Pelgrimage en kerk

Hoe kan het idee van de pelgrimage een goede uitwerking hebben op de ideeën over de kerk? Daarover ging het maandag 6 maart bij de beraadgroep Geloven en Kerkelijke Gemeenschap. De combinatie van die twee begrippen is lastig.

De vraag om pelgrimage en ecclesiologie te combineren vloeit voort uit het meerjarenthema van de Wereldraad van Kerken waarin pelgrimage centraal staat. De Nederlandse Raad van Kerken heeft dat onderwerp overgenomen en probeert van daaruit ook te spreken over wat kerken met elkaar verbindt. Je moet daarvoor bij pelgrimage niet alleen denken aan een individuele tocht die je maakt, maar ook aan de groep van pelgrims die optrekken naar een plek. En bij ecclesiologie moet je bereidheid uitspreken om de fundamenten van je kerkzijn mee in het gesprek te brengen en dat blijkt in de praktijk van kerken een ultieme vraag te zijn, waar verantwoordelijke kerkleiders niet snel toe overgaan.

De pelgrimage kan een spirituele verdieping geven, zo bleek tijdens de bespreking. Daarbij is het van belang om zowel vast te houden aan de waarde van de tocht als te letten op het doel van de reis. Weg en doel zijn twee componenten die elkaar als het ware in balans houden. Zonder doel wordt de pelgrim een zwerver. Hij komt geen stap dichterbij wat uiteindelijk de focus van de oecumene moet zijn. Zonder vreugde aan de weg wordt de route wel heel langgerekt en zenuwslopend. De gerechtigheid en de vrede zijn daarin belangrijke kompassen die de pelgrim hanteert.

Leden van de beraadgroep herkenden het motief van de reis niet alleen in diverse bijbelse verhalen, maar ook in andere klassiekers. Wie het werk van Homerus leest, merkt dat de Odyssee onderhuids ook een Godsvraag met zich meedraagt en dat het idee van ‘gastvrijheid’ er verwant is met de verwachting iemand van de godenwereld te ontvangen. De held Odysseus is steeds onderweg, er is het verlangen naar thuis, misbruik van gastvrijheid. Allerlei motieven buitelen over elkaar heen, die op een eigen bijbelse manier ook aan de orde zijn in Genesis 18.

De beraadgroep Geloven en Kerkelijke Gemeenschap werkt een volgende keer verder aan het thema. Daarnaast heeft men in de vergadering van 6 maart een begin gemaakt met het organiseren van gesprekken per kerkfamilie. Men is van plan om zich allereerst verder te verdiepen in de betekenis van de orthodoxe kerkfamilie voor het geheel van kerkelijk Nederland.

De vergadering heeft vanaf 6 maart een andere secretaris gekregen. Dick Akerboom heeft na twaalf jaar de secretarispen neergelegd. Hij blijft wel gewoon lid van de beraadgroep vanuit de Rooms-Katholieke Kerk. De Raad zal naar verwachting zijn opvolger in de eerstvolgende vergadering officieel benoemen.

Foto: Dick Akerboom