De Raad van Kerken heeft in een brief aan de onderhandelaars van een nieuw kabinet gevraagd om speciale aandacht voor armoede, vluchtelingen, de laatste levensfase en de vredesvragen. ‘We zien het als een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de cohesie te versterken en iedere Nederlander het gevoel te bieden dat hij of zij er toe doet’, aldus de Raad.
De kerken pleiten voor een menselijke toon bij het uitzetten van beleid. ‘De politiek moet meer aandacht geven aan de bestrijding van armoede in Nederland, en solidariteit als uitgangspunt nemen van het beleid’, aldus de brief. De menselijke benadering moet ook blijken uit de manier waarop Nederland vluchtelingen en migranten tegemoet treedt: ‘Mensen die hier als vluchteling of migrant verblijven moeten altijd in de gelegenheid gesteld worden aan hun perspectief te werken, of dat perspectief nu in de Nederlandse samenleving ligt of elders’, stelt de Raad.
De Raad van Kerken heeft een speciale kerngroep die zich bezighoudt met de laatste levensfase. Er is onder meer recent nog een oriëntatiebijeenkomst geweest waarop talloze mensen uit de medische sector en uit de kerk hebben overlegd. ‘We komen op voor het recht om kwetsbaar te zijn’, suggereert de brief een nieuw kabinet. ‘We willen dat de overheid nooit uitstraalt dat mensen die te maken krijgen met ziekte, beperkingen of eenzaamheid niet meer de moeite waard zijn, of dat zij dood als het ware als oplossing aanreikt’.
De kerken hebben een lange traditie van vredesbeleid. Het thema keert met regelmaat terug op de agenda van de Raad en enkele kerken noemen zichzelf ook wel ‘vredeskerken’. Tijdens een speciale verkiezingsbijeenkomst leidde Kees Nieuwerth, vice-voorzitter van de Raad het thema in. Je merkte toen dat politieke partijen die daar aanwezig waren nogal 
voorzichtig waren in hun reactie. De brief zegt nu: ‘Vrede is voor de kerken niet alleen een kwestie van defensie. Vrede moet rechtvaardige vrede zijn, een vrede die geworteld is in wederzijdse betrokkenheid van volken op elkaar. De kerken menen dat investeringen in wapens op zichzelf die vrede niet dichterbij brengen. De kerken vragen om een proactief vredesbeleid met aandacht voor mensenrechten en ontwikkeling van rechtvaardige internationale economische structuren. Vredesprojecten en het stimuleren van actief geweldloos burgerschap verdienen overheidssteun die in verhouding staat tot de investeringen in wapens’.
Hieronder is de complete tekst van de brief afgedrukt. De tekst is gericht aan de onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en Groen Links. In een afschrift gaat de brief ook naar de informateur en de andere fracties in de Tweede Kamer.
Geachte volksvertegenwoordigers,
Op basis van de verkiezingsuitslag dienen zich de contouren aan van een nieuw kabinet. U werkt als beoogde coalitiepartners toe naar een regeerakkoord dat mede de koers van de politiek gaat bepalen in de komende periode.
Als kerken willen we ons met u inspannen voor een samenleving waarin de menselijke toon herkenbaar is. Vanuit die intentie willen we u enkele punten aanreiken waarvan wij menen dat die in het toekomstige beleid niet mogen ontbreken. Deze punten brengen wij graag onder uw aandacht, met het verzoek deze in te brengen in uw gesprekken en op te nemen in de afspraken die u met elkaar maakt.
Het geeft een idee van wat we als kerken prominent op de agenda hebben staan. De thema’s hebben te maken met het verlangen naar gerechtigheid en vrede.
1. Armoede bestrijden
Tien procent van de mensen leeft onder het welvaartsniveau dat wenselijk is. Onderzoek vanuit de kerken laat elk jaar weer zien hoe ernstig de situatie is, niet in de laatste plaats voor veel kinderen. De politiek moet meer aandacht geven aan de bestrijding van armoede in Nederland, en solidariteit als uitgangspunt nemen van het beleid.
2. Perspectief bieden aan vluchtelingen en migranten
De positie van vluchtelingen en integratie van migranten in de samenleving is een zorg voor de kerken. Vele kerkelijke vrijwilligers zijn op dat gebied actief. Wij pleiten voor een regeringsbeleid dat mensen die in gevaar verkeren ruimhartig opvangt. En dat mensen die hier als vluchteling of migrant verblijven altijd in de gelegenheid gesteld worden aan hun perspectief te werken, of dat perspectief nu in de Nederlandse samenleving ligt of elders.
3. Respect en zorg in de laatste levensfase
Het beleid rond de zorg voor mensen in een laatste levensfase vraagt grote zorgvuldigheid. We willen voorkomen dat mensen in Nederland een onbehaaglijk gevoel krijgen door politieke uitspraken over de laatste levensfase. We komen op voor het recht om kwetsbaar te zijn. We willen dat de overheid nooit uitstraalt dat mensen die te
maken krijgen met ziekte, beperkingen of eenzaamheid niet meer de moeite waard
zijn, of dat zij dood als het ware als oplossing aanreikt.
4. Vrede stimuleren
Vrede is voor de kerken niet alleen een kwestie van defensie. Vrede moet rechtvaardige vrede zijn, een vrede die geworteld is in wederzijdse betrokkenheid van volken op elkaar. De kerken menen dat investeringen in wapens op zichzelf die vrede niet dichterbij brengen. De kerken vragen om een proactief vredesbeleid met aandacht voor mensenrechten en ontwikkeling van rechtvaardige internationale economische structuren. Vredesprojecten en het stimuleren van actief geweldloos burgerschap verdienen overheidssteun die in verhouding staat tot de investeringen in wapens.
Wij zullen van onze kant inspanningen leveren in allerlei maatschappelijke en religieuze dwarsverbindingen. Zo willen wij de democratische samenleving versterken. We zien het als een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de cohesie te versterken en iedere Nederlander het gevoel te bieden dat hij of zij er toe doet. We vertrouwen op een geregeld contact en een goede samenwerking met het kabinet in de toekomst, en met u als volksvertegenwoordigers.
Graag vragen wij u bovenstaande punten mee te nemen in uw onderhandelingen.
Foto’s:
Associaties op armoede, vrede en vluchtelingen; de laatste foto is ontleend aan een kunstwerk uit het stadsmuseum in Harderwijk.