duidelijk geworden nadat meer dan honderd representanten van de Duitse lidkerken van de Wereldraad elkaar ontmoetten van 16 tot 18 januari bij de Evangelische Academie van Loccum. Ze wisselden er hun ervaringen uit naar aanleiding van de tiende assemblee van de Wereldraad van de Kerken en ze bespraken hoe de weg van pilgrimage van gerechtigheid en vrede zou kunnen worden voortgezet.

Het oecumenische netwerk MEET (Meer Oecumenische Kracht Samen) kondigde bij deze gelegenheid een pelgrimage aan in de herfst van 2014 waarbij jongvolwassenen van diverse confessies langs ‘stations’ worden geleid die verbonden zijn met migratie. ‘We willen dat deze mannen en vrouwen hun ervaringen vertellen als migranten in Duitsland en, indien mogelijk, een stukje met ons meereizen’, zei Charlotte Eisenberg, één van de initiatiefnemers.  

De Duitsers haalden ook herinneringen op aan de assemblee. Het was veel deelnemers opgevallen hoezeer de Koreanen de parallellie benoemden tussen Duitsland en Korea. ‘In Korea werden we keer op keer bevraagd over de reunificatie van Duitsland en over wat de christenen daaraan konden bijdragen’, zei één van de deelnemers.

Konrad Raiser, voormalig secretaris-generaal van de Wereldraad vergeleek de situatie in Korea met Europa en hij legde uit hoe de kerken ook van de politiek zouden kunnen leren: ‘In de oecumenische gemeenschap kunnen we veel leren van de vereniging in Europa en de inspanningen die gedaan worden naar meer democratie’.

‘Als we kijken naar de politieke realiteit van onze eeuw, zien we dat de internationale oecumenische gemeenschap van kerken zoals de CEC en de WCC belangrijker zijn dan ooit’, zei de EKD bisschop voor buitenlandse zaken Petra Bosse-Huber, die in Busan gekozen is in het Centrale en het Uitvoerende Committee van de Wereldraad. ‘Ik wil me graag inzetten om deze instrumenten voor oecumenische samenwerking sterker te maken. We moeten de energie bij elkaar brengen als kerken binnen de publieke arena’. Ze noemde daarbij de vragen van de economie, het populisme en het fort Europa ten opzichte van de vluchtelingen.

De deelnemers vroegen herhaaldelijk naar de consequenties van de pelgrimage voor de oecumenische actie en de methodologie. ‘De pelgrimage drukt uit hoe we het oecumenische proces moeten verstaan’, zei dr. Martin Robra, WCC programmadirecteur voor de studie van de oecumene in de 21ste eeuw. ‘Het beschrijft de oecumenische zoektocht voor eenheid als de som van vele kleine stappen op de ene weg’, zei Martin Hein, bisschop van de Evangelische Kerk van Kurhessen – Waldeck. ‘De oecumenische pelgrimage heeft de betrokkenheid nodig van de gemarginaliseerde mensen in onze samenleving. Zij zijn de mensen die ons de weg wijzen’, zei Fernando Enns, professor voor de vredestheologie in Hamburg en Amsterdam.

Op de pelgrimsweg zijn er bronnen van kracht en ook pijnlijke momenten. ‘We moeten de spirituele plaatsen identificeren in onze traditie die ons ‘levend water’ kunnen geven, en ons kracht verlenen, ons laten confronteren met de plaatsen van pijn in onze samenleving en leren van de ervaringen daar’, zei Heike Bosien, organisator van de bijeenkomst.

De kerken in Nederland pakken het thema van de pelgrimage eveneens op. Tijdens een reünie van de deelnemers is het moderamen van de Raad van Kerken gevraagd om daartoe een initiatiefgroep in het leven te roepen. Kees Nieuwerth is inmiddels gevraagd om deze groep voor te zitten. Het is de bedoeling dat de groep het thema ‘pelgrimage’ verder in beeld brengt en er een programma voor uitzet.De algemeen secretaris heeft aan het thema ‘pelgrimage’ een hoofdstuk gewijd in zijn boek ‘Raven’ dat binnenkort verschijnt, hij pleit voor een spirituele invulling om van daaruit ook politieke connotaties toe te voegen.   

Foto: De omvangrijke Duitse delegatie