Het demissionaire kabinet Schoof wil nog voor kerst het besluit over strafbaarstelling van mensen zonder papieren en hun hulpverleners door de Tweede Kamer hebben. Ondertussen zitten de gesprekken over de formatie van een nieuw kabinet in een impasse met migratie als heet hangijzer. Reden voor vijf organisaties, waaronder de Raad van Kerken, om met een opiniestuk in het Algemeen Dagblad nogmaals de noodklok te luiden: strafbaarstelling van mensen zonder papieren lost niets op. En de juridische bescherming van hulpverleners is nog altijd niet goed geregeld.
Op 3 juli 2025 accepteerde de Tweede Kamer de Asielnoodmaatregelenwet. In dit wetsvoorstel wordt onder meer illegaal verblijf strafbaar gesteld. Aanvankelijk konden ook hulpverleners worden veroordeeld, wat tot discussie leidde. De strafbaarstelling is daarop aangepast in de vorm van een novelle die onder grote druk de besluitvormingsprocedures doorloopt en mogelijk voor kerst nog in de Tweede Kamer besproken wordt.
Kritiek van vele kanten
Van vele kanten is er kritiek op de strafbaarstelling van mensen zonder papieren en op de mate van bescherming van hulpverleners. De Raad van State, de politie, straatartsen en een bondgenootschap van ruim honderd organisaties die opkomen voor de rechten van mensen zonder papieren, hebben laten weten dit geen goede en uitvoerbare maatregel te vinden. Namens het bondgenootschap schreven vijf organisaties een opiniestuk in het Algemeen Dagblad van 5 december 2025. Dagmar Oudshoorn (Amnesty International), Eric Rouw (ASKV), Frank Candel (VluchtelingenWerk Nederland), Jasper Kuipers (Dokters van de Wereld) en Derk Stegeman (werkgroep Vluchtelingen van de Raad van Kerken) stellen in hun brief: “Niemand is gebaat bij de strafrechtelijke vervolging van mensen zonder verblijfsvergunning of hulpverleners angst aanjagen. Ook mensen zonder papieren hebben rechten, net als u en ik. Hen straffen alleen omdat ze bestaan? Dat is Nederland onwaardig.”
Lees hier (jpeg) het volledige stuk.