Misschien wel het belangrijkste item voor de kerken in de komende jaren is het probleem van de armoede. In de vraag naar de verdeling van de mogelijkheden kunnen alle andere problemen die er zijn, zoals racisme en fascisme, vanzelf ook aan de orde komen.
Dat vertelde bisschop Katherine Jefferts Schori, president-bisschop van de Episcopaalse Kerk van Amerika (ECUSA). Zij is in Nederland op uitnodiging van de Oud-Katholieke Kerk. Ze hield onder meer de Quasimodolezing voor de kerk en ze sprak zaterdagochtend met vertegenwoordigers van diverse kerken en oecumenische organisaties.
Op de vraag welk probleem in de samenleving de meeste aandacht behoeft van de kerk, antwoordde ze resoluut: de armoede. ‘De kloof tussen arm en rijk groeit, zeker in mijn land. En de middenklasse verdwijnt’. Het onderlinge begrip tussen mensen die leven in één van de twee klassen neemt af. Soortgelijke patronen zijn zichtbaar in Europa. De media begeleidden in de tweede helft van de twintigste eeuw de tegenstellingen op kritische wijze, maar de media hebben die rol van criticaster losgelaten.
Bisschop Katherine Jefferts Schori ging verder in op de positie van homoseksuelen in de kerk. Relevante vragen over de positie van homoseksuelen krijgen meer ruimte, meent ze, zoals de mogelijkheid om als homoseksueel je geaardheid kenbaar te maken, de mogelijkheid om als homoseksueel in het ambt te staan en de vraag of homoseksuele relaties een zegen over hun relatie kunnen ontvangen. Veel kerken in Nederland zullen op 17 mei een verklaring tekenen waarin geweld tegen homoseksuelen wordt veroordeeld. Op de vraag of de kerken bij de behandeling van bepaalde teksten niet expliciet moeten aangeven dat de uitleg geen aanleiding mag zijn tot geweld, reageerde bisschop Jefferts Schori: ‘Ik benader het liever van de positieve kant. De kern van het evangelie is: Heb je naaste lief als jezelf. De rest is uitwerking, zei Hillel’. Bisschop Jefferts Schori zei in die positieve lijn zich te willen opstellen. Volgens Thomas Ferguson, die de bisschop begeleidde, staat de opstelling van de Episcopale Kerk de oecumenische contacten niet in de weg. Nederlandse bezoekers zagen het verschil in beoordeling van homoseksualiteit vooral gelegen in de manier waarop er met hermeneutiek wordt omgegaan. ‘Ik waardeer in de Anglicaanse Kerk’, zei één van de bezoekers, ‘de inbreng van Schrift, Traditie en Gezond Verstand’.
Een andere vraag ging over het gewenste leiderschap voor de kerken in een tijd van secularisatie. Vele competenties moet je dan als leider van de kerk in huis hebben? Bisschop Jefferts Schori benaderde de vraag van onderaf. ‘Elke christen is geroepen tot een vorm van leiderschap’, zei ze, ‘ieder christen is een agent voor de transparantie van het evangelie’. Bisschop Jefferts Schori zei weinig te zien in een opdeling van ‘followers’ en ‘leiders’. En ze zei dat er bisschoppen nodig zijn die zich bescheiden opstellen en die de ander uitnodigen de eigen verantwoordelijkheid te nemen.
De Amerikaanse bisschop vertelde dat haar kerk, de Episcopaalse Kerk in de Verenigde Staten, is voorgekomen uit de Anglicaanse Kerk. De eerste pioniers brachten de kerk mee vanuit Engeland. Aanvankelijk konden er geen ordinaties plaatsvinden in het Nieuwe Land. Maar ook de wijding in Engeland gaf problemen, omdat men geen trouw kon uitspreken aan de ‘koning van Engeland’. De Episcopaalse Kerk in de USA kent inmiddels zo’n twee miljoen leden, verdeeld over 112 diocees en 7000 gemeenten. Er is ‘fullcommunion’ met onder meer de Evangelisch-Lutherse Kerk, de Oud-Katholieke Kerk en de Moravische Broeders.
Foto boven: Bisschop Katherine Jefferts Schori
Foto onder: Aartsbisschop Joris Vercammen van de Oud-Katholieke Kerk ontving vele gasten de afgelopen dagen; hier naast de delegatie van het Nationaal Democratisch Front van de Filippijnen, links achter Vercammen nog net zichtbaar Yosé Höhne – Sparborth, namens de Basisbeweging lid van de Raad van Kerken in Nederland.