Toen ds. Arjan Plaisier herkozen werd als scriba van de Protestantse Kerk in Nederland noemde hij als ambitie voor een tweede periode: meer in de media verschijnen. Vrijdag en zaterdag realiseerde ds. Gerrit de Fijter, de voormalige preses van de Protestantse Kerk, deze doelstelling. Hij wist zaterdag royaal de bladen te halen. Zowel het Nederlands Dagblad, het Reformatorisch Dagblad als Trouw besteedden aandacht aan de Nationale Synode, die hij in Dordrecht organiseerde. Er kwamen volgens het Reformatorisch Dagblad driehonderd mensen op af, het Nederlands Dagblad houdt het op 340 bezoekers.
Het Nederlands Dagblad is het meest expliciet over wat er bereikt moet worden met de Nationale Synode. Gerrit de Fijter staat het ideaal voor ogen van ‘een koepelkerk met onder haar dak allemaal kerken die op zich zelfstandig zijn’. Eén alinea verder is secretaris van de Nationale Synode en beleidsmedewerker van de PKN dr. Sjaak van ’t Kruis iets abstracter als hij zegt: ‘Wij zoeken een eenheid in verscheidenheid die ons reeds geschonken is in Jezus Christus’.
Dr. Arjan Plaisier, zijn naam viel al even, heeft voorafgaand aan de bijeenkomst in Dordrecht, een interview gegeven aan Het Goede Leven. Hij zegt daarin dat er een moment moet komen waarin kerken ook organisatorisch elkaar de hand reiken. ‘Een eerste stap kan een federatie van kerken zijn. Een gemeenschap van kerken. Wat let ons? Uiteindelijk hoop ik op meer. Echte eenwording is van Christus wege onze gezamenlijke roeping’.
De Remonstrantse algemeen secretaris, tevens lid van de Raad van Kerken, Tom Mikkers, zegt in het Nederlands Dagblad dat hij best in een gefuseerde vrijgemaakte kerk wil participeren als de drie algemene belijdenisgeschriften bijgesteld worden op het punt van een ‘radicale humaniteit’.
Andere kranten gaan niet in op de uiteindelijke doelstelling. Ze beschrijven vooral het ontmoetingskarakter. Trouw gaat daarin het verst. Als je geen RD of ND zou lezen, zou je niet eens weten wie de bijeenkomst heeft geopend en wie de toon zette. Trouw bericht van een werkgroep in een koud klaslokaal waar acht mannen zitten en één vrouw. Het gaat na één minuut al over het avondmaal. ‘Ik wil in mijn kerk vooraf weten wie aan het avondmaal gaat’, stelt een vrijgemaakt-gereformeerd predikant. Een PKN-er reageert: ‘Ik moet bijna huilen van wat u zegt. Ik vind het erg als een christelijke gemeente zegt: ‘Jij mag niet meedoen’. Een lid van een evangelische gemeente legt vervolgens uit dat het brood niet aan de kerk behoort, maar het brood van Christus is. Het artikel sluit af met een citaat van een deelnemer: ‘Voor mij is het belangrijk dat wij als christenen een lichtend licht zijn in plaats van een stel kibbelende kippen. Dat zijn we vaak: kibbelende kippen, toch?’ De verslaggever van Trouw heeft die kippen ook maar in de kop van zijn artikel gezet.
Het Reformatorisch Dagblad vertelt ook over de gesprekken, maar begint met de man die de toon voor de bijeenkomst zette: prof. dr. Gijsbert van den Brink. Hij vertelt van zijn onlangs verschenen dogmatiek, geschreven in samenwerking met prof. dr. Cees van der Kooij. Ze hebben er bewust voor gekozen om in de dogmatiek te zoeken, zo zegt hij, naar wat algemeen christelijk is, bijvoorbeeld zaken rond doop en verkiezing. Hij pleit er voor om instituten niet meer naast elkaar te laten voortbestaan als gescheiden instituten. ‘Het gaat er niet om dat wij ons veilig voelen in ons eigen hoekje. Het zoeken naar kerkelijke eenheid betekent dat mensen die in een bepaalde traditie staan inhoudelijke verschillen met andere tradities leren verdragen’.
