Het zou een grote stommiteit zijn van politici als ze eenzijdig kiezen voor herstel van consumentenvertrouwen als remedie voor de economie. Dat zegt prof. dr. Bob Goudzwaard in een gesprek met Handschrift, het partijblad van de Christenunie.
Veel beter is het, aldus de econoom, om uit te gaan van rentmeesterschap en solidariteit. ‘Groei van massaconsumptie is gevaarlijk. De aarde kan de druk van de stijgende consumptie niet aan. Denk aan landen als China en India die ook hun graantje willen meepikken. Ik ben ervan overtuigd dat economische groei ons geen betere toekomst brengt’.
Goudzwaard pleit er voor af te zien van consumptiegroei en het te zoeken in verduurzaming. Men kan de economie in balans brengen met milieudraagkracht en men zou genegen kunnen zijn solidariteit op te brengen naar andere landen. ‘Ook het bedrijfsleven moet zich aanpassen en zich niet langer verslingeren aan bonussen’. En: ‘Omwille van de armen op deze wereld en het behoud van de aarde móeten we genoegen nemen met minder’.
Sociaal Forum
De opmerkingen van Goudzwaard sluiten aan bij de verslagen die zijn gemaakt van het Wereld Sociaal Forum in Belém (Brazilië), dat met geld van de Wereldraad plaatsvond van 27 januari tot 1 februari 2009. Er kwamen 130.000 sociale activisten bij elkaar uit meer dan 140 landen.
De Braziliaanse econoom Marcos Arruda zei daar onder meer: ‘Er is een wezenlijk verschil tussen hen die het oude systeem willen herstellen en hen die een paradigmawisseling willen doorvoeren in de economie’. Hij pleitte voor het tweede. De financiële systemen, aldus Martin Glück van Kairos Europa (een kerkelijk, sociaal netwerk) moeten democratisch gecontroleerd worden en zich in dienst stellen van de echte economie. Het ‘casino kapitalisme moet stoppen’. Op dit moment staat tegenover iedere dollar die wordt geïnvesteerd in de echte economie (dat is de economie waar tegenover geld een concrete goederenstroom staat) een investering van 35 dollar in een virtuele economie.
Aanbevelingen
De organisatie van Belém kwam met verschillende aanbevelingen. Het gaat om controle op geldstromen, progressieve belastingen ook op internationaal niveau, verbod op speculatieve fondsen, verbod op speculatie met primaire producten en een internationaal monetair systeem gebaseerd op regionale mogelijkheden.
Rogate Mshana, een econoom uit Tanzania werkzaam voor de Wereldraad van Kerken, erkende dat er geen complete blauwdruk ligt voor een nieuwe economische orde. Maar ook het huidige systeem is gaandeweg ontstaan, aldus de Tanzaniaan. ‘Dus maatschappelijke organisaties en kerken kunnen bijdragen door stapsgewijs op te komen voor veranderingen in het systeem’.
Foto: openingsmars bij het Wereld Sociaal Forum in Belém in Brazilië