De Dag van het Jodendom in de Rooms-Katholieke Kerk valt dit jaar samen met de eerste dag van de Week van Gebed om Eenheid onder de Christenen. Een toevalligheid waarmee nog scherper onderstreept wordt dat de relatie van de christenen met de Joden onderdeel is van een oecumenische opvatting van de christenen onder elkaar.
Jaap van der Meij, voorzitter van de Katholieke Raad voor de dialoog met de Joden schrijft daarover in een meditatie die ook op deze website is opgenomen (zie onder de rubriek ‘publicaties’). Hij sluit aan bij de tekst die als basis is genomen voor de week van gebed (Lucas 24,47) en hij schrijft: ‘De zendingsopdracht bij Paulus, maar ook in Luc 24,47 heeft een richting – naar de heidense volken – en een basis: vanaf Jeruzalem. Ook voor onze tijd heeft dit betekenis. De eenheid van de christenen, waarvoor we in de week van 17 tot 24 januari bidden en werken, heeft zijn wortels in de band met de apostelen, in de band met onze gemeenschappelijk Joodse wortel. Onze zendingsopdracht wordt gevoed door de sappen van de edele olijf, waarop de wilde takken – de heidense volken – zijn geënt (Rom. 11,17-18)’.
Vervolgens maakt hij duidelijk hoe wezenlijk het contact met het Joodse volk is. Van der Meij: ‘Het is daarom goed om bij al onze inspanning voor de eenheid onder de christenen en bij ons gemeenschappelijk getuigenis naar de volkeren niet onze band met het Joodse volk te vergeten. Daarom heeft de Rooms Katholieke kerk in Italië, Oostenrijk, Polen en Nederland een Dag voor het Jodendom ingesteld op 17 januari – welbewust op de dag die voorafgaat aan de Bidweek voor de Eenheid. Indachtig het woord van de grote theoloog en mede oprichter van de Wereldraad van Kerken, Karl Barth, die zei: Het oudste schisma in de geschiedenis van de kerk is de breuk tussen kerk en synagoge’.
De Nederlandse bisschoppenconferentie heeft vorig jaar voor het eerst besloten tot een dergelijke dag van het Jodendom. In protestantse kring bestaat al langer een dag waarop de verbondenheid met het Joodse volk naar voren komt. De protestanten staan daar in oktober bij stil. De bisschoppen kozen voor 17 januari. In een speciale krant wordt gesteld: ‘De dialoog met Joden betekent vooral: ontmoeting, elkaar leren kennen en waarderen zoals we zijn, zonder elkaar te willen veranderen. Respect voor het anders-zijn van de ander en begrip voor zijn/haar vreugde en pijn vormen de basis voor echt vertrouwen’.
De tekst gaat verder met: ‘Volgens deze leer had de Kerk de plaats van het jodendom ingenomen. Ook hielden christenen de Joden collectief schuldig voor de dood van Christus. Deze theologische ideeën hebben voor het leven van de Joden in christelijke landen ingrijpende gevolgen gehad. Ze hebben bijgedragen tot de Jodenhaat die uiteindelijk zou leiden tot de Sjoa, de moord op zes miljoen Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Door de schok van de Sjoa en door de stichting van de staat Israël moesten christenen hun visie op het Jodendom drastisch herzien.
De uitgave geeft allerlei tips, als: Spreek in de tegenwoordige tijd over de Joden en vermijd het woordje ‘de’ alsof er één groep zou zijn. Extra aandacht wordt besteed aan het leidmotief voor 2009, dat zijn de huisrituelen. De uitgave van ‘Rkk.nl’ is verkrijgbaar bij de Katholieke Raad voor Israël, Biltstraat 121, Postbus 13049, 3507 LA Utrecht, [T] 030 2326931/2326925, www.kri-web.nl / info@kri-web.nl.
Foto: Joods leesplankje