Geloofsbeeld zonder kerk

Kunst zonder kerk. Zo noemt het Museum voor Moderne Kunst in Arnhem de keuze van de huidige generatie kunstenaars, die christelijke onderwerpen als basis nemen voor hun werk, maar daar vervolgens zeer persoonlijk mee om gaan en tegelijk een actuele maatschappelijke betekenis zoeken.

Het museum heeft bij diverse onderdelen op dit moment christelijke en religieuze motieven verwerkt. Dat geldt voor de bovenverdieping waar het gaat over dood en eeuwigheid. Maar het geldt ook voor de collectie beneden waar vooral mode en symboliek een plek krijgen.

In een toelichting schrijft de museumdirectie dat er in de jaren tachtig van de vorige eeuw in de beeldende kunst een omslag heeft plaatsgevonden van abstractie naar figuratie. Kunstenaars hebben de behoefte aan meer verhalende inhoud en reflectie op de eigen cultuur en tonen weer belangstelling voor religieuze verhalen en symboliek. Zij laten zich inspireren door christelijke kunst uit het verleden – met name het lijdensverhaal van Christus en het leven van Maria zijn veel voorkomende voorstellingen. Zo is in het werk van Elisabet Stienstra de houding van een gekruisigde Christus te herkennen en verwijzen Rinske Nijburg, Charlotte Mutsaers en Erzsébet Baerveldt naar de klassieke voorstelling van de Piëta.

Dat hedendaagse kunstenaars bijbelse thema’s verbeelden, betekent niet altijd dat ze zelf gelovig zijn, zoals dat wel het geval was bij de moderne en oude kunst.

De Raad van Kerken werkt aan een briefwisseling waar de oude generatie van kerkbestuurders met brieven in gesprek gaat met een jonge generatie. Daar gaat het over de vragen die ook indirect door de kunst worden opgeroepen, namelijk hoe geloof zich verhoudt tot het instituut kerk. Voor veel jonge mensen is het instituut alles behalve vanzelfsprekend. En de voorzichtigheid groeit op het moment dat men merkt dat de kerk naast het persoonlijk geloof ook wat formeel en juridisch in de wereld kan staan. Tegelijk zullen de mensen merken – als ze de briefwisseling lezen – dat vele jonge mensen die zich bij de kerk aansluiten onverwacht klassieke geloofsthema’s aanhangen. De uitgave verschijnt dit jaar in de reeks van Oecumenisch Bulletin.

Foto”s laten objecten zien uit het Museum voor Moderne Kunst in Arnhem