De menselijke nood onder de vluchtelingen is zo groot, dat gezamenlijke hulp geboden is. De mensensmokkel die menselijk leven in gevaar brengt moet stoppen. Er is ons veel aan gelegen hen veilige vluchtmogelijkheden te bieden en we vragen onze achterban om de vluchtelingen, als ze naar ons land komen vriendelijk en menselijk op te vangen.
Dat hebben vertegenwoordigers van diverse kerken en christelijke organisaties gezegd, toen ze maandag 7 september in Driebergen bij elkaar waren. Voor de Raad van Kerken waren aanwezig Jan van der Kolk van de werkgroep Vluchtelingen, John van Tilborg van Inlia en Klaas van der Kamp. De bijeenkomst was een gezamenlijk initiatief van MissieNederland, de Nederlandse Zendingsraad, de Raad van Kerken en Prisma. Zo’n twintig kerken en vele tientallen christelijke organisaties waren aanwezig en daarmee was er een unieke coalitie gevormd.
Er kwamen drie speerpunten in het overleg naar voren: Er moet humane opvang worden geregeld aan de buitengrenzen van Europa, de hulpverlening in Nederland kan nog verder worden afgestemd en de politiek heeft maatregelen te nemen, zodat er aan de mensensmokkel een einde komt en de routes die de vluchtelingen moeten volgen makkelijker zijn af te leggen. De coalitie werkt verder aan deze speerpunten met als belangrijkste taak het bevorderen van samenwerking en versterking van bestaande initiatieven.
De nood in de grensgebieden van Europa is groot en de hulpverlening ter plekke is nog beperkt. De coalitie vindt het van belang dat kerken en christelijke organisaties daar aandacht aan geven. Samenwerking met en ondersteuning van kerken en organisaties ter plaatse is zeer wenselijk. “De nood is groot”, aldus Manon Terpstra, projectmanager Griekenland van Stichting Bootvluchteling, die enige tijd op Lesbos heeft gewerkt. “Ik merk dat allerlei initiatieven nog langs elkaar heen werken en dat de samenwerking met kerken en lokale overheid beter kan”.
Binnen Nederland zijn verschillende kerken en organisaties in actie gekomen voor vluchtelingen die hier asiel aanvragen. Er zijn talloze initiatieven, zowel spontane acties als structuren waar christenen al veel langer aandacht hebben voor vluchtelingen. De organisaties hebben afgesproken hun inspanningen onderling af te stemmen, zodat de opvang in Nederland verder verbeterd kan worden en ook voor de lange termijn gewaarborgd kan zijn.
De koepelorganisaties overwegen een gezamenlijke brief te schrijven aan het ministerie van Veiligheid en Justitie waarin ze aangeven als kerken en organisaties beschikbaar te zijn om een menselijk beleid van de overheid mee inhoud te geven. Ze willen de overheid vragen om concrete maatregelen, zodat de mensensmokkel wordt beëindigd, de vluchtroutes veiliger worden en de mensen in Europa een veilig onderdak kunnen vinden. Het is aan de plenaire Raad van Kerken, die woensdag 9 september bijeenkomt of de kerken in de volle breedte zich achter het initiatief willen scharen.
De koepelorganisaties hebben uitgesproken zich te willen inspannen voor duurzame betrokkenheid, zodat er voor vluchtelingen op lange termijn perspectief blijft. “Het is van belang dat de oprechte betrokkenheid blijft, ook als de aandacht in de media afneemt”, aldus een woordvoerder. “Juist onze christelijke levensovertuiging nodigt ons uit de christelijke deugd van gastvrijheid en liefde te laten zien”. Jan van der Kolk wees tijdens de bijeenkomst op, dat de kerken al een lange betrokkenheid bij de vluchtelingen hebben. De extra aandacht die de media geven, maken het gemakkelijker om mensen aan te spreken op de gezamenlijke verantwoordelijkheid. John van Tilborg wees er tijdens de ontmoeting op, dat kerken en lokale overheden elkaar moeten opzoeken om de mogelijkheden in kaart te brengen.
Ook de beraadgroep Geloven en Kerkelijke gemeenschap, die eerder op de dag bijeen kwam, sprak over de vluchtelingen en spitste het gesprek toe op de reactie van de kerken. De indruk bestaat dat de kerken in Hongarije op leidersniveau maar moeilijk tot een adequate reactie weten te komen. Blijkbaar zijn de sentimenten vanuit het verleden, waarbij men een zeer anti-islamitische houding ontwikkelde, nog steeds aanwezig. Die houding spoort overigens niet met de feitelijke stand van zaken, omdat vele vluchtelingen uit het Midden-Oosten een christelijke achtergrond hebben of aanhanger zijn van een gematigde islamitische levensovertuiging. Op het grondvlak zijn de christenen mogelijk toeschietelijker. Daarentegen is de reactie vanuit de Duitse kerken bijna een schoolvoorbeeld van gastvrijheid en naastenliefde. Het dramatische verleden werkt op de één of andere manier louterend en resulteert in een open houding tegenwoordig. Dat althans kwam naar boven in de gesprekken in de beraadgroep.