Een oecumenische blik op Maria. Dat reiken de ondertekenaars van het Katholiek Appel aan tijdens een ontmoetingsdag op zaterdag 10 oktober in de Oude Lutherse Kerk aan het Spui te Amsterdam. Iedereen is daar welkom en kan zich aanmelden.
De tijd dat alleen orthodoxen en rooms-katholieken iets met Maria hadden is allang voorbij. Recente ontwikkelingen in de oecumene maken duidelijk dat Maria van betekenis is voor alle christenen van alle kerken. Op onze ontmoetingsdag proberen de organisatoren die betekenis te concretiseren.
Het hoofdreferaat zal gehouden worden door drs Hendro Munsterman, verbonden aan de Université Catholique de Lyon, waar hij dogmatische theologie en oecumenisch doceert. Munsterman heeft zich jarenlang verdiept in de mariologie en zal een aanzet geven tot een oecumenische mariologie. Zijn betoog zal uitlopen op een pleidooi voor een oecumenische viering van het feest van de Annunciatie (25 maart). Een panel van theologiestudenten is gevraagd een eerste reactie te geven op de inleiding.
’s Middags gaat men uiteen in vier workshops:
1. Zingen met, over en tot Maria, onder leiding van Hanna Rijken, theoloog-kerkmusicus, en het Vocaal Theologen Ensemble.
De Annunciatie is de eeuwen door op velerlei manieren bezongen: in hymnen, motetten, in devotieliederen (‘Ave Maria’!), etc. Vaak wordt Maria daarin rechtstreeks aangesproken. Katholieken gaan daar argelozer mee om dan protestanten. Toch zien we ook onder laatstgenoemden een voorzichtige opwaardering van het Marialied. Het Marialied bij uitstek is de lofzang die zij zelf gezongen heeft en die tot op vandaag een vaste plaats heeft in het avondgebed van de kerk: het Magnificat, waarin niet Maria niet zichzelf bezingt, maar God. Verschillende versies van het Magnificat, evenals een aantal andere Marialiederen komen in de workshop aan bod.
2. Vieren met Maria – naar een oecumenische viering van het feest van de Annunciatie, onder leiding van Herman de Vries, protestants predikant.
N.a.v. een viering op 25 maart 2015 in de eeuwenoude St. Vituskerk te Wetsens (Friesland) zal Herman de Vries ingaan op het hoofdreferaat en het pleidooi van Hendro Munsterman. De liturgische vormgeving van de dienst, de inhoud van de overweging en de reacties vóór en na de viering in Wetsens komen aan de orde. Tijdens de interactieve workshop is er gelegenheid om vragen te stellen. Hopelijk kan deze workshop een zinvolle bijdrage leveren aan het oecumenisch verlangen om Maria – met heel de kerk – liturgisch en blijvend de eer te geven die haar toekomt als moeder van de Heer.
3. De Annunciatie in de kunst, onder leiding van Drs Desiree Krikhaar, kunsthistoricus, als gastconservator verbonden aan het Museum Catharijneconvent en samensteller van een tentoonstelling over Maria in 2017.
De Annunciatie (Verkondiging) aan de Moeder Gods is één van de belangrijkste feesten in de kerk. In Oost en West wordt het gevierd op 25 maart. Maar waarom juist op die dag, negen maanden voor de geboorte van Christus? En hoe wordt deze Verkondiging verbeeld? Wat zijn de verschillen tussen de westerse voorstelling van de Verkondiging en de oost-christelijke iconografie en welke bronnen liggen daaraan ten oorsprong? Hoe loopt de lijn in de oost-christelijke kerk van de Verkondiging naar de gelovigen, die de liturgie bijwonen? In een (kunst-) historisch-theologisch verhaal wordt een tipje van de sluier van de Verkondiging opgelicht.
4. Luther en het Magnificat, o.l.v. Dr Christoph Burger, emeritus hoogleraar aan de VU.
Kernthema van Luthers uitleg van het Magnificat is dat de hoge God omziet naar de mens in zijn lage staat en hem genade schenkt. ‘Mocht het inderdaad tot een oecumenische viering van het feest van de Annunciatie komen’, aldus Dr Burger, ’dan hoop ik vurig dat het Lutherse geluid hoorbaar blijft: geen spake van voorbeeldige deemoed van Maria, het gaat om Gods genade’.
Ter afsluiting van de dag worden de vespers gevierd, waarin de verschillende aspecten van het dagthema zullen worden geïntegreerd.
De kosten bedragen 20 euro pp, inclusief koffie, thee en lunch. Studenten half geld. Aanmelding voor 1 oktober door overmaking van dit bedrag op rekening NL58 INGB 0006489634, t.n.v. Oecumenisch Forum voor Katholiciteit, onder vermelding van ‘ontmoetingsdag 2015’.