Jaaroverzicht 2012

Ds. Herman Koetsveld uit Hengelo levert nu al weer enkele jaren een theologisch jaaroverzicht over het achterliggende jaar. In het jaaroverzicht staat hij stil bij relevante gebeurtenissen en bewegingen van de tijd, zowel maatschappelijk als kerkelijk.

Koetsveld refereert onder meer aan de financiële en economische crisis. Elke deskundige roept, zo zegt hij, dat ‘vertrouwen’ of ‘hersteld vertrouwen’ nodig is. Koetsveld: ‘De vraag die daarin altijd volstrekt onbeantwoord blijft is deze: vertrouwen in wie of wat? Vertrouwen is immers per definitie een woord van relatie: ik vertrouw jou. Maar wie is die ‘jij’ die vertrouwd zou moeten gaan worden? De leiders van deze wereld die geen oplossingen weten? De Markt als de nieuwe almachtige God? Maar dan wordt ons vertrouwen inderdaad meetbaar consumentenvertrouwen’.

Over de ontwikkelingen in het Midden-Oosten schrijft Herman Koetsveld onder meer:  ‘Iedereen hoopte ook op doorgaand goed nieuws uit de Arabische wereld. Was er in eerste instantie sprake van een Arabische lente, nu durven weinigen het nog aan om de gebeurtenissen die daar gaande zijn als een ‘lente’ te betitelen. De gebeurtenissen in Egypte, Tunesië, Libië en Syrië en de provocerende houding van Iran zijn allen verbonden met de vraag naar de positie van de islam ten opzichte van de roep om democratische hervormingen. Het aanvankelijke optimisme is inmiddels zwaar getemperd, omdat het proces van een dictatuur naar een volwaardig en goed functionerende democratische rechtsstaat nu een keer niet in een paar jaar voor elkaar is. Ons land bijvoorbeeld is in een geleidelijk proces van een dikke eeuw daar naar toe gegroeid’.

Het jaar 2012 was ook het jaar van het Higgs-deelte. Koetsveld: ‘De vondst van het zogenaamde Higgsdeeltje begin juli brachten de wetenschappers van deze wereld in allerlei vormen van extase. Het gangbare natuur-wetenschappelijk model blijkt te kloppen. De onderliggende suggestie: nog even en we zijn nog dichterbij het geheim van het ontstaan van het universum. Het ‘goddeeltje’ werd het dan ook wel genoemd. En de Hubble-telescoop toonde ons een beeld uit dat universum van 3,2 miljard lichtjaren ver. We keken in een onvoorstelbaar ver verleden. Nog 0,7 miljard lichtjaren en dan zie we de oerknal, zo werd ons verteld. De duizelingwekkende cijfers, de niet-voorstelbare werkelijkheid aan ons getoond, wat zegt het ons? Wat raakt dat in onszelf? Wat zegt het van onze positie als mens anno 2012 en wat zegt het van God. Alles of niets? Of een beetje? Die laatste optie streep ik voor mezelf weg’.

Religie moet steeds meer achter de voordeur verdwijnen. Het dragende verhaal voor de gemeenschap is wat weg. Koetsveld: ‘Dat betekent dus ook dat het ‘dragende verhaal’ van het christendom als bakermat van onze samenleving niet meer als uitgangspunt van ons samenleven geldt. Iedereen mag in dit land geloven wat h/zij wil, maar het is de bedoeling dat dat vooral een geloof voor achter de voordeur blijft. Meer dan ooit wordt het geloof gezien als een soort particuliere hobby die in de privésfeer kan worden uitgeoefend. Wetgeving die lange tijd ten nauwste verbonden was met het christelijk geloof, zoals de wet op de zondagsrust en de winkeltijdenwet, worden nu losgelaten of verhuisd naar de gemeenten’.

En even verderop zegt hij: ‘Met hetzelfde argument dat de religie niet gaat over het maatschappelijk leven is het besluit genomen om de financiering van uitzendingen van religieuze en kerkelijke instellingen te schrappen. Waarom een programma als Spuiten en Slikken van BNN en het enorme salaris van Matthijs van Nieuwkerk van De Wereld Draait Door wel uit gemeenschapsgeld betaald kan blijven worden en een uitzending van een kerkdienst van de IKON niet is volstrekt willekeurig. Maar het is duidelijk: de dominante seculiere visie dat alles van levensbeschouwing enkel behoort bij de privésfeer zet hier de toon en stuurt de besluitvorming’.

We geven nog een fragment van Herman Koetsveld over de oecumene: ‘Nog een reactie die niet onbenoemd mag blijven: er lijkt een nieuw soort brede oecumene te ontstaan naast de al bestaande organen zoals de Raad van Kerken. Begin oktober kwamen op een kletsnat Malieveld zo’n drieduizend gelovigen vanuit allerlei kerken bijeen als een soort startmanifestatie. Van rooms-katholiek, protestantse en pinksterkerken waren er vertegenwoordigers, doorgaans van orthodoxe en neo-orthodoxe snit. De drijfveer is duidelijk, men wil om de bestaande verdeeldheid heen met een nieuw elan het christelijk geloof gezamenlijk naar buiten brengen’.

En: ‘Tal van nieuwe initiatieven en experimenten geven een antwoord op het verlangen naar vernieuwing. Danny de Munk als een lijdende Christus, Frans Bauer als Judas en Filip Freriks als evangelist wisten miljoenen te boeien in een moderne passie uitgezonden vanuit Rotterdam. Dat zijn de initiatieven die opvallen. En in tal van plaatsen zijn er nieuwe initiatieven. God is terug in Jorwerd in de vorm van het zogenaamde Nijkleaster, het nieuwe ‘klooster’ dat staat voor rust, bezinning, op adem komen. Het hangt in de lucht, het is voelbaar, dat diepe verlangen om te leren leven vanuit het vertrouwen. Nee, niet in de vrije markt, maar in de Eeuwige’.

Wilt u het hele jaaroverzicht lezen? Klik dan: hier