Op 7 mei 2025 overleed de (godsdienst)sociologe Mady Thung in de leeftijd van 98 jaar. Binnen kerken en oecumene kreeg zij bekendheid vanwege haar inzet voor kerkvernieuwing en in de jaren tachtig en negentig als initiatiefneemster en leidinggevende van het Multidisciplinair Centrum voor Kerk en Samenleving (MCKS).
Mary Anne Thung (Mady) werd op 17 november 1926 geboren als dochter van een Nederlandse moeder en een Indo-chinese vader. Haar ouders hadden elkaar ontmoet toen haar vader in Nederland was voor studie aan de Landbouwhogeschool in Wageningen. Daar promoveerde hij in 1928. In 1929 ging hij terug naar Nederlands-Indië, naar Klaten op Java met vrouw en de kinderen Paul en Mady. Mady heeft haar jeugd grotendeels in Nederlands-Indië doorgebracht. In 1946 gingen moeder en kinderen naar Nederland terug met het oog op studie. Mady studeerde sociologie aan de Gemeente Universiteit Amsterdam (nu Universiteit van Amsterdam; UvA). Zij studeerde in 1957 af met de specialisatie godsdienstsociologie.
Kerkvernieuwing
Van meet af speelde bij haar een rol dat zij haar studie in dienst wilde stellen van kerken en maatschappijverbetering en met het oog daarop van kerkvernieuwing. Zij was onder meer werkzaam als studiesecretaris van de Nederlandse Zendingsraad en als wetenschappelijk (hoofd)medewerker aan de Universiteit van Amsterdam. Zelf lidmaat geworden van de Nederlandse Hervormde Kerk was zij oecumenisch georiënteerd. Zij werd sterk geïnspireerd door de Wereldraad van Kerken met zijn visie op een missionaire kerk die de tekenen aanwijst van Gods werk in deze wereld door zich te richten op vrede en gerechtigheid. Zij nam deel aan studiegroepen van de Wereldraad die met voorstellen kwamen voor een meer adequate organisatie van kerken met het oog op deze roeping. Zij vond dat kerken en oecumene wat betreft hun organisatie en optreden in de samenleving veel te weinig gebruik maakten van andere wetenschappen dan de theologie. Zij hechtte in haar werk als academisch socioloog aan zorgvuldigheid en nauwgezetheid. Daarbij maakte zij het zichzelf niet makkelijk. Zij stelde hoge eisen allereerst aan zichzelf, maar daarnaast ook aan anderen. Zij verdiepte zich in de organisatiesociologie en kwam in haar proefschrift tot een uitgewerkt model van een missionaire kerk: The Precarious Organisation. Sociological Explorations of the Church’s Mission and Structure (1976). Van 1978 tot 1983 was zij vervolgens hoogleraar godsdienstsociologie aan de Rijksuniversiteit Leiden.
Studiecentrum
Vanaf 1975 was er een verschuiving in haar aandacht. In aansluiting bij een project van de Wereldraad zetten de Sectie Sociale Vragen van de Raad van Kerken en het vormings- en conferentiecentrum Kerk en Wereld in Driebergen een project op met het oog op de ethische doordenking van vragen die wetenschap en techniek opriepen: Reflecties op de toekomst. Mady was van 1975-1978 op parttime basis studiesecretaris van dit project. Hieraan werkten natuur- en sociale wetenschappers en theologen mee. Het resulteerde in een publicatie die Mady redigeerde: Naar de toekomst leven. De verlegenheid en het vooruitzien van een groep onderzoekers (1977). In vervolg hierop nam Mady samen met de in de nationale en internationale oecumene actieve econoom H.M. (Harry) de Lange het initiatief tot het MCKS. Dit centrum heeft van 1981 tot 1998 bestaan als studiecentrum van en ten dienste van kerken en oecumene. Ook de Raad van Kerken participeerde. Het was gevestigd op het terrein van Kerk en Wereld. We kunnen het MCKS als het levenswerk van Mady beschouwen. Zij gaf er onbezoldigd leiding aan tot 1991. Het MCKS bracht wetenschappers van verschillende disciplines in talrijke beraden en studiegroepen bijeen om zich vanuit het evangelie te bezinnen op urgente ontwikkelingen in de samenleving. De aandacht ging vooral uit naar economie, technologie en de plaats en functie van de kerk in de samenleving. In het MCKS werden onder meer visies ontwikkeld op een ‘economie van het genoeg’, ‘verantwoorde technologie’ en moreel beraad. Honderden mensen zijn hierbij betrokken geweest. Helaas leidden gebrek aan financiële middelen en organisatorische perikelen op Kerk en Wereld tot beëindiging van het MCKS.
Open en ondogmatisch
In 1969 was Mady getrouwd met de socioloog Bert Laeyendecker, lector in de sociologie aan de UvA en vanaf 1974 hoogleraar sociologie aan de Rijksuniversiteit Leiden. Hij was een eminent godsdienstsocioloog en kenner van de sociologische theorie en betrokken bij de vernieuwingsbeweging in de Rooms-Katholieke Kerk, waaronder de Acht Mei-beweging. In haar laatste levensperiode woonden zij in het midden van het land: in Bunnik, Doorn en later in Driebergen. Mady bleef hervormd en Bert rooms-katholiek. Zij bezochten de Oecumenische Studentengemeente EUG in de Janskerk in Utrecht en na hun verhuizing naar Driebergen de zondagse bijeenkomsten van de vrijzinnig protestantse Parklaankerk in Driebergen, een open en ondogmatische gemeenschap waarin zij zich thuis voelden. Voor hun verhuizing ging Bert daar regelmatig voor in diensten. Mady leverde in woord en geschrift geregeld actieve bijdragen.
Bert overleed in 2020, 90 jaar oud. Dat was een hele slag voor Mady. Zij is hem blijven missen. Zij kon nog met de nodige hulp een aantal jaren zelfstandig blijven wonen totdat het niet meer ging. In 2024 verhuisde zij naar een woonzorgcomplex in Zeist. De boeken waaruit zij regelmatig nog stukken las, waren Verzet en overgave van Dietrich Bonhoeffer en Merkstenen van Dag Hammerskjöld. In alle rust is zij in de avond van 7 mei 2025 overleden. De uitvaartdienst vond plaats in de Parklaankerk. Eén van de teksten op de rouwkaart was van Huub Oosterhuis: ‘Mijn God wil deze wereld omgekeerd’. Zij werd herinnerd als een bevlogen vrouw die vanuit haar geloof het visioen van vrede en gerechtigheid in zich droeg. Zij was, zo typeerde een van de sprekers haar, een strijdster met een hart van goud.
Herman Noordegraaf
Foto: Mady Thung en Bert Laeyendecker