Pastoraal oecumenisch concilie

Het wordt tijd voor om te gaan werken aan een oecumenisch pastoraal concilie van alle Nederlandse kerken, voorbereid door vertegenwoordigers uit die kerken. Zo’n concilie als algemeen kerkelijk beraad zou een goed en breed alternatief kunnen zijn op een synode van enkel protestantse snit, zoals eerder is voorgesteld vanuit de Protestantse Kerk. 

Dat schrijft dr. Hans Kronenburg uit Zeist in het Friesch Dagblad. Kronenburg is emeritus-predikant van de Nederlandse Hervormde Kerk (PKN), en was jarenlang adviseur van de Katholieke Vereniging voor Oecumene Willibrord en Bonifatius. Hij was één van de eindredacteuren van de bundel ‘Wij zijn ook katholiek’, waarin een pleidooi wordt gevoerd voor het oecumenisch katholieke karakter van de Protestantse Kerk. 

Waarom niet ook de Rooms-Katholieke, de Oud-Katholieke, de Anglicaanse en Orthodoxe kerken in Nederland bij een concilie betrekken, vraagt Kronenburg zich af. ‘We belijden toch het geloof met hetzelfde apostolische credo, al verschillen we in de interpretatie ervan? We zijn toch wel zover in de oecumene, dat ook de rooms-katholieke en de andere genoemde geloofsgemeenschappen als zusterkerken kunnen worden beschouwd? Anders is het parool ‘eenheid in verscheidenheid’, dat de PKN vanuit de oecumene heeft overgenomen, een wassen neus’. 

Kronenburg bedoelt met ‘concilie’ een algemeen kerkelijk beraad (consultatio catholica), zoals de bisschop van de Boheemse Broeders, Johannes Amos Comenius, dat in de zeventiende eeuw in gedachten had en zoals ook Calvijn daar een voorstander van was. 

Kronenburg: ‘Ik denk dat een dergelijk concilie vier eeuwen later, nu Nederland nog meer dan de andere Europese landen geseculariseerd is, dringend nodig is, juist vanwege ‘de nood der tijden’ (Calvijn). Het zou het getuigenis van de kerken in ieder geval geloofwaardiger maken’.

Kronenburg verwijst in zijn pleidooi naar een toespraak die de referent voor oecumene vanuit de bisschoppenconferentie, mgr. Jan van Burgstede, in 2007 tot de synode van de Protestantse Kerk gehouden heeft. Daarin typeerde hij de verdeeldheid van de kerken als ‘een schandaal, dat een te zware wissel legt op de opdracht van de christenen om te getuigen van het evangelie’. Zijn woorden werden met instemming door de synode begroet.

‘Dan is het toch nog maar één stap om vervolgens rond de tafel te gaan zitten en te overleggen wat voor getuigenis dat dan zou kunnen zijn?’, aldus de Zeister emeritus-predikant. ‘Mocht dat een stap te ver zijn, dan zouden toch minstens de andere lidkerken van de Raad van Kerken uitgenodigd moeten worden om mee te denken en waarnemers met spreekrecht af te vaardigen. Vanzelfsprekend zou de bredere oecumene dan ook een van de belangrijkste thema’s van deze synode moeten zijn’. 

Dr. Kronenburg staat niet alleen in zijn pleidooi voor een oecumenisch concilie. In een recente bijeenkomst van de Raad van Kerken pleitte mgr. Joris Vercammen, aartsbisschop van de Oud-Katholieke Kerk eveneens voor een dergelijk concilie. En prof. dr. Anton Houtepen liet tijdens een toespraak voor de Raad van Kerken in Maastricht een soortgelijk geluid horen.

Onder dit artikel is de ruimte geopend om te reageren. Misschien is het aardig als enkele lezers dit doen. Het kan een beeld geven van hoe mensen aankijken tegen zo’n concilie.

Foto: mgr. Joris Vercammen