Een groep van 37 predikanten en kerkelijk werkers in Twente heeft een manifest uitgebracht tegen de verharding in de samenleving. De ondertekenaars menen dat overal in de samenleving de onzekerheid en vaak ook de angst over de toekomst van ons land voelbaar is. ‘Door de razendsnelle veranderingen in de samenleving en de grote verschuivingen in de onderlinge verhoudingen voelen velen zich vervreemd in de eigen woonomgeving, een levensgevoel dat door de financiële en economische crisis nog verder aangejaagd wordt’.
Zevenendertig voorgangers, onder wie ds. Pieter van Vliet, voorzitter van het Platform Levensbeschouwing en Religie in Hengelo en ds. Richard Vissinga, voorzitter van landelijk bureau DISK, hebben het zogenaamde Advents-manifest ondertekend. Het manifest bestaat uit tien punten. In de eerste punten wordt de huidige financiële crisis geanalyseerd en de daarbij komende problemen rond migratie en integratie. In de laatste vier punten wordt de adventsboodschap ingebracht als uitzicht op vrede tussen mensen.
Hieronder volgt de letterlijke tekst, die deze eerste week van advent is vrijgegeven.
Wij, predikanten en kerkelijk werkers van de Protestantse Kerk in Twente, geloven in de Adventsboodschap van hoop en licht en wij verwerpen daarom de geluiden in politiek en samenleving die vervreemding en angst aanjagen en die mensen en bevolkingsgroepen tegen elkaar opzetten.
Tijd van vervreemding en angst
1. Overal in onze samenleving is de onzekerheid en vaak ook de angst over de toekomst van ons land voelbaar. Door de razendsnelle veranderingen in de samenleving en de grote verschuivingen in de onderlinge verhoudingen voelen velen zich vervreemd in de eigen woonomgeving, een levensgevoel dat door de financiële en economische crisis nog verder aangejaagd wordt.
2. Wij erkennen dat de problemen die met name de verschillende migratiestromen naar ons land met zich mee brachten te weinig of niet onderkend en benoemd zijn. Ook de kerken wisten zich vaak geen raad met de nieuwe problemen rond integratie en segregatie, druk als zij het hadden met eigen interne problemen van doorgaande kerkverlating en noodzakelijke inkrimping. Ook de theologie heeft weinig bijgedragen in het duiden van de veranderingen in de samenleving.
3. Terecht krijgen de vragen rond de integratie van niet-westerse immigranten nu alle aandacht, omdat de samenhang en onderlinge verbondenheid in de samenleving voluit in het geding zijn.
4. Wij constateren tegelijkertijd dat velen in onze samenleving de gerezen problemen onverkort en zonder nuance verbinden met de godsdienst van veel niet-westerse immigranten: de Islam.
5. Wij erkennen dat er in tal van islamitische landen een rigide regime heerst dat weinig of geen ruimte laat voor andersdenkenden, bij voorbeeld voor de christelijke minderheden. Eveneens zien ook wij het grote gevaar van islamitisch geïnspireerd terrorisme dat zich onder meer keert tegen de grondslagen van onze democratische samenleving.
6. Wij ontmoeten echter ook voortdurend voluit geïntegreerde moslims die al hun kaarten zetten op het vreedzaam samenleven en het opbouwen van onze samenleving en niet meegaan in de polarisatie tussen ‘de Islam’ en ‘het Westen’.
Tijd van licht en verbondenheid
7. Advent is de tijd van uitzien naar het licht dat komende is in onze wereld. Wij geloven dat wij op weg zijn naar een toekomst van vrede en licht voor alle mensen en alle volken. Dit visioen van vrede vraagt ons vertrouwen.
Daarom verwerpen wij de toon van brute belediging, hatelijke hoon en aanzwellende zwartmakerij van mensen en bevolkingsgroepen vanwege hun geloof of levensovertuiging die het onderlinge vertrouwen teniet doet, de vervreemding voedt en de angst voor de ander bespeelt.
8. Advent is de tijd van het verlangen naar God.Wij geloven dat God zich heeft bekendgemaakt in de weg van Jezus van Nazareth; in hem herkennen wij zijn liefdevolle barmhartigheid. In zijn onvoorwaardelijke liefde voor elke individuele mens schept hij ruimte voor heling van wat gebroken is, voor vergeving waar de een de ander te kort doet, voor verzoening waar relaties dreigen dood te lopen.
Daarom verwerpen wij elk geluid dat mensen niet aanspreekt op de eigen individualiteit en verantwoordelijkheid, maar hen stigmatiseert met een uiterst negatieve groepsduiding die hen berooft van een naam en een gezicht, ten diepste dus van hun mens-zijn.
9. Advent is de tijd van de hemelse boodschap van vrede voor heel deze wereld.Wij geloven dat de boodschap van de vrede een universele boodschap en opdracht tegelijk is die alle mensen aangaat. Daarom is het onze heilige opdracht met alle mensen het gesprek te zoeken, de ontmoeting te stimuleren, bondgenootschappen te sluiten en de verbondenheid te beleven met het oog op die ‘morgen van vrede’ voor iedereen. De weg daar naartoe is er een van vallen en opstaan, zo leert het evangelie ons.
Daarom verwerpen wij alle pogingen – al dan niet politiek getoonzet – om nieuwe muren tussen mensen en bevolkingsgroepen te bouwen met als bouwmaterialen het fundament van de angst, de stenen van de vooroordelen en het cement van de grofheid.
10. Advent is de tijd van de omkeer van het duister naar het licht.Wij geloven dat de levendmakende Geest – juist als het donker is en er geen zicht lijkt te zijn op een nieuwe toekomst – alle mensen naar voren roept naar die toekomst van licht en vrede, als God – uiteindelijk – zal zijn: Alles in allen.
Ondertekend door de predikanten en kerkelijk werkers:
Almelo: ds. Dick van Bart;
Borne: ds. Arie Gootjes, ds. Johan Meijer;
Delden: ds. Ria de Vries, ds. Frans Wiersma (em.);
Enschede: ds. Jaco Zuurmond, ds. Dick van Zeyll Langhout, ds. Richard Vissinga, ds. Ellen Sonneveld, ds. Cees de Jonge, ds. Maaike Schepers-van den Poll, ds. Jos van der Sterre (geestelijke verzorging Mediant GGZ), ds. Henry Esser (geestelijk verzorger Livio);
Glanerbrug: ds. Marielle Vlasblom;
Goor: ds. Herman Offringa, ds. Annerie Snier (geestelijke verzorging verpleeghuizen);
Haaksbergen: ds. Nico J. Pronk, ds. Jan Bouwmeester (geestelijk verzorging Livio);
Hengelo: ds. Marjet Geense, mw. Gaatske Braam, ds. Peter Hendriks, ds. Hans Wachtmeester,
mw. Gea Rodermond, ds. Arent Weevers, mw. Siny Gritter, ds. Herman Koetsveld, ds. Els Muntinga (geestelijke verzorging Trivium), ds. Akke Fokje Stienstra (geestelijke verzorging ZGT Hengelo), ds. Pieter van Vliet (voorz. Platform Levensbeschouwing + Religie Hengelo), ds. Egbert van Houwelingen;
Oldenzaal: ds. Jan Bos, mw. Joke Flokstra-Meems;
Ootmarsum: ds. Hedda Klip;
Vriezenveen: ds. Jos van den Hout, ds. Jac. Jongejan;
Weerselo: ds. Anke Oosting.
Foto’s: discriminerend geplak op een poster van de provincie Overijssel in een bushokje; een signaal van verharding waar de predikanten en pastores in Twente zich tegen verzetten.