Toen de Europese Kerken reorganiseerden zat er ook een vertegenwoordiger van de Waldenzen in de commissie. Op het moment dat er een voorstel over tafel ging, was hij direct tegen, omdat er een kans was dat de invloed van zijn kleine kerk minder zou worden. Het was een merkwaardige reflex, meer geformuleerd vanuit eigenbelang dan vanuit een evangelische oriëntatie. Een grote kerk loopt het gevaar imperialistische reflexen te vertonen, een kleine kerk heeft het risico dat hij iets te snel als een Calimero zit te klagen.
Die ervaring kwam bij mij boven nu het bericht is verspreid dat de Waldenzen het verzoek om vergeving van de bisschop van Rome hebben afgewezen. Paus Franciscus was in juni dit jaar in Turijn, toen hij een kijkje nam bij de daar aanwezige lijkwade. Hij bezocht ook de kleine minderheidskerk van de Waldenzen. Bij die gelegenheid vroeg hij om vergeving ‘van onrecht gedaan door katholieken’. Daar was ook wel reden toe, want in de late Middeleeuwen zijn de Waldenzen hevig vervolgd in Italië en de Rooms-Katholieke Kerk is daar schuldig aan.
Tegenwoordig zijn er enkele tienduizenden van deze protestanten in Italië. Op een bepaalde manier profiteren ze mee van de rooms-katholieke inbreng in de samenleving. Zo is er een soort kerkelijke belasting van staatswege afgedwongen door de rooms-katholieken. De overheid helpt de kerken om aan geld te komen. En omdat verschillende Italianen het geld niet gunnen aan de grote meerderheidskerk komt het via een sleutel bij onder meer de Waldenzen, die daardoor meer geld krijgen dan hun aantal zou moeten opleveren. Ook in oecumenische kringen van de Wereldraad en de Europese kerken hebben ze een duidelijke stem, eigenlijk groter dan de omvang van de groep rechtvaardigt.
Je vraagt je af of het dan nodig is om nu zo’n uitgestoken hand van de katholika te weigeren. De speciale synode die daarover bijeen is, had toch ook iets kunnen zeggen als: ‘We accepteren de schuldbelijdenis en zouden de consequenties van zo’n erkenning verder met de rooms-katholieken willen bespreken’? Kom je dan niet verder? Blijkbaar zijn de trauma’s van het verleden te groot. Of zou er sprake zijn van een Calimero die zo gewend is verongelijkt te roepen dat ie klein is, dat het haast een reflex dreigt te worden?
Klaas van der Kamp, met een persoonlijke overweging.
Mocht u behoefte hebben te reageren, dan kan dat via: kvanderkamp@raadvankerken.nl.