In achttien gemeenten van de Remonstrantse Broederschap is de neergaande ledenlijn gestopt. Dat is mede te danken aan de intensieve campagne die in de achterliggende jaren is gevoerd. De Geertekerk in Utrecht kan deze maand bijvoorbeeld liefst 50 nieuwe vrienden begroeten. In de komende tijd zal moeten worden uitgezocht waarom de ene gemeente wel profijt heeft van de actie en de andere minder.
De groot opgezette en voor kerken bijzondere marketingcampagne van de Remonstranten was een van de kernthema’s die bij het bezoek van de delegatie van de Raad van Kerken, vrijdag 13 mei, aan de orde kwam. Met onder meer geruchtmakende posters over ‘mijn God’ hebben de remonstranten geprobeerd het tij van ledenverlies te keren. Op diverse punten heeft de campagne een positief effect gehad.
Je kan het effect van de campagne vergelijken met een winkelstraat. Je hebt allereerst de algemene bekendheid als resultaat, dat zijn de mensen die de winkelstraat inlopen. De campagne is wat dit onderdeel betreft zeer geslaagd. Het bezoek aan de website per maand is gestegen van 10.000 naar 20.000 unieke bezoekers. Het aantal likes op social media is bij het relatief kleine kerkgenootschap groter dan bij menig omvangrijker kerkgenootschap. ‘Wat is tenslotte eenvoudiger dan dat je mensen vraagt om je duim op te steken voor je kerk?’, aldus een van de remonstranten.
Het blijft ondertussen opmerkelijk, zo komt in het gesprek naar voren, dat je bij de remonstranten gewoon online vriend kunt worden, terwijl andere kerken die optie niet op een zelfde laagdrempelige manier voor het geheel van hun kerk aanbieden.
Een verder reikend doel dan het bezoek aan de winkelstraat is de entree naar de eigen winkel en nog mooier het vaste klant worden. De Remonstrantse Broederschap heeft er bewust voor gekozen om mensen niet direct een lidmaatschap aan te bieden, maar liever te spreken over vrienden. Dat past beter bij deze tijd. Men heeft de gedachte van het bureau Motivaction overgenomen om zich niet op diverse doelgroepen te richten, maar om vanuit een focus te werken. Het heeft bijvoorbeeld weinig zin om algemene zinzoekers te benaderen, omdat die aversie hebben tegen het instituut en zich dus ook niet bij een Remonstrantse Broederschap zullen aansluiten. Veel meer kans maak je als je je richt op mensen aan de rand van hun eigen kerk die toch iets anders willen qua geloofsinvulling. Ze zullen zich wellicht laten overschrijven naar de Remonstrantse Broederschap en dat voorkomt, zo zeggen de initiatiefnemers, dat ze de kerk helemaal verlaten. De campagne richt zich op hen en spreekt hen aan op hun besef van geloof en levensovertuiging met de posters die inzetten op: ‘Mijn God…’.
De Remonstrantse Broederschap voert ook op andere punten een actief media-beleid. Men nodigt bij voorbeeld predikanten uit om vooraf preken te publiceren of stukjes daarvan in een blog op te nemen. Dat is voor velen een cultuurverandering, omdat ze van huis uit vooral denken over communicatie in termen van de preek en het kerkblad. De bezoekcijfers van de blog worden nauwgezet in de gaten gehouden. En als er blogs zijn met veel bezoekers kan het aanleiding zijn om een tekst weer aan te bieden aan bijvoorbeeld een krant.
Om de onderlinge samenhang en uitwisseling tussen predikanten te bevorderen krijgen de predikanten één keer per twee jaar de opdracht om allemaal voor een studie-intermezzo gezamenlijk naar een paar dagen naar het buitenland te gaan. ‘Dat voorkomt dat ze ondertussen toch nog even in de eigen gemeente een begrafenis doen’, zegt één van de gesprekspartners. De ervaringen met ‘de verplichte buitenlandse reis’ zijn goed.
Tijdens het bezoek kwam ook de op handen zijnde Reformatieherdenking aan de orde. De Remonstranten komen zelfstandig naar buiten met onder meer een collegetoer en een grote manifestatie op 31 oktober 2017 in de Rode Hoed. Het blijft een heikel punt hoe je de ontstane breuk vanuit de Reformatie moet lijmen. Voor Remonstranten was het geen oplossing op te gaan in de PKN en ook het initiatief van een federatie in de Nationale Synode roept allerlei vragen op. De Remonstrantse Broedergemeente acht de Raad van Kerken qua oecumene bij uitstek het forum waarop de kerken zich moeten concentreren om op die manier geld en tijd voor oecumene gericht bij elkaar te houden.
Remonstranten werken in Nederland intensief samen met onder meer Doopsgezinden (er zijn zelfs gecombineerde gemeenten), vrijzinnig Hervormden en leden van het Apostolisch Genootschap. In het buitenland zijn er ook diverse samenwerkingspartners, van Unitariërs in de Verenigde Staten tot gemeenten in Friedrichstadt en Berlijn.
Voor Tom Mikkers was het gesprek met de delegatie van de Raad één van de laatste bijeenkomsten in zijn functie als algemeen secretaris. Hij treedt begin juni terug uit zijn functie tijdens een algemene ledenvergadering en zal naar verwachting, aldus Cees de Monchy, voorzitter van de Commissie tot de Zaken, ergens in het najaar worden opgevolgd.