Druppeltje voor druppeltje. Net zo lang tot mijn Spa-flesje vol is. Niet eerder heb ik zo bewust drink-water uit de kraan laten lopen, aldus Jan Jorrit Hasselaar, voorzitter van de werkgroep Ecologische duurzaamheid van de Raad van Kerken. Water is het thema van de strategische consultatie van de Wereldraad van kerken in Berlijn van 10-13 juni.
Water. Mijn trein is er zelfs voor omgeleid. Vanuit de trein zie ik het stadje Wittenberge met het water tot aan haar lippen staan. Zelfs nog een stukje erboven. Later zou rabbijn Soetendorp in Berlijn verwijzen naar dit kwade water. In de Torah verschijnt kwaad water als Mozes met zijn staf op de rots slaat. Er stroomt volop water uit de rots, maar kwaad water. Mozes volgt zijn eigen spoor en doet niet wat God van hem vraagt. Maar er is ook goed water zegt de rabbijn. En om dat uit de rots te krijgen zijn we deze dagen bij elkaar in Berlijn.
In de achterliggende jaren heeft de Wereldraad van kerken bijgedragen aan het feit dat recht op drinkwater en sanitair een expliciet mensrecht geworden is. Centrale vraag tijdens de consultatie is dan ook wat de volgende stap is als het gaat om water. Om deze vraag te beantwoorden zijn er christenen samen vanuit heel de wereld: India, Ghana, Zuid-Afrika, VS, Uruguay, etc.. Namens Nederland zijn Henk van Schaik (internationaal water-expert en vz RvK Wageningen) en ondergetekende afgevaardigd. Water is nml een speerpunt van de Nederlandse RvK. Tijdens het Watersymposium op 23 maart 2013 werd expliciet geformuleerd dat de kerk vanuit haar spirituele eigenheid bij moet dragen in dergelijke gesprekken in het publieke domein. De kerk is immers geen Greenpeace, Amnesty of VN.
Een blik op het programma van de consultatie laat echter zien dat de kerk moeite heeft om haar eigenheid te formuleren. De consultatie richt zich vooral op seculiere thema’s als Millennium Development Goals, rechten, implementatie en monitoren. Prima thema’s, maar wat voegen we als kerken zelf toe in het gesprek. Daarom brengen we als Nederland tijdig een discussie-stuk in ‘Does the church have an own voice?’ Daarin staan twee concepten die de kerk kan inbrengen in het publieke debat: religieuze verbeelding en hoop. Klik hier voor deze inbreng. In Berlijn pleiten we ook voor het expliciet zichtbaar maken van alle water-verhalen van hoop en wanhoop van kerkelijke gemeenschappen waar ook ter wereld. Zo’n diverse achterban is ook zo’n unieke eigenheid van de kerk. Dat delen inspireert en brengt wellicht elkaar in beweging.
Saillant detail. Als Nederlandse kerken brengen wij een discussiestuk over hoop. Gelukkig heeft Nederland meer te bieden. Rabbijn Soetendorp vertelt een verhaal vanuit hoop. En dat maakt een wereld van verschil. In een zaal vol voorgangers voelde het soms alsof er eigenlijk maar één voorganger was, een rabbijn. Vol vuur roept hij op om vaart te maken in het voorzien van goed water voor een ieder. Vol vuur roept hij op om als religies zichtbaar samen op te treken om goed water tot stand te brengen, bij de VN in New York in september, bij de Assemblee van de Wereldraad in oktober. Religies verbinden immers 80% van de mensheid.
Iemand van de Europese vakbonden vertelt hoe hij aan het leuren en zeuren is om handtekeningen te verzamelen voor een actie. Hij zei dat als hij met rabbijn Soetendorp op pad zou gaan, de handtekeningen zouden binnen stromen. Soetendorp raakt mensen in het hart met zijn verhaal van hoop en verbeelding. Stiekem moest ik denken aan iets dat ik eerder gehoord heb: I have a dream. Toen was het een dominee die het zei. Een rabbijn deed toen met hem mee, Heschel. En niet alleen een rabbijn. De joods-christelijke traditie gaf een visioen waardoor velen geïnspireerd werden.
Die uitwerking zal de eindverklaring van de consultatie waarschijnlijk niet hebben. Ik schrik ervan hoe zoiets tot stand komt. Dat kan vele malen beter. Ik heb die verklaring dan ook maar in Berlijn gelaten. Wat ik wel mee terug neem zijn twee dingen:
1. Een verhaal van hoop i.p.v. een discussiestuk over hoop. Mogen we de moed en het inzicht hebben om een volgende keer ook zelf het verhaal van hoop te vertellen.
2. Een flesje met water. Gevuld uit het bassin waarin drinkwater vanuit heel de wereld werd gegoten, ook mijn eigen flesje Spa. Het flesje bevat water en verhalen uit alle hoeken van de wereld. Dat we er samen goed water van mogen maken: christenen, joden, moslims, Hindoes. Een ieder van goede wil. De rabbijn roept op dit samen te doen waar het kan. Mij heeft hij geraakt vanuit hoop en verbeelding. Laten we samen optrekken voor goed water.