Binnen de verschillende kerken leven diverse visies op triniteit. Dat werd duidelijk tijdens een vergadering van de plenaire Raad van Kerken op 12 september. Daarin werd een notitie over deze thematiek besproken van Klaas van der Kamp.
De algemeen secretaris had de notitie ingebracht om de Raad in de gelegenheid te stellen een theologische gedachtewisseling te hebben over de geloofsovertuiging; de triniteit is de basis van onder meer het statuut van de Raad van Kerken en is een elementair onderdeel van de dooperkenning die verschillende kerken hebben ondertekend. De vraag hoe die triniteit invulling krijgt in de praktijk van de kerk en het geloof was daarbij nog weinig besproken. De notitie wil een opstapje bieden voor dat gesprek.
De notitie is geschreven vanuit een westerse visie op de leer van de drie-eenheid, waarbij de auteur naast de immanentie (God in zichzelf) pleit voor doordenking van de economia (God in zijn werking). Hij stelde dat het oog hebben voor de werking van de triniteit ruimte geeft om ook andere religies en de geseculariseerde samenleving met een zekere onbevangenheid tegemoet te treden. De werking van God kan ook via onverwachte kanalen zichtbaar worden.
Tijdens de vergadering werd duidelijk dat de Oosters-Orthodoxe Kerken het onderscheid binnen de triniteit niet vanuit het genoemde onderscheid aanduiden. Ze verbinden de triniteit in het algemeen meer met het leven. Zij leggen meer de nadruk op hoe de relatie is tussen de drie-eenheid en de mens, dat komt bij voorbeeld aan de orde als er gesproken wordt over Christus als onze Verlosser.
Meer vrijzinnig denkende stromingen in de westerse kerk leggen het accent bij een minder dogmatische benadering. Zij willen niet al te stellig spreken over God, maar met een zekere aarzeling. Die aarzeling kwam terug in de eerste titel van de notitie; de titel ‘Triniteit als stotteren over God’, uiteindelijk toch aangereikt ter vergadering als ‘Triniteit als inspiratiebron’, een titel die als iets te zeer ingekaderd werd ervaren. Ook de beraadgroep geloven en kerkelijke gemeenschap had eerder opmerkingen gemaakt bij een al te directieve afbakening van de triniteit in de vroege en middeleeuwse kerk.
Aanwezigen waren van mening dat we alleen stotterend over God kunnen spreken, om de juiste woorden te vinden; de een bracht het naar voren vanuit een non-credal achtergrond, de ander verwoordde de visie vanuit het respect voor het heilige mysterie. De vraag die dan ook centraal staat, luidt: hoe spreken wij over God? De notitie biedt al een behoorlijke hoeveelheid informatie aangaande deze vraag. Het hoopt een nieuwe toegang te kunnen bieden om nog eens met elkaar te spreken over de basis van het beleid van de Raad van Kerken, ook in relatie tot de vraag hoe de Raad in de samenleving staat.
De Raad sprak verder over de meerjarenbegroting en hoewel het financiële tekort groeit, zijn de reserves voor de komende vier jaar voldoende om het tekort aan te vullen. Daarbij moet de Raad zich in de komende jaren wel gaan bezinnen op haar toekomst.
De plenaire Raad was deze keer te gast bij de Christ Church in Amsterdam, een Anglicaanse gemeente. Deze jonge gemeente, met onder andere een vestiging in het centrum, heeft leden van over de hele wereld, waaronder ongeveer veertig procent Nederlanders. In deze kerk werd de vergadering begonnen met een Anglicaans morgengebed, waarbij een lezing uit 1 Koningen centraal stond. Deze lezing, waarin koning Salomo om wijsheid vraagt, gaat over macht en dienen – zeer toepasselijk op de dag van de Tweede Kamerverkiezingen.
Foto:
majoor Jeanne van Hal, Leger des Heils, en mgr. Hans van den Hende in gesprek.
rev. Alastair MacDonald Chaplain van de Engelse Kerk in Amsterdam heet de gasten van de Raad van Kerken welkom, ds. Foeke Knoppers van de Remonstrantse Broederschap gaat net naar binnen.
een gesprek vooraf met v.l.n.r. mr. Jan Albert Visscher (penningmeester), prof. Marius van Leeuwen (waarnemend voorzitter) en Yosé Höhne – Sparborth (Basisbeweging).