Vrijheid, missie, gemeenschap en discipelschap. Dat zijn de kernthema’s voor de Europese baptisten die van 24 tot 26 juli bij elkaar komen in de RAI in Amsterdam. Oecumene is niet expliciet genoemd, maar kan natuurlijk wel betrokken worden bij de thema’s.
De baptisten herdenken in de RAI dat ze vierhonderd jaar bestaan. Dr. Keith Clements, baptist uit Groot-Brittannië en tot 2005 secretaris-generaal van de Europese Kerkenconferentie (CEC) voordat Colin Williams deze taak overnam, wees tijdens de CEC in Lyon onlangs al op het heuglijke jubileum.
De houding ten aanzien van de oecumene verschilt onder baptisten. In Nederland was de Unie van Baptisten ooit lid van de Oecumenische Raad van Kerken, de voorloper van de Raad van Kerken in Nederland. Ds. Jan Broertjes, oud-voorzitter van de Unie, was jarenlang afgevaardigde naar deze Oecumenische Raad. Maar in 1963 heeft de Unie om principiële redenen en uit angst voor polarisatie besloten het oecumenische orgaan in Nederland te verlaten. Er zijn voorbeelden uit andere landen, waar de baptisten wel participeren in de oecumenische organen.
Groot-Brittannië met dr. Keith Clements is daar een voorbeeld van. De voormalige secretaris-generaal van de CEC legde tijdens de CEC-bijeenkomst uit dat hij de oecumene als boeiend en leerzaam beleeft. Hij vertelde een anekdote van een baptist en een rooms-katholiek die elkaar beter wilden leren kennen en bij elkaar op bezoek gingen tijdens de eredienst.
Wierook
Eerst ging de baptist op bezoek bij de rooms-katholiek, zei hij. Er werd met wierook gezwaaid en de rooms-katholiek legde uit: ‘Dit geeft een vriendelijke geur aan God’. Er ging een belletje. En de rooms-katholiek legde uit: ‘Dit geeft aan dat het meest heilige moment daar is van de transsubstantiatie’. Er werd een hostie omhoog gehouden, een hostie gebroken en steeds legde de rooms-katholiek uit hoe een en ander moest worden verstaan. Toen een week later de rooms-katholiek op bezoek kwam bij de baptist realiseerde deze zich dat er eigenlijk weinig uit te leggen viel. Er werd gebeden en gezongen, maar om nou te zeggen dat er enige toelichting nodig was: Nee. Toen de preek begon haalde voorganger zijn horloge van zijn pols en legde die naast de bijbel. Onmiddellijk dook de baptist naar het oor van de rooms-katholiek en zei: ‘Dit betekent niets’. Tot zover Keith Clements.
Barneveld
De baptisten vieren het eeuwfeest verspreid over het hele jaar. Het hoogtepunt is op 14 november. Dan is er een dankdag in Barneveld. Baptisten komen er samen om te bidden en liederen te zingen.
De baptisten behoren tot de protestantse kerkfamilie. Kenmerkend is onder meer de volwassendoop. Bij de 83 plaatselijke kerken die deel uitmaken van de unie, zijn ongeveer 12.000 gelovigen aangesloten. Daarnaast zijn er onafhankelijke gemeenten. In de gehele wereld zijn er ongeveer honderd miljoen baptisten. De Zuidelijke Baptisten in de Verenigde Staten vormen de grootste protestantse kerk in Amerika. Daarbij zijn ruim zestien miljoen mensen aangesloten. Martin Luther King was baptist. Andere bekende baptisten zijn de voormalige president van de VS Bill Clinton, de schrijver John Grisham, de historische predikant/schrijver John Bunyan en de gospelzangeres Mahalia Jackson.
Foto: dr. Keith Clements