‘Eigenlijk vinden we dat onze kerk het beste is. We zijn wel voor eenheid, maar dan zoveel mogelijk een eenheid die ingevuld is met elementen uit onze kerk’. Tijdens de vergadering van de Raad van Kerken op 14 september te gast bij de kerk van het Leger des Heils in Almere ging het over het doel van de oecumene. Aanleiding vormden de ervaringen van de Beraadgroep Geloven en Kerkelijke Gemeenschap, die bij consultaties in de kerken te vaak de ervaring opdoen dat de kerken voorspelbare standpunten innemen, die onvoldoende oecumenische ambitie verraden. De terughoudendheid is in alle kerken te merken, misschien nog wel het minst bij het Leger des Heils, in die zin zijn de foto’s op deze site wat misplaatst, maar ze vloeien voort uit het feit dat de bijeenkomst plaatsvond bij het Leger in Almere.
De Raad probeerde die ervaringen recht te doen door een onbevangen gedachtenwisseling te hebben over de vraag: ‘Zien we onszelf als instrument van de kerken met het oog op toenemende zichtbare eenheid, of beschouwen we onszelf als een vrijblijvend platform van de betrokken kerken?’ Diverse raadsleden erkenden dat ze in hun reacties soms ietwat defensief zijn. ‘We hebben de neiging in onze kerk om als leiding defensief te zijn, onszelf beter de achten dan anderen en tegelijk ongeduldig te zijn waar we van anderen aanpassing verwachten’, zei iemand.
De reacties maakten het mogelijk om uiteindelijk een eerste balans op te maken, op basis waarvan Moderamen en Raad met verdere voorstellen zullen komen. In de hangmap zit nog het rapport ‘Het doel is de weg’ en de uitwerkingen daarvan. De meeste raadsleden zien het perspectief liggen in de Raad als platform, waar men elkaar ontmoet. Ook het woord ‘makelaar’ en het woord ‘samenwerking’ werden genoemd. De zichtbare eenheid is niet zozeer de burocratische, organisatorische eenheid, maar eerder – wat in de Wereldraad wordt genoemd – de organische eenheid. Het gaat niet om de vorming van één instelling, er blijven verschillende entiteiten bestaan. We hoeven niet hetzelfde te denken. Belangrijker dan hoe het instituut zich ontwikkelt vinden velen de oecumene van het hart en de orthopraxie. Waardering was er onder meer voor het geloofsgesprek, zoals het rond de doop(v)erkenning is gevoerd.
Diverse leden braken een lans voor het werk van de beraadgroep Geloven en Kerkelijke Gemeenschap. Zij hebben als beraadgroep ruimte nodig, omdat ze de kerken kritisch moeten kunnen bevragen op de oecumenische ontwikkelingen. Vanuit de Beraadgroep verwoordde de voorzitter het belang van kerken die theologisch meer hun nek uitsteken dan nu het geval is. Er komt binnenkort bij de Raad van Kerken een boekje uit met brieven die kerkleiders en jongvolwassenen binnen die kerken elkaar schrijven. De voorzitter van de beraadgroep opperde de suggestie om een uitgave te maken waarin kerken verwoorden wat ze in andere kerken waarderen. Fundamenteel voor de oecumene is het besef dat je zelf als kerk geen volledige kerk in jezelf kunt zijn. Elke kerk is per definitie eenzijdig.
Beleidsplan
De Raad kreeg een concepttekst voorgelegd van een beleidsplan voor de jaren 2012 – 2016. Er was waardering voor de opzet, die bestaat uit een omgevingsanalyse en speerpunten voor beleid, die aangehaakt worden bij de tekst van Charta Oecumenica. Er werden enkele aanvullingen gegeven. Het belang werd onderstreept dat kerken een argumentatieplicht hebben als ze toch onafhankelijk van andere kerken naar buiten treden. De beraadgroep Interreligieuze Ontmoeting is gevraagd om de tekst van de omgevingsanalyse nog eens kritisch te lezen om er zeker van te zijn dat het geen storende elementen bevat voor andere religies. En leden van de vergadering voerden een pleidooi om het missionaire werk van de kerken meer als speerpunt onder woorden te brengen. Om de ambities geëffectueerd te krijgen wordt de lidkerken gevraagd onderdelen van het beleidsplan te adopteren en te zorgen dat doelstellingen ook gerealiseerd kunnen worden nu de omvang van het bureau minder dan twee fte is. Het bureau benadrukte dat dergelijke adopties goed verankerd moeten zijn in niet-vrijblijvende afspraken.
Beleidsinvloed
De Raad heeft nog geen besluit genomen over de mogelijkheid om jongvolwassenen in een beleidscommissie een plek te geven. Enerzijds bestaat de behoefte om jongvolwassenen serieus te nemen, anderzijds vraagt men zich af welke vorm daar het beste bij past.
De Raad heeft unaniem de huidige voorzitter drs. Henk van Hout herkozen als voorzitter en de huidige vice-voorzitter prof. dr. Marius van Leeuwen herkozen als vice-voorzitter. Majoor Arend van de Venis is gekozen als lid van de Beraadgroep Samenlevingsvragen.
De Raad was op bezoek bij het Leger des Heils in de Muziekwijk van Almere. Majoor Rens Roos van het grootste korps van het Leger in Nederland vertelde over het werk in Almere. De kerk in de Muziekwijk is een goede illustratie van de theologie die het Leger hanteert. Men wil dichtbij mensen staan en mensen in hun noden bijstaan. Majoor Rens Roos zong daarover een typerend lied bij de opening van de bijeenkomst:
Geef ik wat hulp aan iemand die dat nodig heeft
Geef ik wat warmt’aan iemand die verdrietig leeft.
Geef ik wat raad aan iemand die problemen heeft,
Nee dan heb ik niet zinloos geleefd.
Foto:
Vlag bij Leger des Heils
Overzicht van de vergadering
Majoor Rens Roos