Ds. Margarithe Veen, lid van de Beraadgroep Geloven en Kerkelijke gemeenschap en predikant in Achlum-Hitzum, heeft de Kirchentag in Hamburg bijgewoond. In een serie artikelen geeft ze haar indrukken door. Hier haar afrondende bijdrage.
Zaterdag is de dag dat de gemeenteleden uit Achlum-Hitzum al vroeg in Hamburg zijn. Wat fantastisch dat zij er zijn! Ik zie hen in één van de hallen van de Messe waar Frère Richard zijn bijbelstudie houdt over Johannes 6: 1-15.
De dag die we volgen blijkt volop in het teken van de oecumene staan. We volgen eerst een lezing over oecumenische sociale ethiek voor de 21e eeuw. Een lezing waarbij beide sprekers niet eerst afzonderlijk een verhaal van 15 minuten te houden, maar Landesbischof prof. dr. Heinrich Bedford-Strohm (München) en prof. dr. Marianne Heimbach-Steins (Münster) spreken een gezamenlijke tekst uit die zij beide met elkaar hebben voorbereid. Zij doen dit bewust gezamenlijk. Of beter gezegd: zij doen dit bewust oecumenisch. Omdat, zo stellen zij, er geen apart rooms-katholiek Koninkrijk van God is, noch een protestants Koninkrijk van God; in het evangelie gaat het om één. Die éénheid willen zij uitdragen in hun gemeenschappelijke visie aangaande een oecumenische sociale ethiek voor de 21e eeuw. Hierin voeren de waarden van vrede, gerechtigheid en zorg voor de schepping de boventoon.
Het roept bij mij de vraag op: Wat maakt het theologen wel kunnen of moeten werken aan één oecumenische sociale ethiek in de samenleving van vandaag, maar dat het lastig blijft elkaar te vinden bij de bron: in het gemeenschappelijk vieren en het gemeenschappelijk delen van de Maaltijd van de Heer.
Die vraag dringt zich opnieuw bij mij op wanneer wij ’s middags de Hauptkirche St. Petri van Hamburg inlopen. Op dat moment is er een viering gaande volgens de Lima-Liturgie. Deze viering is oecumenisch van aard met oud-katholieke, anglicaanse en protestantse voorgangers. De preses van de Evangelische Kirche in Westfalen, Annette Kurschus, preekt en gaat in op de betekenis van de Maaltijd van de Heer. De 1000 aanwezigen horen naar haar woorden: “Es bleibt ein Pfahl im Fleisch” dat er geen gemeenschappelijk vieren mogelijk is met alle kerken. “Dass wir mit unseren katholischen Geschwistern am Tisch des Herrn noch keine Gemeinschaft haben, darf uns nicht kalt lassen und darf nicht zur Gewohnheit werden.”
Terwijl de gemeenteleden voor de avond op pad naar Hafen-City voor een Gospel Concert in de open lucht, sluit ik de avond af met een oecumenische viering. Deze viering staat in het teken van de 10e Assemblee van de Wereldraad van Kerken die van 30 oktober – 8 november plaats vindt in Busan (Zuid-Korea). In deze viering worden de gedelegeerden die vanuit de Duitse kerken naar Busan gaan uitgezonden. In deze viering gaan verschillende voorgangers voor. Waaronder dr. Olav Tveit, de secretaris-generaal van de Wereldraad van Kerken, prof. dr. Ofelia Ortega, oud-docent van het oecumenisch instituut van de Wereldraad van Kerken Bossey, bisschop Bärbel Wartenberg-Potter van de evangelische lutherse kerk in Noord-Duitsland. Onder de 1000 aanwezigen zie ik ook de oud-secretaris generaal van de Wereldraad, Konrad Raiser. De viering begint met de gastvrijheid van de Zuid-Koreaanse geloofsgemeenschap in Hamburg. Zij hebben voor deze gelegenheid voor de bijna 1000 aanwezigen hapjes en drankjes geregeld. En hun koor en orkest verzorgt een deel van de muziek. De viering is opgebouwd uit een aantal delen. Waaronder: welke positieve ervaringen hebben de voorgangers zelf als het gaat om oecumene? Waar klinkt nog steeds het kyrië in de oecumene, waar het gloria? Wat hebben de assemblee-gangers nodig om op pad te gaan en wat krijgen ze mee?
Het deed goed om deze oecumenische viering mee te maken. Wat een enthousiasme was het om zo samen te komen vanuit verschillende christelijke tradities, vanuit verschillende culturen, met ieder een stem in zijn of haar eigen taal en met zijn of haar geloofsverhaal om te delen. Het was de bisschop van die ochtendlezing, Heinrich Bedford-Strohm (München) die de zending en zegen uitsprak. Ieder ging weer zijn en haar eigen weg het donker in, maar allemaal met een lichtje in de hand.
Zondagochtend staat in het teken van de slotviering. Ruim een uur van te voren begint het park al helemaal vol te stromen. Ondanks die enorme drukte lukt het de gemeenteleden en mijzelf om elkaar te vinden! Samen met 130.000 jongeren (!) en 
ouderen vieren wij deze slotviering mee. Het hele park staat vol. Waar je ook kijkt. In de viering gaan opnieuw verschillende voorgangers voor. In de preek over Micha 4:4-5 gaat de anglicaanse bisschop Nicholas Baines in op wat een mens nodig heeft.
Op de terugreis bespreken we wat ons zoal raakte. Het raakt ons o.a. te ervaren dat het geloof in beweging is – en steeds zal blijven. Het waren inspirerende dagen! Met veel dank aan de geweldige organisatie van deze 34e Kirchentag! De volgende is van 3 t/m 7 juni 2015 in Stuttgart.
Margarithe Veen
Margarithe Veen heeft in totaal vier keer een stukje over de Kirchentag geschreven. Hier boven staat de vierde bijdrage; voor de derde bijdrage klik hier; voor de eerste twee bijdragen klik hier.
Foto’s:
Bezoekers van de Kirchentag
Heinrich Bedford-Strohm (rechts)
Marianne Heimbach-Steins
De scribente Margarithe Veen