Dr. René de Reuver is op zondag 19 juni bevestigd als scriba van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland. Hij volgt Arjan Plaisier op, die de wettelijk toegestane termijn van acht jaar heeft afgerond. René de Reuver kan eventueel tien jaar de kerk in deze functie dienen, als hij herkozen zou worden. De Generale Synode heeft de termijn van de scriba eerder verlengd, om daarmee nog meer continuïteit in het werk te brengen.
De protestantse voorman zal vermoedelijk weinig tijd nodig hebben om zich in te werken. Als voorzitter van de Generale Raad van Advies heeft hij al jaren de synoden bijgewoond en ieder voorliggende tekst van enige importantie van advies mogen dienen. Hij kent dus het klappen van de zweep en is geïnformeerd over de voorgeschiedenis van de meeste dossiers die moeten worden opgepakt.
René de Reuver is op zondag 19 juni in de Sint-Janskerk in Gouda bevestigd in zijn dienstwerk. Ds. Karin van den Broeke, preses van de generale synode, heeft met hem de dienst geleid.
In 2007 voerde René de Reuver de eindredactie van een boek ‘Wij zijn ook katholiek’ samen met dr. Hans Kronenburg uit Zeist. De uitgave verscheen bij Jongbloed in Heerenveen (imprint Protestantse Pers), onder begeleiding van de uitgever Klaas van der Kamp, toen nog niet verbonden als secretaris aan de Raad van Kerken in Nederland. Doel van de uitgave was het katholieke gehalte van de diverse kerken te laten zien, en zeker ook van de Protestantse Kerk, die sinds 2004 bestond en in de eerste jaren wel een heel protestantse identiteit probeerde te ontwikkelen. Hans Kronenburg en René de Reuver zochten 25 vooraanstaande protestantse auteurs en lieten hen een bijdrage schrijven waarin ze het katholieke gehalte van de PKN onder woorden brachten. ‘Wij protestanten lopen gevaar te vergeten dat wij belijden te geloven: een katholieke kerk’, zeiden de twee eindredacteuren Oepke Noordmans na. ‘Allerlei symptomen wijzen er namelijk op dat de PKN haar identiteit zózeer zoekt in haar protestants karakter, dat haar katholiek karakter dreigt weg te zakken’. De titel van het boek ontleenden de auteurs aan Melanchton, die ooit zei: ‘Etiam et nos catholici sumus, wij zijn ook katholiek!’
In de uitgave is een artikel opgenomen van de hand van René de Reuver over ‘Gemeente en katholiciteit’. Het draagt de ondertitel ‘Katholiciteit als graadmeter voor het kerkelijk gehalte van de gemeente’. Het sluit aan bij de dissertatie die de Reuver schreef onder de titel: ‘Eén kerk in meervoud. Een theologisch onderzoek naar de ecclesiologische waarde van pluraliteit’ uit 2004.
Uit de bijdrage van De Reuver een paar citaten:
‘Het uitgangspunt van deze bijdrage is dat katholiciteit een goede graadmeter is om de kerkelijkheid van gemeenten te bepalen. (….). Katholiciteit bewaart gemeenten voor introversie en zelfgenoegzaamheid. De ruimte van de kerk is nodig om elkaar als gemeenten te ontmoeten. Deze vorm van kerk-zijn is even wezenlijk als de samenkomst van de gemeente. In dit samen-kerkzijn krijgt saamhorigheid gestalte’.
‘Katholiciteit bepaalt gemeenten ook bij andere kerken. De ene kerk van Christus heeft verschillende adressen. Katholiciteit legt zich niet bij deze verdeeldheid neer, maar zoekt wat door allen wordt geloofd. Dit beperkt zich niet tot kerken van dezelfde denominatie, maar richt zich op elke geloofsgemeenschap die kerk wil zijn. Katholiciteit schept vreugde in het werk van de Geest, ook in andere gemeenten en kerken, en is uitgangspunt voor een kerkelijk gesprek’.
In de slotbeschouwing van de eindredactie gaat het nog even verder over onder meer de eenheid. De auteurs schrijven:
‘Katholiciteit bepaalt de kerk bij de grootsheid van de Schepper van hemel en aarde, de God van Abraham, Isaak en Jakob, de Vader van Jezus Christus. In Jezus ‘is de goddelijke volheid lichamelijk aanwezig’ (Kol. 2: 9). Hij is het middelpunt van de gemeenschap der heiligen: het hoofd van alle heiligen en het epicentrum van Woord en sacrament. Hoe noodzakelijk en goed de contextuele gestalte van de kerk ter plaatse ook is, de eenheid in hem is beslissend. Wat altijd, overal en door allen is geloofd, bepaalt de identiteit van de kerk (Van de Beek). Contextualiteit bepaalt de verschijningsvorm van de kerk, katholiciteit – als het geloof van alle tijden en plaatsen in de Ene – haar identiteit’.
‘De eenheid van de kerk is een afgeleide van de eenheid van God. God is één, en daarom ook de kerk. Veel beelden die in de Bijbel voor de kerk gebruikt worden veronderstellen een principiële eenheid: één lichaam van Christus (Paulus), één tempel (Petrus), één bruid (Openbaring van Johannes)’.
‘De eenheid van de kerk als gevolgd van de eenheid van God is bepalend voor de identiteit van de kerk. Elke (wijk)gemeente behoort zich dan ook in te spannen om eenheid concreet vorm te geven. Dit geldt in de eerste plaats voor wijkgemeenten binnen de PKN. Het naast elkaar bestaan van verschillende wijkgemeenten in eenzelfde ressort van de PKN, zonder inhoudelijk contact en gezamenlijke vormen van kerk-zijn, is een katholieke ondeugd’.
Foto’s:
1. Dr. René de Reuver
2. Omslag van de door hem en Hans Kronenburg samengestelde bundel