Het aantal christenen op de Westbank, in Jeruzalem en in de Gazastrook loopt sterk terug. Indien de omstandigheden niet veranderen blijven er weinigen over van de 40.000 christenen. Het grootste deel van de christenen is al vertrokken naar de Verenigde Staten of een ander land. Als ze langer dan twee jaar weg zijn, is hun identiteitsbewijs verlopen en hebben ze officieel geen recht terug te keren. “Ze zijn persona non grata na twee jaar”.
Dat vertelde een delegatie van christenen uit Israël en de Palestijnse gebieden tijdens een werkbezoek aan de Raad van Kerken in Amersfoort op maandag 6 oktober. De delegatie is enkele dagen in Nederland op uitnodiging van IKV Pax Christi, Cordaid en ICCO. Zij laten hier het geluid horen van de Palestijnse en Israëlische christenen.
Archimandriet Innocentius Exarchos van de Grieks-orthodoxe kerken vermoedt dat het aantal christenen terug zal lopen naar 15.000 of minder als de omstandigheden niet wijzigen. Door de strenge beveiligingsmaatregelen van het Israëlische leger is de economie nagenoeg lamgelegd. Palestijnse christenen delen in de pijn van de Palestijnse gebieden waar het gaat om de consequenties van het isolement. Aan de andere kant vormen de christenen ook binnen Palestijnse kring een minderheid van amper 1 procent van de bevolking in de bezette gebieden. Zij wonen vooral rondom Jeruzalem en Bethlehem. De grootste stromingen zijn de Grieks-orthodoxe Kerk, de Rooms-katholieke Kerk en de Grieks-katholieke Kerk. Naast de 40.000 christenen in de Palestijnse gebieden wonen er nog eens zo’n 120.000 Palestijnse christenen binnen Israël.
De kerken in Israël en Palestina proberen humanitaire hulp te bieden en lobbyen om de polarisatie te doorbreken. De kerken zijn onder meer actief in scholing; meer dan 100 educatieve instellingen worden door de kerken gefinancierd. Vijf ziekenhuizen zijn vanuit de kerk opgezet en enkele tientallen klinieken. De hulp richt zich op de breedte van de bevolking. Vooral het vredesonderwijs is belangrijk om de geweldspiraal te doorbreken en om te vijandsbeelden af te breken, waar volgens onderzoek van de universiteit in Haifa zo’n 70 procent zich door laat leiden.
De delegatieleden benadrukken dat de oecumenische contacten met het westen voor hen belangrijk zijn. De steun is belangrijk voor de eigen achterban, omdat men het gevoel heeft klem te zitten tussen de verschillende partijen. Daarnaast hoopt men op morele en politieke steun om de politieke verlamming onder meer ontstaan door de Muur en de economische boycots te doorbreken. Teamleider Jan Jaap van Oosterzee van IKV Pax Christi wijst er op dat de oecumenische samenwerking tussen de verschillende kerken in het Midden-Oosten het laatste decennium sterk is verbeterd. Er is een inter-church-center geopend in Jeruzalem onder impuls van de Wereldraad van Kerken. Dertien kerkelijke leiders werken hierin samen. Het is een teken van hoop, waar de christelijke gemeenschap eerder sterk verdeeld opereerde, aldus Yusef Daher, secretaris van het centrum.
Prof. dr. Marius van Leeuwen sprak betrokkenheid uit met de christenen in Israël en de Palestijnse gebieden. De inhoud van het gesprek wordt in eigen kring verder besproken en mogelijk ingebracht in de periodieke gesprekken met onder meer de overheid en NGO’s. De kerken in het Midden-Oosten vragen de Nederlandse kerken om ‘empowerment’. De delegatie zelf heeft ook een gesprek gevoerd met de minister van buitenlandse zaken. De delegatie bij de Raad van Kerken bestond uit de volgende personen: aartsbisschop Paul Nabil Sayah (Maronitisch aartsbisdom van Haifa en Israël), bisschop Suheil Dawani (Episcopale kerk van Jeruzalem en het Midden-Oosten), archimandriet Joseph Saghbini (vicaris-generaal van het Grieks-melkitisch Katholieke patriarchaat in Jeruzalem), archimandriet Innocentios Exarchos (Grieks-orthodoxe Kerk) en Yusef Daher (secretaris van het Jerusalem Inter-Church Centre). De Nederlandse delegatie bestond uit prof. dr. Marius van Leeuwen, mgr. Joris Vercammen en drs. ing. Klaas van der Kamp.
Foto: Aartsbisschop Paul Nabil Sayah van het Maronitische aartsbisdom van Haifa en Israël. Hij vertegenwoordigt de Latijnse en geünieerde kerken. Hij is een van de Heads of Churches in Jeruzalem. De Latijnse kerken behoren samen met de Grieks Orthodoxe Kerken en de Grieks Katholieke Kerken tot de gootste in Israël en de Palestijnse gebieden.