De komende verkiezingen voor de Tweede Kamer gaan ook aan de kerken niet onopgemerkt voorbij. Tijdens de 475e vergadering van de Raad van Kerken woensdag 3 september in Utrecht bespraken gedelegeerden van de 15 lidkerken en 4 geassocieerde leden de vraag of, en zo ja hoe de kerken met het oog op de verkiezingen iets van zich moeten laten horen.
Afgelopen zomermaanden is door veel kerkleden en kerkbestuurders nagedacht of het zinvol is vanuit de kerken een stem te laten horen. Heeft het zin iets te zeggen over het ‘algemeen belang’ als richtsnoer voor de politiek, over de waarde van democratie en de rechtstaat, over de vrijheid van godsdienst, om maar enkele onderwerpen te noemen.
De kerken, zo werd ook tijdens de discussie in de vergadering wel duidelijk, hebben vraagtekens of een verklaring vanuit de Raad van Kerken wel goed verstaan wordt. Het gaat erom de mensen een handvat te geven om bewust hun stem uit te brengen. Het gaat erom een aantal waarden onder de aandacht te brengen. Wordt een verklaring niet verkeerd opgevat, de politieke waaier van links naar de rechterranden is ook ín de kerken te vinden, een gebed voor kinderen in Gaza b.v. leidt ook tot kritiek van kerkgangers die berichtgeving over Gaza als propaganda beschouwen.
Ga er maar aan staan als plenaire vergadering van de Raad van Kerken, wat is wijsheid. De Raad hoopt natuurlijk op een parlement met omgangsvormen dat een voorbeeld is voor ons land, op partijen die verder kijken dan hun eigen belang en op een stabiele regering die de grote vraagstukken van onze tijd aanpakt. Na een goed gesprek besloot de Raad dicht bij zichzelf te blijven en aan de vooravond van de vredesweek en de verkiezingen kerken en samenleving op te roepen tot gebed. Gedacht en nog gewerkt wordt aan teksten als:
Barmhartige God, U hebt ons geschapen naar uw beeld en ons uw adem ingeblazen. Wij bidden U, dat wij, bezield door de levensadem van uw Geest, steeds meer vol van uw liefde mogen worden. Louter ons leven en doe ons groeien naar u.
Wij bidden om vrede in onze wereld, heel bijzonder om duurzame vrede in Israël en Gaza, en vrijlating van de gegijzelden. Dat er een einde komt aan de strijd waarvan zoveel mensen het slachtoffer zijn en die mensen verdeelt en van elkaar vervreemdt. Ook bidden wij om nieuwe wegen van dialoog en toenadering tussen Oekraïne en Rusland, in Syrië en Sudan.
Wij bidden voor vluchtelingen en vreemden die in ons land en elders in de wereld op zoek zijn naar een veilige toekomst. Dat zij verzekerd mogen zijn van menswaardige opvang waarbij onverminderd in hun eerste levensbehoeften wordt voorzien. Dat naastenliefde en onderling hulpbetoon te allen tijde naar waarde worden geschat (in plaats van strafbaar gesteld).
Wij bidden voor de bloei van onze aarde. Dat ze vrucht mag blijven dragen. Wij bidden om groei van liefde voor elk wezen, voor elke plant en elk dier. Wij bidden voor een voortvarende aanpak van klimaatverandering.
Wij bidden om zegen over de verkiezingen in Nederland in oktober van dit jaar. Dat keuzes in politiek en economie bewust worden voorbereid en bepaald door onderlinge solidariteit zonder uitzondering, en dat steeds prioriteit wordt gegeven aan het gemeenschappelijk welzijn en de waardigheid van iedere mens in leven en sterven.
Kortom gebedsteksten waarin kerken verzameld in de Raad dicht bij hun roeping blijven en hun kracht laten zien in een land waarin zo verschillend gedacht wordt.
Ook wil de Raad graag meedoen aan de campagne Medemenselijkheid is een keuze, die zich richt tegen het vaststellen van de asielnoodwetgeving in de Eerste Kamer, waarbij hulp aan asielzoekers strafbaar wordt gesteld. En er wordt door de Raad nog gewerkt aan een korte verklaring met het oog op de verkiezingen van 29 oktober.
Maar er stond deze woensdag nog meer op de agenda van de Raad.
Delegatie van de Indonesische Raad van Kerken
Op de vergadering in Utrecht was ook een delegatie van de Indonesische Raad van Kerken, de Persekutuan Gereja-Gereja di Indonesia (PGI) die hartelijk welkom werd geheten. Ds. Darwin Darmawan, algemeen secretaris en ds. Lenta Simbolon, plaatsvervangend secretaris verzorgden een Schriftlezing tijdens de liturgische opening van de vergadering. De Raden van Kerken van Indonesië en van ons land zijn nauw met elkaar verbonden, zeker ook door het lidmaatschap van de Wereldraad van Kerken.
Klimaatverandering
Een bijdrage van de Wereldraad stond ook centraal in het gesprek over hoe kerken in actie kunnen komen om de klimaatverandering tegen te gaan. In maart dit jaar publiceerde de Wereldraad het Handboek ‘Hoop voor kinderen door klimaatrechtvaardigheid’. Daarin worden kerken en gemeenschappen wereldwijd juridische instrumenten aangeboden om financiële instellingen die zich schuldig maken aan financiering van activiteiten die klimaatverandering verergeren, via een rechtszaak verantwoordelijk te houden.
Na tekst en uitleg door Marijke van Duin, lid van de klimaatwerkgroep van de Wereldraad, klonken er verschillende geluiden in de Raad: overheid en politiek handelen onvoldoende, dus als het gaat om de toenemende klimaatveranderingen met droogte, bosbranden en overstromingen als gevolgen is het oordeel van een rechter noodzakelijk. Maar andere raadsleden vroegen zich af of de rechterlijke uitspraken wel het juiste instrument zijn om veranderingen af te dwingen. Als een rechter, positief of negatief een uitspraak doet wordt er een norm gesteld waar je mee moet handelen. Je kan je maar beter sterk maken voor maatschappelijk bewustwording om veranderingen af te dwingen. Tot een besluit van de Raad over dit vraagstuk kwam het nog niet, maar met de discussie zijn wel de bouwstenen daarvoor gelegd.
Teun-Jan Tabak