,,We moeten ons blijven afvragen of we de juiste mensen beschermen: de mensen die echt kwetsbaar zijn en echt gevaar lopen” Dit zei staatssecretaris Nebahat Albayrak van Justitie zaterdag 1 november op de jaarlijkse bijeenkomst voor de achterban van de Projectgroep Vluchtelingen van de Raad van Kerken. Deze projectgroep volgt het asielbeleid kritisch en adviseert de Raad van Kerken over de in te nemen standpunten.
De kerken proberen te waken over de humaniteit van het asielbeleid, legde ds. Ferdinand van Melle, de voorzitter van de Projectgroep Vluchtelingen, deze dag uit. De Raad van Kerken heeft een basisdocument over asiel uit 1996 dat vandaag de dag nog steeds de basis is. Enerzijds is dat heel teleurstellend, want de problematiek is dus nog geheel niet opgelost, anderzijds geeft het vandaag een basis om in woelige tijden overeind te blijven. En vanuit die basis kun je bouwen als kerkelijke groepen of als enkelingen die tijd en gaven in dienst willen stellen van vluchtelingen en migranten, kortom hen die
noodgedwongen op drift zijn geraakt.
Staatssecretaris Albayrak begon haar toespraak met een bedankje aan de achterban van de kerken. “We zijn het niet altijd met elkaar eens, maar ik wil u toch bedanken voor wat u de afgelopen jaren heeft gedaan” zei ze tegen de ongeveer honderd aanwezigen. “Zo levert u een belangrijke bijdrage aan het opvangen en de integratie van mensen die wél zijn toegelaten”.
Het vluchtelingenvraagstuk gaat allang over grenzen heen. We leven in een wereld van reizen, internet, mensen die zoeken naar kansen op een beter bestaan. De vraag voor Nederland is volgens staatssecretaris Albayrak, die kort te voren het basisdocument weer onder ogen had gekregen: wat is de spankracht in Nederland? Over twintig jaar moet Nederland nog steeds een gastvrij land zijn. Dat vereist uitbreiding van draagvlak. Beschermen we nu, met dit beleid, de meest kwetsbaren? Staatsecretaris Albayrak pleitte voor meer opvang van díe groep. Zij die vluchten zijn vaak de sterkeren en rijkeren. Het debat moet gaan over het verhaal van de ‘illegaal’ zelf; er wordt meer óver mensen, dan mèt mensen gesproken, benadrukte hoogleraar vreemdelingenrecht, professor Anton van Kalmthout. Vaak zijn er een behoorlijk aantal belemmerende factoren bij terugkeer. Vreemdelingenbewaring blijft echter nog steeds het meest discutabele onderwerp, er zijn een drietal kritische rapporten verschenen over de omstandigheden in Nederlandse detentiecentra, maar van veel verbetering is geen sprake. Van Kalmthout benoemde ook het belang van de rol die het justitiepastoraat kan spelen; “Men is zich vaak niet goed bewust van de eigen betekenis, dat geldt overigens ook voor de medische dienst”. De bundeling van kennis en ervaringen zou een groot goed zijn, om de transparantie van het beleid te
winnen.
Enkele nieuwe problemen die nu rond het asielbeleid spelen werden door de sprekers benoemd en ook in het middagprogramma in afzonderlijke workshops besproken. Wat doen we met de mensen die niet kunnen worden uitgezet? En wat gebeurt er als eind 2009 de noodopvang gesloten moet worden? Welke zorg is er voor ongedocumenteerden? Hoe wordt de vrijwillige terugkeer naar het land van herkomst gefaciliteerd, en zijn daar op dit moment meer hulpmogelijkheden voor?
De conclusies uit deze workshops, zoals het vraagstuk op welke wijze mensen bij te staan bij vrijwillige terugkeer, of de rol die justitiepastores hebben in het bespreekbaar maken van vraagstukken in vreemdelingendetentie, hebben het komende
jaar ook de aandacht van de Projectgroep Vluchtelingen van de Raad van Kerken.
Foto boven: een impressie van de zaal
Foto beneden: staatssecretaris Albayrak