We doen een klemmend beroep op overheid en politiek om betere alternatieven te ontwikkelen voor de vreemdelingenbewaring. Dat zegt drs Jan van der Kolk, voorzitter van de projectgroep Vluchtelingen van de Raad van Kerken, in een eerste reactie op het onderzoek ‘Humaniteit in vreemdelingenbewaring’, dat deze week is verschenen.
Het onderzoek is door Justitia et Pax in 2009 uitgevoerd onder rooms-katholieke justitiepastores die in de Nederlandse detentiecentra voor vreemdelingen werken. Rooms-katholieke justitiepastores spreken hierin hun zorgen uit over de wijze waarop asielzoekers en migranten zonder verblijfsvergunning worden vastgehouden. ‘Er mag van de overheid worden verwacht, dat zij zorgvuldig omgaat met de procedures van de vreemdelingenbewaring’, aldus Jan van der Kolk in een reactie. ‘Helaas blijkt uit het gedegen onderzoek van Justitia et Pax dat dit vaak niet het geval is. Op grond van de vele ervaringen van rooms- katholieke justitiepastores die in kaart zijn gebracht moet helaas worden vastgesteld , dat vreemdelingenbewaring vaak onnodig inhumaan wordt uitgevoerd’.
In Nederland worden jaarlijks rond de tienduizend asielzoekers en illegalen in detentiecentra voor vreemdelingen gevangengezet. Gedetineerden kunnen steun vragen van geestelijke verzorgers, die er zijn voor vrijwel alle godsdiensten en levensbeschouwelijke richtingen. In de zes detentiecentra voor vreemdelingen werken diverse geestelijke verzorgers, waaronder mensen van rooms-katholieke huize.
Op grond van de dagelijkse ervaringen van deze justitiepastores concludeert Justitia et Pax dat onderdelen van het huidige beleid en uitvoering van vreemdelingenbewaring onacceptabel zijn. Mensen die veelal niet zijn verdacht of veroordeeld voor een strafbaar feit kunnen maandenlang vastzitten, in omstandigheden die veel zwaarder zijn dan in reguliere gevangenissen. Officieel is vreemdelingendetentie een administratieve en geen strafrechtelijke maatregel, in de uitvoeringspraktijk staat deze echter gelijk aan een gevangenisstraf.
Justitia et Pax is vertegenwoordigd in de projectgroep Vluchtelingen van de Raad van Kerken. De organisatie werkt verder samen met de rooms-katholieke justitiepastores en vraagt politieke aandacht voor de alternatieven van vreemdelingendetentie. Er zijn alternatieven die de vrijheid, de rechten en het welbevinden van ongedocumenteerde migranten minder aantasten. Hierin wordt echter door de overheid nauwelijks geïnvesteerd.