Wilkin van de Kamp, voorganger van de VPE in Aalten zegt dat hij bereid is de kinderdoop te respecteren om dichter bij andere christenen te komen. Het Reformatorisch Dagblad legt dat niet uit, maar daarmee plaatst hij zich in de traditie van de VPE, die als kerkelijke koepel de nek heeft uitgestoken door de verklaring van toenadering te ondertekenen die onder coördinatie van de Raad van Kerken is opgesteld, waarin kerken uitspreken dat ze op het punt van de doop dichter bij elkaar zijn gekomen. Er waren toen ook negen andere kerken die uitspraken elkaars doop te erkennen als legitiem.
Het RD noemt het opmerkelijk dat de Remonstranten aanwezig waren bij de Nationale Synode. Andries Knevel, die ook aanwezig was, herinnerde aan hun verwijdering in 1619 tijdens de ‘echte’ Nationale Synode in Dordrecht. Toen klonk het ‘Ite, ite, gaat weg, gaat weg’. ‘Maar is er nog wel een prijs die jullie voor eenheid kunnen betalen’, vraagt Knevel bot. ‘Jullie hebben toch alles al opgegeven?’ ‘Gelach klinkt’, zegt het RD. Tom Mikkers antwoordt: ‘Het gaat om de bereidheid om inclusief te denken. Je moet de ander niet buiten willen sluiten’.
Tijdens de bijeenkomst werd een glossy ‘Dordt’ gepresenteerd. Het is gemaakt door het bureau Vakmaten, waar een zoon van ds. Gerrit de Fijter, Felix de Fijter, mede-directeur van is. Het cover is geïnspireerd op het schilderij ‘Vrouw met weegschaal’, een werk van Johannes Vermeer. De vrouw weegt als het ware zichzelf. De Fijter: ‘Dat is het beste wat je kunt doen, ook als we over eenheid praten. We hopen dat de glossy het geloofsgesprek dat vandaag op gang komt versterkt’.
Een wat merkwaardig incident tekende zich af doordat Trouw vooraf aankondigde dat leden van Femen, een feministische achtiegroep, de bijeenkomst wilden verstoren. Het bleek een storm in een glas water. De groep was niet eens op de hoogte van de werkelijke achtergronden van de Nationale Synode. En in de krant van zaterdag gaat Trouw nog eens dunnetjes door op het thema en bericht dat men alsnog het protest in de Domkerk heeft doorgevoerd, ‘een van de meest progressieve kerken van Nederland, met een vrouwelijke predikant en homo’s in kerkelijke functies’. De actievoerders bleken ook daarover niet geïnformeerd te zijn.
Ds. Gerrit de Fijter loste het probleem als een verantwoording nemend preses op. Hij haalde de bezoekers die uiteindelijk als stand-in van Femen door het PowNews waren georganseerd persoonlijk uit de klauwen van de politie en gaf drie vrouwen met een open decolleté een plaats voorin de kerk. Ze hielden zich rustig en vertrokken al vrij snel. Op facebook berichtte Diane Palm van de HGJB, die de bijeenkomst bijwoonde: ‘Terug van de Nationale Synode waar de eenheid van kerken werd beleefd. Nog steeds onder de indruk hoe ds. Gerrit de Fijter drie schaarsgeklede dames (ingehuurde porno-actrices) liefdevol voorin de kerk welkom heette. De kerk is geloofwaardiger dan Powned…. Het evangelie zet de wereld op z’n kop!’
Wie de hele teksten wil lezen, moet de kranten inzien bij de bibliotheek, of in een kiosk kopen, dan wel een abonnement nemen. Om juridische redenen kunnen we op deze plaats niet verder gaan dan een eigen compilatie en interpretatie te geven, een analyserende bespreking met een eigen pointe, zodat we het auteursrecht geen geweld aandoen. De foto toont het schilderij van Johannes Vermeer waarop de glossy teruggrijpt.