Uitsluiting speelt nog

Er zijn veel teksten verwoord met 4 en 5 mei, maar voor mij had men nog wel sterker over de uitsluiting mogen spreken die vandaag de dag in Nederland speelt. Ir. Jan van der Kolk, voorzitter van de werkgroep Vluchtelingen, was gedecideerd bij de opening van een overleg van de werkgroep. De zorg voor vluchtelingen is zeer nodig in het Nederland anno 2013. Een dodenherdenking is minder volledig als er geen sprake is van mechanismen die zich herhalen in de actualiteit en een Bevrijdingsdag is al te vrijblijvend als het niet gaat om de politieke werkelijkheid van vandaag.

Jan van der Kolk las enkele fragmenten van Dietrich Bonhoeffer om zijn analyse te onderstrepen. ‘De kerk belijdt dat ze gevaarlijk veel heeft toegelaten’, zei Bonhoeffer over zijn kerk in Duitsland, nadat de macht van de nazi’s al te groot was geworden om het tij te keren. ‘Ze was stom, waar ze had moeten schreeuwen’. ‘Daardoor hebben we ons schuldig gemaakt aan de goddeloosheid van de massa’.

Al in 1935 zei Bonhoeffer dat allen die mensen nog Gregoriaans mogen zingen die hun mond opendoen ten behoeve van de Joden. Je kunt de situatie in Duitsland niet vergelijken met welke situatie dan ook en zeker niet met de Nederlandse van nu. Toch zou het zinvol zijn eens na te denken over de vraag in hoeverre je kerkliederen kunt zingen als je niet kritisch nadenkt over allerlei vormen van uitsluiting, zo was een vraag bij de werkgroep Vluchtelingen, waar men op kon reageren. Eén van de groepsleden vertelde van mensen die bewust hun Bevrijdingsdag op vijf mei vierden met een bezoek aan een wake in Zeist.

De werkgroep sprak verder over mogelijkheden om de talloze vrijwilligers te ondersteunen bij hun inzet voor vluchtelingen en over de vraag hoe men vluchtelingen zelf kan bijstaan in actuele politieke en vooral menselijke vragen.