‘We luisteren samen naar wat er in de Bijbel en in de kerk wordt gezegd, om vervolgens ook in gezamenlijkheid ons verstaan van het evangelie uit te dragen in de wereld.’ Zo staat het in de visie van de Raad van Kerken, het landelijk samenwerkingsverband van 18 christelijke kerken en organisaties.
Oecumenisch leesrooster
Tijdens de 433e vergadering van de plenaire Raad, waar alle kerken zijn vertegenwoordigd, ging het woensdag 12 februari ook over het oecumenisch leesrooster, dat parochies en kerkelijke gemeenten gezamenlijk inzicht geeft welke Bijbelteksten door de kerken op zondag in de preek aan de orde kunnen worden gesteld.
In het gesprek van de lidkerken bleek echter dat in veel kerken het gezamenlijke rooster niet gebruikt wordt. Nogal wat kerken in Nederland die deel uitmaken van een wereldwijd georganiseerde kerkelijke familie oriënteren zich voor de keuze van een Bijbeltekst op zondag meestal op het leesrooster dat hen van elders wordt aangereikt. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Anglicanen, de Zevende-dag Adventisten, de Russische, maar ook de Syrisch-Orthodoxe Kerken, de Rooms-Katholieke Kerk en de Evangelische Broedergemeente.
En toch, de gebruikers van het oecumenisch leesrooster zijn er zeer content mee. Yke Luinenburg, afgevaardigde namens de Protestantse Kerk, vertelde dat in veel gemeentes in de Protestantse Kerk dit leesrooster graag gebruikt wordt. ‘Het brengt rust, continuïteit en voorkomt dat voorgangers met hun keuzes voor Bijbelteksten hun eigen stokpaardjes berijden.’ Hoewel niet alle gemeenten er gebruik van maken, wordt het leesrooster in de breedte van de Protestantse Kerk als verbindend en waardevol ervaren.
De rooms-katholieke bisschop Hans van den Hende gaf aan dat het gebruik van een rooster twee zaken bewerkt: De ‘schatkamer van de Schrift’ wordt als geheel geopend en het verhindert dat de Bijbel losgemaakt wordt van de liturgie. Gods Woord is per definitie een liturgisch boek en deels ook vanuit de liturgie ontstaan. De Rooms-Katholieke Kerk heeft haar eigen rooster dat wereldwijd gebruikt wordt en ziet in het oecumenisch leesrooster de volle breedte ervan weerspiegeld.
Na deze bijdragen meldden zich enkele afgevaardigden van kerken die voortkomen uit een wereldwijde kerkelijke familie. Hun boodschap was: ‘We zijn niet tegen het oecumenisch leesrooster, maar we maken vanwege de traditie waarin wij staan andere keuzes’.
Voorzitter Klaas Touwen van de projectgroep die het oecumenisch leesrooster samenstelt, liet weten dat die verschillende wereldwijd gebruikte leesroosters ook worden geraadpleegd en gebruikt bij het samenstellen van het oecumenisch rooster, daarnaast is het gezamenlijke leesrooster ook van belang voor de samenhang en het beter verstaan van de oecumene. Er was enige verlegenheid bij de Raad. Voor de nieuwe projectgroep worden nog enkele leden gezocht. RKK-vertegenwoordiger Arjen Bultsma suggereerde dat het misschien goed zou zijn als vanuit de lidkerken die een eigen rooster gebruiken leden voor de projectgroep worden voorgesteld. Vanuit de RKK gaat zeker gezocht worden naar een nieuw lid, zo zegde bisschop Van den Hende toe.
Beraadgroep Interreligieuze ontmoeting
De Raad kent ook een beraadgroep Interreligieuze ontmoeting (BIO), voor de contacten met vertegenwoordigers van jodendom, hindoeïsme en islam. Deze beraadgroep functioneert als denktank en adviseert kerken en parochies, maar desgevraagd ook de Raad, bij daadwerkelijke ontmoeting en samenwerking. Thema’s waar de verschillende religies elkaar tegenkomen en samenwerken zijn vrede, milieu en bijvoorbeeld de vrijheid van onderwijs. De twee grote kerken in ons land, de Rooms-Katholieke Kerk en de Protestantse Kerk hebben eigen beleidsfunctionarissen, maar wat er op dit terrein in de overige kerken gebeurt, daar wilde de Raad meer van weten. Enkele kerken toonden zich verheugd dat de Raad zich hiermee bezighoudt, zelf hebben ze geen deskundigheid op dit terrein. Voor de Syrisch-Orthodoxe Kerk, zo vertelde Fikri Sumer, ligt het nog erg gevoelig om met moslims aan tafel te gaan, omdat deze orthodoxe kerk uit een periode van onderdrukking komt. Het belang van het werk van de beraadgroep wordt breed onderschreven, maar ook voor deze groep wordt de lidkerken gevraagd menskracht te leveren om mee te denken en te werken omdat de beraadgroep onderbemenst is, zo vertelde vicevoorzitter Kees Nieuwerth van de Raad. Bisschop Joris Vercammen van de Oud-Katholieke Kerk herkende het probleem. ‘We moeten deze beraadgroep mee willen dragen’, zei hij. ‘Het is een principiële zaak voor de Raad’. Maar nieuwe beraadsleden heeft ook hij niet zomaar klaar staan. Het moderamen (dagelijks bestuur) van de Raad gaat zich nog maar eens over het personele probleem buigen.
Teun-Jan Tabak
Foto: Algemeen secretaris ds. Christien Crouwel ging voor tijdens de opening van de Raadsvergadering in de kapel van het Landelijk Dienstencentrum van de PKN.