Oecumenische ruimte PKN

Het mocht dan een feestelijke dienst zijn ter gelegenheid van het tweede lustrum van de Protestantse Kerk in Nederland, de liturgie die daar zondag 14 september bij hoorde had een open venster op andere kerken en op de wereld. Arjan Plaisier, scriba van de PKN was het meest expliciet in de overdenking: ‘Laten we bidden dat we over nog eens 25 jaar in Gods naam verder mogen zijn dan de vereniging van deze drie kerken. Er is maar één lichaam van Christus’.

Haaije Feenstra, directeur van de Dienstenorganisatie, sprak de bezoekers toe voorafgaand aan het koninklijk bezoek. Hij legde het concept onder de viering uit. Er was gekozen voor het thema ‘Vieren en verbinden’, omdat vele plaatselijke gemeenten met hetzelfde thema het seizoen starten. ‘De landelijke kerk is er niet voor het instituut, maar ten dienste van de gemeente’, aldus Feenstra. De oriëntatie op de plaatselijke gemeente kwam op allerlei manieren naar voren. Je zag het aan de eerste negen rij zitplaatsen in de kerk, waar weinig kerkelijke prominenten waren neergezet, maar vooral ook mensen uit de gemeente, representatief voor wat de PKN wil zijn. Je zag het in de liturgie, waar jonge mensen de schriftlezingen verzorgden, en je zag het aan een kinderkoor dat aan het begin van de viering een lied zong, aan een gospelkoor dat het multicolour-aspect recht deed en de band Trinity met enkele jongens van de Smelt-familie (die opgroeide in Peru, toen vader en moeder daar werkten als zendeling); zij zorgden voor een Caraïbisch ritme. Al zullen veel bezoekers bij het ‘Fiesta Celestial’(Hemels Feest) ook gedacht hebben aan een ode bedoeld voor de koningin om zich thuis te voelen.

De PKN profileerde zich ook als kerk gericht op de toekomst. Waar men tien jaar geleden zich nog moest inspannen om de bloedgroepen bij elkaar te houden, werd er nu vooral naar de toekomst gekeken. Tien jaar geleden lagen er nog twee liturgieën klaar bij de dienstenorganisatie: één voor het geval de vereniging een feit zou worden, één voor het geval één van de kerken onvoldoende meerderheid zou kunnen opbrengen; want ook dan zou men de besprekingen met een liturgie hebben afgesloten. Al die fijngevoeligheden waren nu niet meer aan de orde; er kon onbevangen naar de toekomst worden gekeken. Vandaar de keus voor een nieuw kerkgebouw en de groepen die waren gevormd om na afloop met de koning en koningin te spreken: allereerst de kinderen van de plaatselijke Fonteinkerk, vervolgens de Founding Fathers van de PKN, dan de pioniers van de missionaire werkplekken, het paradepaardje van de PKN en tenslotte een internationaal gezelschap, vooral mensen uit kerken die net als de PKN inmiddels een fusie hebben meegemaakt.

Ds. Pim Verhoef van de plaatselijke wijkgemeente sprak het welkomstwoord. Hij toverde een goudvissenkom boven het spreekgestoelte en maakte duidelijk dat goudvissen water nodig hebben om te kunnen leven; op een zelfde manier hebben mensen de kerk nodig, aldus de pastor loci.

Ook ds. Karin van den Broeke, preses van de synode van de PKN, die de voorbeden verzorgde, refereerde aan de oecumene en de wereldkerk. ‘Blijf ons aanspreken op onze oecumenische roeping’, aldus het lid van het Centraal Comité. En ze bad voor de ‘talloze geloofsgemeenschappen , die oefenplaats zijn van liefdevol samenleven’.

De keuzes in de liturgie vielen regelmatig in het voordeel van het oecumenisch denken uit. De lezing uit het Oude Testament kwam uit Prediker 4: 9-12 met verzen als ‘Wanneer twee vrienden samen zijn en een van beiden valt, helpt de ander hem weer overeind’. En wat te denken van het bekende lied ‘In Christus is noch west noch oost’, ooit in het oude liedboek van de PKN nog een lastig lied omdat er sprake is van ‘één broederschap’, die verenigt. In het nieuwe liedboek is dat geactualiseerd tot ‘één wordt de mensheid door zijn troost’, waarmee de kerk wil laten zien hoe het probeert iedere keer het geloof te actualiseren aan de actuele situatie.

De jubileumdienst van de PKN kreeg volop aandacht in de media. Er was een live-uitzending op televisie, Bas Plaisier, scriba van de PKN tijdens de vereniging, gaf een voorbeschouwing. Arjan Plaisier, zijn opvolger, had de hele dag een verslaggever van Trouw op visite. Emiel Hakkenes meldde zich ’s ochtends al vroeg en liep de hele dag met de Plaisiertjes mee. Hoezeer de scriba van de PKN het handwerk van de gemeente hoog in het vaandel heeft moge ook blijken uit het feit dat hij ’s ochtends nog een dienst had geleid in zijn oude gemeente Leersum.

Foto’s:
1. Kerkzaal met ZO! Gospel Choir
2. Koffie na afloop met de koning en de koningin
3. Arjan Plaisier in gesprek met het bezoek uit Syrië
4. Henk van Hout, voorzitter van de Raad van Kerken, geeft gezicht aan de oecumene
5. De organisatie had nadrukkelijk jongeren uitgenodigd
6. Twee mensen verwant met de Founding Group; links Henny Plaisier (vrouw van Bas) en rechts ds. Arie van der Plas
7. Diverse buitenlandse gasten van verenigde kerken
8 en 9. Onmiddellijk na de dienst circuleerden er op de sociale media foto’s; fans van Trinity wilden laten zien dat hun band het verschil maakte en Máxima bij de les hield; de twee foto’s laten zien hoe de Latijns-Amerikaanse muziek reactie opriep.