“Ik heb geluk”

INLIA, lid van de projectgroep Vluchtelingen van de Raad, levert regelmatig bijdragen over de situatie en ervaringen van vluchtelingen en asielzoekers in Nederland.

De vlucht is vol verschrikkingen. Maar ze haalt het. 20 jaar oud komt ze hier aan. Dan begint een nieuwe nachtmerrie. Weggezet als oplichter, asiel afgewezen, op straat gezet. Na negen jaar nog geen verblijfsvergunning. Haar ervaring past in de bundel ‘Ongehoord: onrecht in het vreemdelingenrecht’ die asieladvocaten recent publiceerden.

Toch zegt ze: “Ik heb geluk.” Want ze is vijf dagen in de week bezig met haar opleiding. “Zo fijn.” Ze ontdekt in het azc dat ze naar school kan. Ze doet gelijk een toets. “En ik haalde het! Mijn hoop kwam terug.” Vanaf dat moment gaat het beter; de zelfmoordgedachten nemen af.

Jeannie is Banyamulenge, een etnische groep in Congo. Hun dorpen worden platgebrand, de mensen die niet snel wegkomen worden vermoord. Jeannie vlucht in 2012 en komt ze uiteindelijk aan in Nederland. Al in het eerste gesprek met de IND voelt ze zich behandeld als een crimineel. ‘Beschrijf de route.’ Maar ze is niet goed met richtingen. En in een taaltoets spreekt ze volgens de dienst twee woorden in haar taal niet goed uit. Oordeel: Jeannie is geen Banyamulenge.

Een overheid die migranten bij voorbaat wegzet als leugenaars, rigide vasthoudt aan regeltjes en de menselijke maat vergeet. Zo staat het in de bundel ‘Ongehoord: onrecht in het vreemdelingenrecht’, die in april werd aangeboden aan de Tweede Kamer en de Raad van State.

Ook al wijst een contra-expertise het tegendeel uit, de IND volhardt in het oordeel over Jeannie. De rechtbank gaat erin mee. Opnieuw een misstand uit de bundel ‘Ongehoord’: de rechterlijke macht toetst onvoldoende kritisch.

Maar de Congolese ambassade erkent haar, ze krijgt een paspoort. Aanvankelijk niet, maar uiteindelijk geeft de IND toe dat Jeannie is wie ze zegt en niet terug kan naar Oost-Congo. Maar, vindt de IND: wel naar Kinshasa, de hoofdstad. Want daar wonen een paar Banyamulenge, zwaar beveiligd. Dus het kan. Asielverzoek opnieuw afgewezen.

Onderzoekers en de UNHCR oordelen echter dat de Kinshasa géén veilige plek is voor een Banyamulenge-vrouw alleen. Ze start een nieuwe procedure. Negen jaar is ze nu hier. En ondertussen toch ‘gewoon’ die opleiding sociaal werk. Haar gezicht licht op. “Het is geweldig om te leren.” Ze verheugt zich erop om te kunnen werken als ambulant begeleider, om mensen te helpen. Nog maar eens: “Ik heb echt geluk.”

Dit artikel met foto is overgenomen van INLIA, Kerkelijke Relaties & Publieksvoorlichting, Jacobijnerstraat 5, Groningen, www.inlia.nl

INLIA staat voor: Internationaal Netwerk van Lokale Initiatieven met Asielzoekers. INLIA is een netwerkorganisatie van en voor geloofsgemeenschappen die asielzoekers en vluchtelingen in nood helpen.