Het was druk de laatste week in Rome. Nu het kerkelijk jaar ten einde loopt zal de paus de deur van de barmhartigheid weer sluiten. Dus wie er nog door heen wilde gaan, moest de afgelopen week de mogelijkheid waarnemen. En vele duizenden deden dat in navolging van de miljoenen pelgrims die de stad Rome heeft mogen ontvangen. Ook een Nederlandse delegatie was aanwezig, met tweeduizend pelgrims onder wie vele prominente bisschoppen, zoals mgr. Hans van den Hende, gedelegeerde voor de oecumene en mgr. Gerard de Korte, gedelegeerde voor sociale vragen.
De bezoekers zijn lang niet allemaal van rooms-katholieke huize. Ook vele andersgelovigen voelen in de eeuwige stad iets van de katholiciteit kleven aan de gebouwen, de mensen, de fonteinen en het eigen besef onderdeel te zijn van een geschiedenis die veel groter is dan het eigen leven. Op de één of andere manier mengt het zich op een heilzame wijze: commercie, zuidelijk temperament en oprechte vroomheid. En zo zie je mensen door de St. Pieter gaan,die enerzijds met een zekere ergernis wijzen op de maten die men in de vloer heeft aangebracht van andere kerken die slechts een deel van de omvang van de St. Pieter beslaan en tegelijk zie je de mensen inschuiven in de stoelen op het moment dat er prachtige koormuziek inzet waarmee de liturgie begint. Rooms-katholiek en minder-katholiek zie je beiden glunderen vanwege de schoonheid van de klank die weerkaatst tussen de gewelven.
Wie op eigen houtje de stad Rome bezocht, kon op allerlei plaatsen pelgrims ontmoeten. Een Schotse groep bewoog zich als een wervelwind van de Trevi-fontein en moest halt houden bij het Pantheon, omdat men een deel van de groep was verloren in de drukte. Nieuwzeelandse pelgrims bezochten één van de drie catacomben die voor het publiek toegankelijk zijn en die met een zekere ontnuchtering moesten vaststellen dat de gids weinig sjoege gaf op de mening dat de eerste christenen zich hier hadden moeten verbergen uit angst voor de christenvervolgingen. De gids hield het op bezoeken met een picknick-achtig karakter, waarbij de heidenen al de gewoonte hadden om bij de graven van overleden familieleden maaltijden te houden die eensgezindheid uitdrukken.
Natuurlijk was het druk bij het Sancta Sanctorum, waar de heilige trappen te vinden zijn die door keizerin Helena uit het heilige land naar Rome zijn gehaald en die ooit de voeten van de Heer hebben gedragen, toen hij het paleis van Pontius Pilatus moest binnengaan. De talloze pelgrims knielen neer bij de onderste trede en maken de gang naar boven op hun knieën ondertussen op elk van de 28 treden gebeden uitsprekend.
In één van de vele kerken in Rome kwamen talloze Jezuïeten bij elkaar, die met elkaar het pauselijke document Laudato Sí bespraken. Ze hebben er een bijna geschenkachtig boekje bij gemaakt, waarbij ze de zorgvuldige omgang met de 
aarde hebben gekoppeld aan diverse boomsoorten. De vijgeboom bijvoorbeeld met zijn smalle takken en zijn ruim vallende bladeren staat voor de concentratie van energie en spirituele verandering. De granaatappel is symbool van voorspoed. En de walnotenboom is symbool van weldadigheid. De wijnstok, hoe kan het anders, is het symbool van het leven zelf.
Wie denkt dat er alleen aandacht is voor de rooms-katholieke leer vergist zich. Er zijn talloze andere kerken in de stad te vinden. En wie het museum Maxxi in het noordoosten van de stad bezoekt, het surrealistische museum voor moderne kunst, krijgt kunst aangereikt van Shahzia Sikander, die de miraj, de visionaire reis van de profeet Mohammed heeft afgebeeld op een manier die nu eens niet met voorspelbare abstractie wat klassieke beelden laat zien, maar die de vitaliteit laat zien van waar kunstenaren met een islamitische achtergrond toe in staat zijn.
Foto’s:
1. Drukte bij de deur van de barmhartigheid, de deur die zondag weer gesloten wordt door de paus, nadat hij deze deur vorig jaar in december heeft laten openen om een jaar in te luiden waarin extra aandacht kon worden besteed aan de barmhartigheid; zijn oproep heeft in alle kerken over de hele wereld navolging gevonden en ook niet-rooms-katholieke kerken waarderen een inzet van de kerken die gericht is op het bevorderen van de menselijkheid. 
2. Net voor men in de armen van de Sint-Pieter komt en de beelden van Bernini kan bewonderen is er tegen de oevers van de Tiber in grote letters het woord ‘misericordia’ (barmhartigheid) gevormd. De letters hebben de hoogte van een volwassen mens en kregen allerlei afbeeldingen die met barmhartigheid in verband kunnen worden gebracht. Op de O is de pelgrim te zien die met een rugzak op weg is en hier op de S een jonge uitdagende vrouw, die een tekstje draagt waaruit je kunt afleiden dat ze als activiste zich inzet voor een betere wereld.
3. Eén van de bomen, die in de kunstuitgave van de Jezuïeten te vinden is; het betreft de wijnstok die in zijn vruchten de symbolen van leven draagt; de Romegangers gebruikten de diverse bomen om in hun symboliek dichterbij de tekst van Laudato Sí te komen. Natuurlijk was er ook volop gelegenheid elkaar te ontmoeten en de liturgie te vieren.
4. Het Maxxi heeft vier van deze etsen van Shahzia Sikander, die de Miraj in beeld brengt door de viaionaire reis door de nacht van de profeet Mohammed te visualiseren. Door er een hedendaagse mensengedaante (deels van zichzelf) aan toe te voegen symboliseert de reis tegelijk de artistieke zoektocht van een artiest naar waarheid. Het is een goed voorbeeld van hoe de islam als religie zich mengt met westerse kunstvormen.
5. Aan het einde van de dag laten de vuilnisbakken zien hoe druk het wel niet geweest is op het Sint-Pieterplein. En dan te bedenken dat de foto in november is genomen, een 
periode waarin je nou niet kunt spreken van een vakantiepiek. Desalniettemin puilen de vuilnisbakken uit en stond er overdag gewoon een rij van anderhalf uur gaans voor de ingang van het Vaticaan Museum.