‘Ik ben gelukkig als God niet meer op de kerk lijkt, maar de kerk op God’. Dat is één van de antwoorden die prof. Dr. André Droogers geeft in het blad ‘Woord en Dienst’ vooruitblikkend op de ethieklezing van 26 november over het thema ‘Macht, God, Kerk’. Hij geeft daarmee in een oneliner aan hoe de kerk met macht zou kunnen omgaan. We geven nog een paar van zijn antwoorden hieronder weer.
Waar stond uw geboortehuis?
In Tuindorp Vreewijk, Rotterdam-Zuid. Mijn vroege kennismaking met ‘Macht, God, Kerk’ was dat mijn ouders tot twee kerken behoorden, vader gereformeerd, moeder hervormd. Zij waren daarom niet in de kerk getrouwd (1929). Als gereformeerde jongen trouwde ik met een hervormd meisje, in de kerk, in een dienst met twee predikanten, maar gezamenlijk avondmaal vieren mocht niet (1965).
Wanneer bent u gelukkig?
Als God niet meer op de kerk lijkt, maar de kerk op God. En in situaties waarin met een minimum aan macht een maximum aan zingeving mogelijk is.
Waar heeft u een hekel aan?
Dat christenen denken dat zij de enige godsdienst in de wereld vertegenwoordigen. En dat ze dus ontslagen zijn van de noodzaak na te denken over het bestaan van andere godsdiensten en hun waarheidsclaims. Verder kan ik er niet tegen als mensen met stellige overtuigingen, gelovig of juist niet, mij de maat nemen om te beslissen of ik goed genoeg ben.
Wat vindt u stom?
Voor mijn vrouw en mij had het woord ‘oecumene’ lange tijd een mooie klank. Die is tot wanklank geworden toen bleek dat de kerkfusie vooral machtsprocessen op gang bracht, met als netto resultaat een behoudende kerk waar macht het nogal eens wint van zingeving.
Hoe protestants bent u?
Protestant zijn betekent dat je getuigt pro iets. Mijn getuigenis gaat de laatste tijd over zingeving als spel, tegen alle machtsprocessen in die de zingeving kapen en temmen, vaak ten koste van mensen. Dat lijkt me een heel reformatorische boodschap.
Met wie zou u waar welk lied willen zingen?
Met Geert Wilders, in de Poldermoskee, ‘Alle Menschen werden Brüder’.
Wat hoopt u?
Dat kerkelijk kader uiterst zorgvuldig met macht omgaat en voorkomt dat macht van middel tot doel op zich wordt. Dat laatste gebeurt ongemerkt en met een al te gemakkelijk beroep op God. Zie reactie op Klaas Hendrikse.
Prof. dr. André Droogers (1941) is emeritus hoogleraar culturele antropologie, in het bijzonder religieuze en symbolische antropologie, aan de VU. Auteur van ‘Zingeving als spel: Over macht, religie en speelse spiritualiteit, Een gids voor vrije zinzoekers’ (Almere: Parthenon, 2010). De lezing is bedoeld voor ambtelijk kader uit alle organisatielagen van de kerken. Mensen die de ethieklezing willen bijwonen kunnen zich opgeven via: rvk@raadvankerken.nl. Woord & Dienst is een uitgave van Boekencentrum.