Het zijn vooral groepjes die aankomen. Maandagavond 27 december is het al een gaan en komen van gasten bij sportpaleis Ahoy. Enkele honderden bezoekers vanuit heel Europa doen het zenuwcentrum aan om de sfeer enigszins op te zuigen. Ze komen voor het evangelie, voor de stilte, de broeders, maar vooral ook voor elkaar. Dus sluit je jezelf niet bij voor baat op in een gastgezin als je aankomt vanuit Duitsland, Polen of Italië, maar je geeft je over aan het gevoel onderdeel te zijn van een groter Europees geheel en daar leent Ahoy zich goed voor.
De broeders van het Franse Taizé hebben dit jaar de havenstad Rotterdam uitgekozen als ontmoetingsplaats voor de Europese jongeren. Periodiek kiezen ze een plek uit in Europa om er massaal de Europese jeugd te ontvangen. Ze bieden hen een programma aan met rust, spiritualiteit, zingen, gebed, Bijbellezing en bezinning. De bijeenkomsten zijn een kloon van de bijeenkomsten zoals vele duizenden jongeren ze kennen uit de Franse Bourgogne als ze voorbij Dyon de broedergemeenschap bezoeken die na de oorlog is opgericht door broeder Roger.
De kerken in de regio Rotterdam hebben zich uitgesloofd om de naar schatting 20.000 gasten onderdak te verlenen. ‘We hebben op de valreep iedereen kunnen onderbrengen’, vertelt Irene Versnel van de Protestantse Kerk in Nederland. Dat betekent dat er ruim 10.000 gastgezinnen zijn gevonden, die twee of meer buitenlandse jongeren een slaapplek bieden. Twee vierkante meter is voldoende, zegt een advertentie die tussen de brochures van de musea te vinden is bij de VVV. Irene glundert als ze het mooie resultaat doorgeeft. Ze zit als een persattaché voor de ingang van de perskamer en ontvangt de journalisten. ‘We hebben vele tientallen telefoontjes van journalisten’, vertelt ze. EO en RKK hebben samen een studio ingericht backstage waar ze op 27 december hun eerste verhalen naar buiten brengen. Een gesprek met broeder Alois is het, de leider van de gemeenschap die de verantwoordelijkheid heeft overgenomen nadat broeder Roger was overleden.
Er worden tientallen prominente gasten verwacht, maar daar geeft de gemeenschap van Taizé geen ruchtbaarheid aan. Het zou haaks staan op het imago en het doel van eenvoud en bescheidenheid. Eddy Oude-Wesselink, maatschappelijk activeringwerker uit Twente, vertelt dat hij als chauffeur diverse gasten mag rijden en natuurlijk ook enkele van de oudere broeders en een befaamde Franse bisschop. ‘Ik wilde gelet op mijn leeftijd niet meer als gewoon deelnemer meedoen, maar ik wilde er wel bij zijn’, vertelt hij. Hij kreeg de taak als chauffeur toegewezen. Als Eddy zijn er vele vrijwilligers die zich inzetten voor de bijeenkomst.
De Rooms-Katholieke Kerk en de Protestantse Kerk in Nederland hebben mensen van de dienstencentra vrijgesteld om mee te helpen in de voorbereidingen. Ze slagen er in het oecumenische ideaal mede ten goede te laten komen van het imago van de eigen kerk. Zij hebben dan ook het meest actief tijd vrijgemaakt om de broeders te helpen bij de organisatie. Hun kerkleiders hebben een prominente plaats in het programma de komende dagen. Is dat ook het onderdeel wat de werkers het meest aanspreekt? ‘Ik vind de tocht langs de bombardementenlijn in Rotterdam het spannendst’, vertelt Irene Versnel. Als ze de vragende blik ziet, vult ze aan: ‘En natuurlijk ook de bezinning op hoe je God in de stilte kan ontmoeten’.
De broeders zoeken geen overdreven publiciteit. Ze brengen dus ook niet overdreven informatie naar buiten over prominenten die spreken. Tegelijk hebben ze er wel voor gezorgd dat er aanbevelingsbrieven op de websites te vinden zijn. Het gaat om berichten van onder meer paus Benedictus XVI, Rowan Williams, aartsbisschop van Canterbury, Setri Nyomi, secretaris-generaal van de Werelgemeenschap van Hervormd/Gereformeerde kerken, Ban Ki Moon, secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Herman van Rompuy, voorzitter van de Europese Raad en patriarch Bartholomeus van Constantinopel. De laatste heeft zich – gelet op de tekst het meest verdiept in de context van Rotterdam.
Hij schrijft onder meer: ‘De 33e ontmoeting van jonge christenen uit Europa vindt plaats in Rotterdam, een stad die vandaag de dag een echt kruispunt is van culturen en godsdiensten. Jullie ontmoeting maakt, op heel eigen wijze, deel uit van de grote rijkdom die inherent is aan elke vorm van diversiteit, niet alleen wat betreft de religieuze verschillen tussen christenen, maar ook in relatie tot de andere godsdiensten die in Nederland wortel hebben geschoten. De polemiek rondom de karikaturen van de Profeet van de Islam moet inderdaad plaatsmaken voor de verantwoorde dialoog, want alleen zo vindt men een vreedzame evenwicht tussen eerbied voor heilige symbolen voor de één en vrijheid van meningsuiting voor de ander’.
Hij breekt een lans voor de oecumene als hij aansluit bij het thema van de week van gebed. Hij schrijft in die context onder meer: ‘Het gaat nog veel verder dan deze broederschap, het gaat om een moment van echte onderlinge verbondenheid die jullie wordt aangeboden opdat zo de ander, vaak zo veraf, je naaste wordt, jouw broer of zus. De terugkeer naar de kern zelf van de beginervaring van de Kerk, toen gemeenschap en onderlinge verbondenheid elkaar wederzijds versterkten, doet ons denken aan de beschrijving van de Apostel Lucas in de eerste hoofdstukken van het boek Handelingen van de Apostelen: ’Dag na dag waren ze zo vaak als kon, te vinden in de Tempel en braken het brood in hun huizen waar ze met blijdschap en eenvoud van hart hun voedsel nuttigden.’ (Handelingen 2:46)’.
De Raad van Kerken is met de PKN en de RKK één van de instellingen die de gemeenschap naar Rotterdam heeft genodigd. De Raad speelt in het programma verder geen rol, maar gelet op de thema’s die een spiritueel – maatschappelijke vertaalslag krijgen is de oecumene volop vertegenwoordigd. De Raad heeft zich verder vooraf ingespannen om bekendheid te geven aan het initiatief. Er is materiaal beschikbaar voor plaatselijke kerken en gemeenten om het gedachtegoed van Taizé in te zetten voor eigen toerusting en spiritualiteit.
Mensen die dat willen kunnen een deel van het programma bijwonen. We geven hier een overzicht van de activiteiten.
Foto’s:
Het focuspunt van het toneel doet denken aan de ruimte waar de broeders in Taizé zitten
Irene Versnel voor de persruimte in Ahoy
Materiaal is in 26 talen beschikbaar voor de gasten
De eerste honderden gasten in Ahoy, lezend en pratend
Al bij Rotterdam-Alexander zijn de eerste borden te vinden om de bezoeker wegwijs te maken