Zowel het persoonlijke spirituele aspect, als het gezamenlijk engagement spelen een rol bij de pelgrimage van gerechtigheid en vrede. De twee polen komen bij het actuele thema van de Wereldraad van Kerken sterker op spanning te staan dan bij eerdere thema’s, zoals het conciliair proces. Dat maakt het begrip bij uitstek geschikt als leidmotief van de kerken.
Het is vanuit die gedachtegang dat de algemeen secretaris van de Raad van Kerken Klaas van der Kamp heeft toegezegd de inleiding te verzorgen voor een groep pastores, theologen en andere geïnteresseerden op de Vacaredag van zaterdag 1 oktober. ‘De pelgrimage geeft een spanningsboog weer: als meditatie alleen maar spiritueel blijft, dan verdampt het weer. Maar het moet ook niet alleen maar doenerig zijn, dan beklijft het niet.” Janet van Dijk, communicatieadviseur in de Protestantse Kerk, schreef over de dag in het blad Kerinformatie, dat onlangs verscheen. Hieronder haar tekst.
Landelijke dag van Vacare op zaterdag 1 oktober
‘Vrede en de kracht van meditatie’ is het thema van de Vacaredag op zaterdag 1 oktober a.s. in Amersfoort. Ds. Klaas van der Kamp, algemeen secretaris van de Raad van Kerken, houdt in het ochtendprogramma de lezing. ’s Middags zijn er workshops.
‘Steeds weer zoeken mijn voeten de aarde’ is de titel die ds. Klaas van der Kamp koos voor zijn lezing. “Mediteren heeft voor mij heel erg met pelgrimage te maken, een bijbels begrip en een metafoor voor het leven. Het sluit ook aan bij de ‘pelgrimage van gerechtigheid en vrede’ die een leidraad is voor de kerken die bij de Wereldraad van kerken zijn aangesloten. Pelgrimage staat dicht bij mensen en laat een goede verbinding zien tussen persoonlijk leven en engagement. En daar zit voor mij een belangrijk punt. Ik leg dat graag uit aan de hand van het voorbeeld van het bedrijf van Steve Jobs, bekend van Apple. Zijn bedrijf deed het heel goed in een tijd dat andere bedrijven het veel minder deden. Er is onderzocht hoe dat kon. Wat bleek? De meeste bedrijven maakten het ‘waarom’ ondergeschikt aan het ‘wat’. Jobs dacht van binnen naar buiten, begon bij het ‘waarom’ en ging vandaar naar het ‘wat’. Dat bleek succesvol. Zo heb ik gepleit om bij een pelgrimage van recht en vrede van binnenuit te beginnen: bij de bezieling van mensen. Het is belangrijk om niet meteen in je engagement te gaan zitten maar te beginnen bij je bezieling.”
‘Fysieke’ liturgie
Om dat zelf ook aan den lijve te ondervinden, vond Van der Kamp dat hij op z’n minst de laatste honderd kilometer naar Santiago de Compostella moest lopen. “Vorig jaar november was het zover. Het voegde echt iets toe aan wat ik uit de boekjes had opgedaan. Thuis begin ik mijn dag altijd met ‘stille tijd’. Ik lees een bijbeltekst, spreek een gebed uit, en dan pas open ik de agenda van de dag. Het is rustgevend en geeft positieve energie. Als je een dag lang gelopen hebt, ben je leeg, heb je behoefte aan een douche en een maaltijd, en hoef je niet meer eindeloos te mediteren.”
Hij paste dat ook toe op een jeugddienst waar hij voor zou gaan. “Die zou niet in de kerk maar in het verenigingsgebouw plaatsvinden. Ik stelde toen voor om de liturgie te vieren tijdens een wandeltocht, door de weilanden en over de straten. Bij aankomst in de kerk volgden alleen nog een loflied en de zegen. De honderdvijftig mensen die meededen, zeiden na afloop dat deze ‘fysieke’ liturgie verdieping gaf. Er waren letterlijk markeringspunten onderweg, we stonden bijvoorbeeld stil op plekken waar we in de liturgie ook even stilgezet werden.”
Antoine de St. Exupéry vertelt in een van zijn boeken dat als je mensen wilt motiveren om een boot te maken je niet alleen moet vertellen van het hout en de spijkers, maar vooral over de zee, de verten, de horizon: de droom van het varen. “Daarom koos ik voor mijn lezing de titel ‘Steeds weer zoeken mijn voeten de aarde’, naar een lied van dichter Hein Stufkens. Het geeft een spanningsboog weer: als meditatie alleen maar spiritueel blijft, dan verdampt het weer. Maar het moet ook niet alleen maar doenerig zijn, dan beklijft het niet. Je hebt die stip aan de horizon nodig.”
Meer informatie over de Vacaredag vindt u op www.protestantsekerk.nl/vacare.